به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، آخرین نشست رباعیات خواجوی کرمانی و جریان رباعی فارسی در قرن هشتم چهارشنبه 19 مهرماه در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.

سیدعلی میرافضلی، شاعر و پژوهشگر در این جلسه اظهار داشت: خواجوی کرمانی در تاریخ رباعی فارسی، شاعر چندان مهمی نیست یعنی اگر رباعیات او را با غزل‌ها و مثنوی‌هایش مقایسه کنیم از آن نقشی که غزل‌های خواجو در تاریخ غزل فارسی داشته در رباعیاتش اثری نمی‌بینیم البته این بحثی است که درباره اغلب شاعران قرن هشتم می‌توان گفت.

وی با بیان اینکه شعر رباعی در قرن هشتم نتوانسته در تاریخ رباعی فارسی اثر ماندگاری را برجای گذارد، ضمن مرور جریان رباعی فارسی تا قبل از خواجوی کرمانی ادامه داد: براساس یک نظم تاریخی رباعی فارسی را به 6 دوره تقسیم کردم، دوره نخست دوره شکل‌گیری رباعی است که از زمان رودکی آغاز می‌شود و تا اواخر قرن پنجم ادامه دارد، در این دوران ما رودکی را به عنوان مخترع رباعی داریم (اگرچه شواهد تاریخی خلاف این امر را نشان می‌دهد).

در دومین دوره رباعی فارسی هیچ چهره شاخصی نداریم

میرافضلی ادامه داد: در دوره دوم که قرن ششم، هفتم و هشتم را دربرمی‌گیرد یکی از بهترین دوران‌های رباعی فارسی است و خیام، عطار، مولانا، سنایی و انوری و غیره را به عنوان چهره‌های شاخص رباعی فارسی در این دوران داریم، دوره سوم شامل قرن هشتم و نهم  و اوایل قرن دهم است که در این دوران رباعی از تلاطم افتاد و چهره شاخصی نداریم، درواقع تمرکز اصلی شاعران این دوران ابتدا بر غزل و سپس بر مثنوی بود.

وی با اشاره به سه دوره دیگر جریان رباعی گفت: خواجوی کرمانی علیرغم تمام توصیف‌ها اهتمام ویژه‌ای رباعی داشت و در مقایسه با شاعران قرن هشتم خواجو با 435 رباعی از لحاظ کمیت در مرتبه‌های بالا قرار دارد.

این شاعر و پژوهشگر بیان کرد: در همه موضوعاتی که شاعران قبل از خواجو، رباعی گفته‌اند، خواجوی کرمانی هم رباعی دارد که از عشق و عرفان و مدح گرفته تا موضوعات تاریخی و مسائل شخصی را شامل می‌شوند و تمام شیوه‌های رباعی‌گویی را نیز آزموده بود اما به نظرم هیچکدام از آنها نوآوری خاصی را از خود نشان نداده است.

رباعیات خواجو در حوزه زبان، تصویر و موضوع خلاقیت و تازگی ندارند

سیدعلی میرافضلی گفت: اصولا شیوه اصلی رباعی‌سرایی خواجو استفاده از عناصر آشنا و ریزبینی در مناسبات لفظی است. ما در حوزه زبان، تصویر و موضوع در رباعیات خواجو خبری از خلاقیت و تازگی نمی‌بینیم و همین مسئله است که باعث می‌شود رباعیات او شباهت زیادی با رباعیات شاعران قبلش پیدا کند، درواقع طی بررسی‌های خود چندین عبارت را دیدم که به عین شاعران قبل از خود الهام یا تاثیر گرفته است.

وی در ادامه صحبت‌های خود تعدادی از اشعار خواجوی کرمانی که با شاعران قبل از او شباهت دارد را قرائت کرد.

این شاعر و پژوهشگر بیان کرد: ارتباط خواجو و شاعران هم عصرش یکی از نکات جالب رباعیات خواجوی کرمانی است.