نشست نقد و بررسی کتاب «درباب حرف مفت» نوشته هری فرانکفورت و ترجمه محسن کرمی با حضور حسین بیات و ساجد طیبی سهشنبه بیست و هشتم آذرماه در مرکزفرهنگی شهرکتاب برگزار شد.
به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، علیاصغر محمدخانی، معاون فرهنگی و بینالمللی موسسه شهر کتاب در ابتدای این نشست با بیان اینکه قبلا کتاب دلایل عشق این نویسنده در مرکز فرهنگی شهر کتاب بررسی شده است، گفت: این کتاب سخنرانی است که بعدها ترجمه شده و به صورت کتاب درآمده است. اگرچه بسیار موجز است، در زمینه فلسفی، اجتماعی و سیاسی درباب کتاب میتوان بحث کرد که زمینه را برای افرادی که در عالم سیاست و مسائل روزمره فعال هستند، کاربرد دارد. حرف مفتزن از نظر نویسنده در یک کلام، کسی است که قصد خودنمایی و جلوهفروشی دارد و میخواهد خود را در نظر مخاطبان بزرگتر و مهمتر از آنچه هست جلوه دهد.
محسن کرمی، مترجم این کتاب در ابتدای سخنانش چهار نکته درباره اینکه حرف مفت چیست بیان کرد، او گفت: حرف مفت دو بدیل دیگر کنار خود دارد، حرف راست و حرف دروغ. حرف راست بیان و بازنمایی آنچه وجود دارد است و حرف دروغ، جازدن بطلان جای حقیقت است. حرف مفت دغدغه حقیقت را ندارد بلکه دغدغه جلوهفروشی و خودنمایی دارد. حرف مفت زنها، گاهی دروغ و گاهی راست هم میگویند، هدف از گفتن آن حرفها صداقت نیست پس آنها هم حرف مفت است.
این مترجم درباره چرایی انتخاب این کتاب برای ترجمه توضیح داد: در میان ترجمه پروژه بزرگی بودم، به این کتاب رسیدم و آن را به سه دلیل ترجمه کردم: حرف مفت در جامعه ما زیاد است، حرف مفت واقعا خطرناک است، چون افرادی که حرف مفت میزنند عادت میکنند که به حقیقت بیتوجه باشند و به این صورت مهارت توجه به حقیقت را از دست میدهند. ما ایرانیها حرف مفت زن و شنوده قهار آن هستیم.
کرمی در بیان دلیل دیگر انتخاب این کتاب برای ترجمه افزود: فرانکفورت در این کتاب اشاره میکند که سیاستمداران حرف مفتزنهای قهاری هستند، همچنین باید حرف مفت را در حوزه علم، عالم هنر و قلمرو معنویت بررسی کرد.
این کتاب روششناسی را به ما آموزش میدهد
حسین بیات، دیگر سخنران این نشست بود. او لذتبخشی و سودمندی کتاب را دو معیار برای سنجش آن اعلام کرد و گفت: فایدهمندی کتاب را باید در دانشافزایی آن، اصلاح مهارتهای ما و اصلاح روحیات و فضایل فکری جستجو کنیم. این کتاب میتواند بخشی از جهل ما که به ساحت گفتارمان مربوط میشود را رفع کند، بدین طریق میتوانیم سخنان راست و دروغ را تشخیص دهیم.
وی در ادامه با بیان اینکه میتوان از این کتاب در دیگر قسمتهای زندگی نیز کمک گرفت گفت: میتوان از روش فرانکفورت استفاده کرد و کاری که او درباره حرف مفت انجام داده را در جایگاه دیگر اجرا کرد. اگر کسی هم قبل از ما چنین کاری را انجام داده است، میتوان آن را زمینه کار در نظر گرفت تا به مفهوم بهتری برسیم. این کتاب میتواند دانش ما را بیشتر کند و روششناسی را به ما آموزش دهد.
ما حساسیت کمتری نسبت به حرف مفت داریم
ساجد طیبی با ارائه توضیحاتی درباره کتاب در باب حرف مفت، سخنان خود را آغاز کرد و گفت: این کتاب حاصل سخنرانی فرانکفورت در سال 1985 بود که بعد از 20 سال چاپ شد، حال در ایران ترجمه شده است. یک فیزیکدان آن زمان گفت که چه خوب که این سخنرانی در دانشگاه ییل انجام شد، چون این دانشگاه پایتخت حرف مفت است.
او در ادامه به مطالبی که در پایان کتاب بیان شده اشاره کرد و گفت: در انتهای کتاب این سوال مطرح میشود که چرا حرف مفت تا این اندازه زیاد است؟ وقتی این کتاب را میخوانیم میبینیم کسی که دروغ میگوید میخواهد مطلبی را وارونه نشان دهد. همچنین در این کتاب به ما نشان داده شده که ما حساسیت کمتری نسبت به حرف مفت داریم به صورتی که اگر فردی به ما دروغ بگوید، ناراحت میشویم ولی در برابر حرف مفت چنین رفتاری نداریم.
هری فرانکفورت، استاد فلسفه، از اندکشمار فیلسوفان حرفهای در عصر حاضر است که مخاطبان عام یافته و شهرتش از مرزهای دفتر و دانشگاه بسی فراتر رفته است. عمده آوازه و اعتبار او به واسطه انتشار دو کتاب «دلایل عشق» و «در باب حرف مفت» است که هر دو کتاب به فارسی ترجمه و توسط نشر کرگدن منتشر شده است. فرانکفورت در این اثر میکوشد از خلال مفاهیمی چون شیادی، نادرستنمایی، دروغگویی و لافزنی به ما درکی از مفهوم حرف مفت بدهد.