به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، هشتمین درسگفتار سنایی چهارشنبه بیست و دوم آذرماه با موضوع نگاهی به مهمترین مضامین عرفانی تعلیمی در اشعار سنایی با حضور محمودرضا اسفندیار در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.

اسفندیار سنایی را شخصیت چندوجهی اعلام کرد و گفت:  سنایی بر فرهنگ و عرفان ما تاثیر گذاشت. یکی از مفاهیم مهم در ادبیات عرفانی، موضوع ادبیات تعلیمی است که شاید اوج آن را در بوستان سعدی می‌بینیم. ادبیاتی که با مضمون پند، اندرز و تعلیم است.  سنایی به تعلیم ادبیات عرفانی معطوف می‌شود، سنایی دراین زمینه پیشتاز است و بخش عمده قصاید او دارای مضمون عرفانی-تعلیمی است.

او با اشاره به اینکه مهمترین اثر سنایی یعنی حدیقه‌الحقیقه الهام بخش ادبیات تعلیمی عرفانی بود، ادامه داد: ظهور مثنوی به خاطر این بود که شاگردان مولانا درخواست کردند همچنان که حدیقه سنایی در بین اهل تصوف جایگاه بلندی دارد خوب است که مولانای بزرگ هم در همین سنت به نظم سخن بگوید و تعلیم دهد. ادبیات تعلیمی یا منبری همان سبکی است که مولانا در مثنوی و پیش‌تر از او سنایی در حدیقه انجام داده بود.

اسفندیار با بیان اینکه ادبیات عرفانی پیش از سنایی در آثار عارفان متقدم طرح، پرورده و پخته شده بود، گفت: از آغاز جنبش عرفان تا قرن پنجم این مفاهیم به بلوغ رسیده بودند، اما کسی که از این ادبیات و مفاهیم عرفانی در بیان منظم به خوبی بهره برد، بی‌تردید سنایی بود. زمانی که دست یازید این مفاهیم را در قالب نظم بازگو کند، منبع عظیم در اختیارش بود و خود از سنت عرفانی اطلاع داشت، اگر می‌بینیم که سنایی در قله ادبیات تعلیمی نشسته است به این دلیل است.

وی خاطر نشان کرد: اشعار سنایی دارای طیف عظیمی از این ادبیات تعلیمی و عرفانی است. سنایی طرحی دارد که انسانی داریم که باید از خواب غفلت بیدار شود و مقصدی عالی داریم و دراین بین جهانی داریم که محل گذر است و سالک باید این مسیر را طی کند تا به مقصد برسد. طرح سنایی سه رکن انسان، جهان و خدا را دارد. سنایی با این طرح ساده حدیقه الحقیقه را طراحی کرد.

اسفندیار با اشاره به اینکه قدرت سنایی در شعر عرفانی فوق‌العاده زیاد است، افزود: خاقانی شخصیتی است که در حوزه ادبیات پند جایگاه بلندی دارد اما سنایی به دلیل استفاده بسیار خوب و مناسب از ادبیات عرفانی از خاقانی هم عبور می‌کند.

او سپس به مضامین مهمی که در اندیشه سنایی مطرح شده و بر عارفان پس از او هم تاثیر گذار بوده است با خواندن ابیانی پرداخت.