به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی نشست شعر ترکیه بعد از سال 2000 با حضور عثمان اوزباغچه و خاقان شرق‌دمیر، شاعران ترک با همکاری موسسه یونس امره به مدیریت تورقای شفق روز سه‌شنبه، دوم آبان‌ماه در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد. همچنین ناصر فیض و اسماعیل امینی، از مترجمان و پژوهشگران شعر ترکی نیز در این نشست حضور داشتند.

علی اصغر محمدخانی، مجری جلسه در ابتدای سخنانش به اشتراکات فرهنگی میان ایران و ترکیه اشاره کرد و گفت: ما درباره اشتراکات فرهنگی دو کشور در گذشته در ایران و هم در ترکیه بسیار بحث کرده‌ایم ولی متاسفانه این بحث‌ها کمتر درباره ادبیات و شعر معاصر این دو کشور بود.

وی ادامه داد: وجوه مشترکی که ما در عصر معاصر داریم بسیار است. به طور مثال نفوذ فرهنگ غربی و تاثیرش بر ادبیات، گرایشات دینی در مردم هر دو کشور و رویارویی با مدرنیته از نمونه‌های این وجوه مشترک هستند.

ادبیات ایران بعد از دوران تنظیمات از ادبیات ترکیه بسیار تاثیر گرفت

سپس تورقای شفق درباره فعلایت‌های موسسه یونس امره توضیحاتی داد. وی عنوان کرد: یونس امره در طی پنج سال فعالیتش در ایران همیشه به دنبال ارتقای روابط فرهنگی بین دو کشور بوده و تا امروز برنامه‌های متعددی با سازمان‌ها و موسسه‌های مختلف اجرا کرده‌ایم. بعد از این هم به صورت منظم‌تر برنامه‌هایی درباره اشتراکات فرهنگی میان دو کشور برگزار خواهیم کرد.

وی ادامه داد: ادبیات ترکیه تا دوره تنظیمات بیشتر تحت تاثیر ادبیات ایران بود ولی بعد از آن اتفاقاتی رخ داد که باعث شد ادبیات ایران تحت تاثیر ادبیات ترکیه قرار گیرد. شعرای ایران در دوره مشروطه از شعرای ترک الهام گرفتند و ایده‌های غربی که وارد دنیای اسلام می‌شد از ترکیه وارد ایران شد.

در ادامه عثمان اوزباغچه و خاقان شرق‌دمیر هر کدام مقاله‌ای در باره شعر ترکی را برای حاضرین قرائت کردند. موضوع مقاله اوزباغچه چارچوب کلی شعر مدرن ترکی و موضوع مقاله شرق‌دمیر شعر ترکی، مدرن، پست مردن و پس از آن بود.

ترک‌ها سبک زندگی اسلامی را از زبان فارسی آموختند

در بخش پایانی جلسه ناصر فیض و اسماعیل امینی درباره شعر ترکی با شاعران ترک به بحث و گفتگو پرداختند.

امینی عنوان کرد: ما در ادبیات با ترکیه مشترکاتی داریم زیرا زمینه فرهنگی ‌ما یکسان است و این که ما در یک ناحیه جغرافیایی زندگی می‌‎کنیم نیز ما را به هم نزدیک می‌کند. گرچه تفاوت‌هایی هم وجود دارد.

وی افزود: در میان شاعران ترک دانستن زبان فارسی و استفاده از کلمات فارسی نوعی فاضل‌نمایی است. همانطور که در میان فارسی زبانان استفاده از لغات عربی فاضل‌نمایی است.

امینی سپس این پرسش را مطرح کرد که آیا در مجامع شعری ترکی مانند ایران این نگرانی از شعر مدرن وجود دارد که نتوانسته در این 100 سال شکل‌گیری‌اش به آن جزیی نگری که قرار بود برسد، دست بیابد؟

خاقان شرق‌دمیر در پاسخ به سوال امینی گفت: می‌توان گفت اندیشمندان به این نتیجه رسیدند که شعر کلاسیک به یک نقطه توقف رسید زیرا دنیا تغییر کرده بود. اصلاحات در امپراتور عثمانی اجباری به نظر می‌رسید.

وی افزود: ترک‌ها سبک زندگی اسلامی را از فارسی آموختند. استفاده از زبان‌های خارجی در بین شاعران طبقه خواص هرچه بیشتر می‌شود فاصله بین مردم عادی و این شاعران بیشتر می‌شود و یک خلا بین زندگی این دو طبقه به وجود می‌آید که در شعر نیز قابل رویت است.

ناصر فیض تغییر خط نوشتاری ترکیه به حروف لاتین را از موثرترین اتفاقات فرهنگ ترکیه به سمت مدرنیته دانست. وی ناظم حکمت را یکی از شناخته‌شده ترین شاعران دوران مدرن ترکیه خواند که توانست فرم‌های گذشته را بشکند و پشت به گذشته کند و در عین حال به فرهنگ ترکی پایبند بماند.

اوزباغچه در پاسخ به سخنان فیض گفت: نه تنها در ایران، بلکه در دیگر کشورها نیز ناظم حکمت بیشتر از بقیه شناخته‌شده است. البته احمد هاشم نیز فکر می‌کرد که در وزن آزاد شعر می‌گفت ولی در واقع وزن آزاد در شعر ترکیه از سال 1950 آغاز شده است.