برنامه رادیویی شیرازه در بیبیسی به بررسی تنوع زبانی پرداخت.
به گزارش رویداد فرهنگی، زبان فارسی هزار و 400 ساله ما در تمام عمر خود در حال تغییر و تحول بود؛ زبان کنونی ما با هم تفاوت دارد.
حسین سامعی، زبانشناس در اینباره گفت: وقتی در تهران سوار تاکسی شدم راننده از من پرسید آیا شما معلم هستید؟ وقتی دلیل این سوال را پرسیدم گفت به صورتی صحبت میکنید که معلوم است معلم هستید. او طبیعتاً ویژگیهای زبانی من (نوعی که کلمات را تلفظ میکنم و بکار میبرم) را در ذهن خود استخراج کرد و متوجه شد که من فردی تحصیل کرده هستم.
بخشی از هنر نویسندگان ادبیات داستانی باورپذیر کردن شخصیتهای داستانیشان با ایجاد تفاوتهای زبانی است. سامعی از رمان تنگسیر نوشته صادق چوبک مثال زد و گفت: نوشتههای رمان تنگسیر قسمتی از تاریخ جنوب ایران به خصوص در بوشهر است و گویش بوشهری بر زبان صادق چوبک که خود بوشهری است تاثیر گذاشته است. نه تنها در گفتگوهای رمان، بسیاری از اصطلاحات و گویشهای بوشهری را میبینیم حتی در بخشهای توصیفی رمان هم اصطلاحات بخش ساحلنشین ایران دیده میشود.
زبانها، گویشها و لهجهها از هم تاثیر میپذیرند، مهمترین این تاثیرها وامگیری آنها از یکدیگر است. از طریق وامگیری به غنای خود کمک میکنند که زبان فارسی هم از این رابطه مستثنی نیست.
سامعی از وامگیری فارسی در واژگان مربوط به چای نوشیدن مثال زند، او گفت: کلمه چای، چینی است و زبان فارسی آن را به واسطه یا بیواسطه از چینی قرض گرفته است. ابزارهایی که با آن چای را میسازیم، مانند سماور و استکان، کلمات روسی هستند. نعلبکی از ریشه فارسی میآید. قند منشاء هندی و سانسکریت دارد. قوری از شهر قور در افغانستان گرفته شده است. جز عوامل بیرونی، یک عامل دیگر هم در این تنوع نقش بازی میکند و آن روان آدمی است.
- زبان فارسی /
- زبانشناسی /
- شیرازه /