در مراسم اهدای سومین دوره جایزه رضا داوریاردكانی هدف از برگزاری آن شناسایی، کشف استعدادها در حوزه فلسفه و تشویق دانشجویان به پژوهش عنوان شد.
به گزارش رویداد فرهنگی، مراسم اهدای سومین دوره جایزه رضا داوریاردكانی به پایاننامه برگزیده حوزه فلسفه در مقطع دكتری سهشنبه 27 تیرماه در شهر كتاب برگزار شد.
در ابتدای نشست علیاصغر محمدخانی، معاون فرهنگی شهر کتاب گفت: در کنار فعالیتهای فرهنگی و علمی که شهر کتاب در طول 10 سال گذشته در ادبیات، فلسفه، حوزههای علوم انسانی و کتاب داشته؛ سه جایزه در این سالها اهدا میکند که شامل سومین دوره جایزه رضا داوریاردكانی به بهترین پایاننامه در حوزه فلسفه، هفتمین دوره جایزه فتحاله مجتبایی به بهترین پایاننامه حوزه ادبیات فارسی، ادیان و عرفان و دومین دوره جایزه ابوالحسن نجفی به بهترین ترجمه، رمان و مجموعه داستان کوتاه است.
وی درباره برگزیده شدن پایاننامهها و مراسم جوایز در رشتههای علوم انسانی به ویژه جایزه داوریاردکانی در حوزه رشته فلسفه گفت: هدف اصلی برگزاری مراسم این جایزه شناسایی و کشف استعدادها در این رشتهها و توانایی ارزیابی پایاننامهها است.
وی با بیان اینکه تشویق دانشجویان برای پژوهشهایی که انجام میدهند از اهداف برگزاری مراسم جوایز است، گفت: یافتن توانایی بررسی و ارزیابی از وضعیت پژوهش و تالیف در سطح کشور از رشتههای علوم انسانی رویکرد دیگر اهدای جوایز است.
پیشرفت چشمگیر زنان در پژوهشهای فلسفی
معاون فرهنگی شهر کتاب با بیان اینکه بررسی پایاننامهها وضعیت کمی و کیفی رشته فلسفه را در دانشگاهها نشان میدهد، اظهار داشت: حضور زنان در فلسفه از نکات قابل توجه در این مراسمها است، درواقع در گذشته نقش زنان در پژوهشهای فلسفی بسیار اندک بود اما در سالهای اخیر پیشرفت چشمگیری در زنان دیده میشود.
وی با اشاره به آمارهای خانه کتاب برای وضعیت کتاب در حوزه فلسفه غرب گفت: چاپ مجدد 73 عنوان کتابهای منتشره در حوزه تالیف و ترجمه طی سال 95 را داشتیم که 57 عنوان آنها ترجمه و 16 عنوان تالیفی و همیچنین کتابهای چاپ اول در این حوزه طی سال گذشته نزدیک به 80 عنوان ( 61 ترجمه و 17 تالیف) بوده است.
وی عنوان کرد: در بین پایاننامههای ارسالی برای بررسی در این مراسم یک پایاننامه برگزیده با عنوان «تناهی و طرح استعلایی هستیشناسی بنیادین در اندیشه هایدگر» به تالیف احمد رجبی و یک پایاننامه تشویقی تالیف صبورا حاجیعلی اورکپور با عنوان «پدیدارشناسی عشق و بحران فرهنگ متجدد بر اساس آرا ماکس شلر» انتخاب شدند.
رساله رجبی، منحصر به فردترین رسالهها در بین پژوهشهاست
در ادامه نشست بهمن پازوکی، عضو هیات علمی موسسه حکمت و فلسفه درباره پایاننامه احمد رجبی گفت: در انتخاب پایاننامه برگزیده سلیقه شخصی داوران و علاقه آنان به هایدگر نقشی نداشته است. رساله رجبی بسیار قابل تقدیر و ستایش است چرا که در آن از منابع اصلی بسیاری استفاده شده و درواقع این رساله از منحصر به فردترین رسالهها در بین پژوهشها است که میتوان گفت به صورت آکادمیک از عقاید هایدگر نوشته شده است.
همچنین حمید طالبزاده، مدیرگروه فلسفه دانشگاه تهران ضمن بیان برخی ویژگیهای شخصیتی و رفتاری احمد رجبی بعنوان محققی جوان، اظهار داشت: از آنجا که موضوع پایاننامه احمد رجبی در سطح بینالملل بدیع و نفیس است به همین دلیل کار رجبی جز ارزش داخلی یک ارزش بینالمللی نیز دارد.
وی با بیان اینکه کمتر رسالهای را در زبان فارسی داریم که درباره هایدگر نوشته شود و خاستگاه اندیشه هایدگر را در هوسرل نشان دهد، ادامه داد: این کار نشان میدهد هایدگر فیلسوفی در امتداد تاریخ فلسفه است. به تبع وقتی که ارتباط عمیقی با هوسرل (فیلسوفی بسیار دقیق در اندیشه) جایگاه فلسفی هایدگر روشنتر میشود و در این نوشته متوجه میشویم که هایدگر فیلسوفی به معنای دقیق و کامل است.
مدیرگروه فلسفه دانشگاه تهران درباره رساله صبورا اورکپور بیان کرد: این رساله بسیار وسیع است و تمام مقدمات لازم برای فهم عشق در تفکرات شلر را تشریح و به تفصیل بیان میکند، درواقع این رساله نوعی ترجمه شلر است، میتوان در مفهوم عشق غرق شد و یک جستجو ناتمام در آن دید و به عبارتی از مفهوم شلر فراتر رفته است لذا یک نظریهای را از درون دیدگاه شلر میتوان بیرون کشید.
وی در ادامه سخنرانی خود درباره شخصیت رفتاری و دانشجویی صبورا اورکپور نیز صحبت کرد.
محمدرضا حسینیبهشتی، استاد فلسفه دانشگاه تهران نیز بیان کرد: موضوع تناهی یک موضوع محوری در اندیشه هایدگر است. رساله احمد رجبی در زمینه بررسی ویژگی اگزیستانسیل و ویژگی اگزیستانسیال در اندیشه هایدگر موفق عمل کرده است، طوری که از زمانبندی در این نوع اندیشه به تناهی میرسد.
مصلح یکی از اعضای هیات داوران جایزه رضا داوریاردکانی ضمن قدردانی از شهر کتاب برای برگزاری چنین دوره جایزهها گفت: از ویژگیهای داوریاردکانی طی 5 دههای که در این جامعه آثاری را منتشر کردند، اندیشیدن در شرایط تعارض و رفتن به نقاط خطرناک است. فلسفه نسبتی با خطر دارد و فیلسوفان همواره به مناطق خطر نزدیک میشوند مثلا نیچه هم درآغاز کتاب «فراسوی نیک و بد» هنگام پرسش از حقیقت تذکر میدهد که به منطقه خطر نزدیک میشود.
پدیدارشناسی عشق و بحران فرهنگ متجدد، یک نکته کلیدی دارد
صبورا اورک پور نیز بیان کرد: کار من در «پدیدارشناسی عشق و بحران فرهنگ متجدد بر اساس آرا ماکس شلر» دارای یک نکته محوری و کلیدی و آن هم وجود یک منطق مستقلی از منطق عقلی موجود که برآمده از ساحت مستقل و بنیادینی در وجود انسان است که سایر ابعاد این رساله از جنبههای توصیفی گزارشی گرفته تا جنبههای پژوهشی و مبتکرانه و بعضا حتی خلاق و بیسابقه در تاریخ فلسفه به نوعی به این نکته رجوع پیدا میکند.
وی ادامه داد: بنظرم یکی از مشکلات وارد به نظام آموزشی و پژوهشی ما و شاید دلیل ناکارآمدی این نظام به ویژه در حزوه پژوهشی، وجود برخی قانونهای فاقد منطق و منطقهای فاقد قانون است که از قضا این دو در ارتباط تناتنگی باهم قرار دارند و حتی گاهی در یک نقطه مشترک با هم به تقاطع میرسند و این نقاط تقاطع همان مصادیق بارز و آشکار نقص نظام آموزشی و پژوهشی ما است.
هایدگر تقدیر بشر امروزی را یک تقدیر تاریخی فلسفی میداند
احمد رجبی در ادامه اظهار داشت: هایدگر از نسبت وجود با تاریخ پرسش میکند و تقدیر بشر امروزی را یک تقدیر تاریخی فلسفی میداند البته باید ذکر کنم هیچکدام از مفاهیمی که در سنت ادبیات خود میشناسیم همان معنایی نیست که هایدگر به کار میبرد.
وی ادامه داد: اگر ما تناهی را در معنای متداول متوجه شویم فلسفه هایدگر میخواهد از انسان واقع در تاریخ پرسش کند و این موجود متناهی را بنیاد پرسش از هستی قرار میدهد، در واقع تناهی به معنای این نیست که انسان را یک موجود خرد و شکننده در میان موجودات دریابیم بلکه امکان مواجهه با وجود را برای انسان ممکن میکند.
همچنین در پایان نشست رضا داوریاردکانی درباره فلسفه و زمان توضیحات مفصلی را ارائه کرد.
گفتنی است، این جایزه هرساله به پایاننامههای برگزیده در دوره دکتری رشته فلسفه اهدا میشود که پایاننامههای احمد رجبی و صبورا حاجیعلی اورکپور به عنوان پایاننامه برگزیده شناخته شدند و جوایز این دوره را از آن خود کردند. به نویسنده رساله برگزیده پنج سکه تمام بهار آزادی، بههمراه لوح تقدیر و به نویسنده رساله تشویقی سه سکه، همراه با لوح تقدیر اهدا شد و نشر هرمس نیز هر دو رساله را منتشر خواهد کرد.