به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک نتایج بررسی آثار منتشر شده در حوزه کودکان و نوجوانان را چهارشنبه یکم شهریورماه درکتابخانه تحقیقاتی این شورا ارائه کرد.

در ابتدای جلسه آفرین قاسمیه، توران میرهادی را مادر ادبیات کودکان در ایران خواند و برای یاد ایشان، حاضران را به زمزمه ترانه «خونه مادربزرگه» به صورت دسته جمعی دعوت کرد.

وی با اشاره به گزارش کوتاهی از فعالیت‌های گروه در سال کاری بیان کرد: مهرماه سال گذشته با 9 عضو کار خود را آغاز کردیم و گروه طی 30 جلسه کاری در محل شورا، نشریات مختلف را براساس معیارهای ارزیابی بررسی کرد. فعالیت‌های کاری گروه در طی این سال عبارتند از برگزاری کارگاه آشنایی با نشریات کودک و نوجوان برای کارگاه سی‌ویکم، ادامه همکاری با سایت کتابک و ارسال گزارش ماهانه از مطالب برتر نشریات بررسی شده برای این سایت، آماده‌سازی سایتی برای گروه (تا سال قبل کارها تنها روی سایت کتابک و وبلاگ شورا قرار می‌گرفت اما به جهت ازدیاد بازدیدکنندگان برای دسترسی بیشتر سایتی آماده شد که به محض آماده‌سازی آدرس آن اعلام می‌شود)، تهیه آمار نشریات خردسال و کودک و نوجوان که در سال 95 منتشر شده‌اند و غیره.

«داروگ» و «مهر خوزستان» در جمع نشریات مورد بررسی شورای کتاب کودک

قاسمیه ادامه داد: در سال کاری 96-95 تصمیم گرفتیم برای بررسی و تعیین مطالب برتر علاوه بر نشریات حوزه خردسال، نشریات کودک و نوجوان را هم به آنها اضافه کنیم. طبق معمول هرسال یک نشریه از شهرستان را هم بررسی جزبه جز و به شکل گزارش برای آنها ارسال می‌کنیم که امسال مهر خوزستان انتخاب شده که سال گذشته تازه آغاز به کار کرده است.

وی همچنین درباره بررسی نشریه «داروگ» به عنوان نخستین نشریه تخصصی ویژه نوجوان با رویکردی محیط زیستی توضیح داد.

ابزارهای جدید و متنوع رسانه، اجازه عرض اندام به مطبوعات کاغذی نمی‌دهد

میترا سیاوشان درباره بررسی نشریات کودک و نوجوان در سال 1395 اظهار داشت: امروزه رسانه‌ها یکی از ابزار گسترش ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی هستند که در تغییر رفتار کودک و نوجوان نقش مهمی دارند، بنابراین مطبوعات این قشر با توجه به اهمیت مخاطبان آن از حساسیت زیادی برخوردار است، ولی با وجود عمر نسبتا طولانی از نخستین نمونه آن یعنی از دوران مشروطه، جایگاه پررنگی در این حوزه کسب نکرده‌اند.

وی ادامه داد: نسلی که ما امروز با آن روبه‌رو هستیم نسلی است که با انواع ابزارهای جدید رسانه روبه‌رو است و تنوع آنها اجازه عرض اندام به مطبوعات کاغذی نمی‌دهد. از سوی دیگر مشکلات و آسیب‌هایی که بر سر راه این رسانه تاثیرگذار وجود دارد شامل حمایت‌های دولتی، سیستم نامناسب توزیع، مشکلات اقتصادی، جدی نگرفتن کار در حوزه کودک و نوجوان، قیمت بالای تمام شده نشریه و غیره هستند.

چندین نشریه جدید به خانواده نشریات کشور راه یافتند

سیاوشان بیان کرد: در سالی که گذشت گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک با همکاری بخش نشریات کانون پرورش فکر کودکان و نوجوانان توانست 79 نشریه را در حوزه‌های مختلف در سطح تهران و شهرستان‌ها شناسایی کند که از این تعداد 49 نشریه (با 61 درصد) به داستان تهران و 30 نشریه ( 39 درصد) به سایر استان‌ها و شهرستان‌ها اختصاص دارد.

وی اظهار داشت: در حوزه خردسال 11 نشریه، حوزه کودک 28 نشریه، حوزه نوجوان 21 نشریه، در حوزه کودک و نوجوان 18 نشریه و یک نشریه برای مخاطب 3 تا 13 سال شناسایی شد. بیشترین نشریات در حوزه کودک با 36 است که 56 درصد از این نشریه دولتی و 44 درصد  آن غیردولتی است.

سیاوشان با بیان اینکه توزیع برخی از نشریات شهرستان‌ها سراسری است، گفت: در سال 95 «نی‌نی نبات» نخستین ماهنامه خردسال زیر 3سال، هفته‌نامه «فندق» با رویکرد علمی سرگرمی، ماهنامه «کانگورو» با رویکرد تقویت هوش و پرورش خلاقیت در حوزه کودک و نوجوان و روزنامه «قانون بچه‌ها» ضمیمه روزنامه قانون در حوزه کودک و نوجوان به خانواده نشریات اضافه شدند.

نشریه «دوچرخه» بعد از 16 سال هنوز با همان کیفیت و ساختار اولیه خود است

الهه سیاوشان با بیان اینکه گزارش او حاصل بررسی 30 شماره نشریه در حوزه کودک، نوجوان و خردسال است، عنوان کرد: جمعا 164 داستان، 100 شعر، 258 سرگرمی، 67 مطلب علمی و دانستنی، 50 معرفی کتاب و 1039 موضوع مورد بررسی قرار گرفت.

وی ادامه داد: در بخش نشریات خردسال ما سه نشریه «رشد کودک»، «نبات کوچولو» و «قلک» را در دستور کار قرار دادیم و مجله «قلک» بیشترین درصد برتری را با 62.5 درصد آورده است، در بخش شعر طبق معیارهای ارزیابی ما قلک با 50 درصد نسبت به سایر مجلات پیشی گرفته است.

سیاوشان ادامه داد: 50 درصد از مطالب برتر در بخش سرگرمی به مجله قلک اختصاص پیدا می‌کند، قلک با 41.8 درصد بیشترین مطالب برتر را به خود اختصاص داده است.

وی ضمن ارائه توضیحاتی از جداول مقایسه مطالب برتر هر سه نشریه فوق‌الذکر، درباره سه نشریه نوجوان در دستور کار خود شامل «داروک»، «رشد نوجوان» و «دوچرخه» گفت: 197 موضوع سه شماره نشریه «رشد نوجوان» را درنظر گرفتیم که 13 مطلب برتر داشت اما زیاد بودن بخش‌های مثبت این مجله نکته‌ای مثبت بود.

به گفته وی، تنوع موضوعی زیادی در نشریه «دوچرخه» دیده می‌شود و تنها مجله‌ای است که توجه بخش ژورنالیست را به خود دارد اما بعد گذشت 16 سال از عمر دوچرخه همچنان در کیفیت آن تغییری پیدا نشده است.

استفاده از رنگ‌های شاد روی جلد نشریات خردسال، سواد بصری آنها را افزایش می‌دهد

الهه مرتضوی در بررسی کارشناسانه تصویرهای نشریات بیان کرد: نویسندگان با چیدن واژه‌ها در کنار یکدیگر داستان‌هایی را خلق می‌کنند، هنرمندان تصویرگر نیز با کنار هم قرار دادن عناصر بصری تصویرهایی می‌آفرینند که داستان را کامل می‌کند. تصویرها تفسیرگر متن هستند و باید حال و هوای درستی از آن را بیان کنند.

وی با بیان اینکه تصویرگر باید هماهنگ با متن، وسیله، سبک و تکنیک خود را انتخاب کند، ادامه داد: تصویر در نشریات در سه حوزه خردسال، کودک و نوجوان بررسی شد که در نشریات خردسال استفاده از رنگ‌های پخته و شاد، زنده و پرانرژی و همچنین به کارگیری سبک‌ها و تکنیک‌های تصویرسازی را می‌بینیم که موجب چشم نوازی و افزایش سواد بصری مخاطب می‌شود.

مرتضوی با اشاره به اینکه در بیشتر موارد تصاویر هماهنگ با متن و مناسب گروه سنی مخاطب است، گفت: در مجله «قلک» از تصاویر زیبایی روی جلد استفاده شده است، در مجله «نبات کوچولو» استفاده مداوم از تصاویر کاراکترهای کارتون‌های خارجی بر روی جلد اگرچه باعث جذب بیشتر مخاطب می‌شود اما او را به دیدن اینگونه تصاویر عادت می‌دهد و رغبت نگاه او را به تصاویر بومی کم می‌کند.

وی اظهار داشت: کیفیت پایین کاغذ در مجله «رشد کودک» کیفیت بصری نشریه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. عکس‌های انتخابی در مجله «نبات کوچولو» به لحاظ چاپی و عکاسی دارای کیفیت بالایی هستند.

رنگ‌های گرم و پرانرژی «داروگ» مخاطب را به خود جذب می‌کند

مرتضوی با اشاره به نشریات نوجوان نیز ادامه داد: مخاطب نوجوان سلیقه هنری بالاتری نسبت به کودک دارد، در نشریه «رشد نوجوان» طرح روی جلد کودکانه و مبتدی است و قرار دادن تصاویر بیجا و بی‌ارتباط با موضوع در صفحاتی مثل صفحه فهرست به چشم می‌خورد و در مجموع عملکرد هنری نشریه مناسب نیست. همچنین کیفیت پایین کاغذ همچون سایر نشریات رشد باعث کاهش کیفیت ظاهری نشریه شده است.

وی ادامه داد: نشریه «داروگ» با استفاده از رنگ‌های گرم و پرانرژی باعث جذب مخاطب می‌شود. در تصویرگری‌ها از رنگ‌های پخته و مناسب با گروه سنی مخاطب استفاده شده است.

به گفته وی، در بررسی نشریات شهرستان یعنی نشریه «مهر خوزستان» مشاهده می‌شود که این نشریه علیرغم غنی بودن از رنگ اما در تربیت‌بندی عناصر بصری و ایجاد فضای مثبت و منفی توجه کافی به تصاویر نشده و تصاویر بدون هرگونه تخیل و تفکر و سهل‌الوصول است.

«داروگ» نخستین نشریه تخصصی با رویکرد محیط زیست برای نوجوانان

در انتهای برنامه ماریا بابایی گزارش خود را از نشریه «داروگ» را ارائه کرد و گفت: یکی از بهترین اتفاقاتی که سال گذشته در حوزه نشریات کودک و نوجوان افتاد، تولد و انتشار نشریه داروگ بود که نخستین نشریه‌ای است که به موضوع تخصصی برای نوجوان می‌پردازد و رویکرد محیط زیستی است.

به گفته وی، این نشریه از سوی بخش خصوصی منتشر می‌شود و پشتوانه آن انتشارات فنی است که در کارنامه خود چاپ کتاب برای کودکان در حوزه محیط زیست و غیره را دارد.

بابایی با بیان اینکه نوجوان را 10 تا 15 سال در نظر گرفته‌اند اما بررسی مطالب نشان می‌دهد که آنها می‌توانند برای بالاتر از 15 سال هم مفید باشند، عنوان کرد: این نشریه در 64 صفحه به صورت تمام رنگی ماهانه از طریق کیوسک‌های مطبوعاتی در سراسر کشور توزیع می‌شود.

وی ضمن توضیح درباره نقاط قوت این نشریه مثل خبرهای تازه و به روز حوزه محیط زیست و مصاحبه‌های مرتبط گفت: مقالات علمی نشریه بسیار به روز و حتی برای بزرگتر از سن نوجوان هم جذابیت دارد، مقاله‌ها در هر شماره به همه حوزه‌های محیط زیستی اشاره می‌کند.