محمود آموزگار، رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در گفت‌وگو با خبرنگار رویداد فرهنگی با اشاره به نبود قرارداد تیپ بین ناشران و نویسندگان بیان کرد: مشکلات قراردادی یکی از مصائب جدی حوزه نشر به ویژه بین ناشران و مولفان یا مترجمان است. متاسفانه یا قراردادی تنظیم نمی‌شود یا اینکه شاهد تنظیم قراردادها با ویژگی‌های کامل و پوشش‌دهی مجموعه حقوق و تکالیف دو طرف نیستیم البته برخی موسسات انتشاراتی با تجربه کاری و سابقه بالا قرارداهای بهتری را منعقد می‌کنند و درواقع این موارد مشکلاتی را بین ناشران و مولفان ایجاد می‌کند و آنها ناگزیر به مراجعه به یک مرجع هستند.

آموزگار حرفه نشر را حرفۀ فقیری دانست و گفت: این فقر یعنی ابعاد اقتصادی حرفه نشر در مقایسه با سایر فعالیت‌ها بسیار ناچیز است، لذا ما بعنوان اتحادیه کارهایی را انجام دادیم بعنوان مثال در کمیسیون حقوقی اتحادیه، نمونه قرارداد تهیه شده است که البته با نمونه قرارداد زیاد موافق نیستم و فکر می‌کنم که مسائل ناشران و نوع کتاب‌ها و مولف متفاوت است با این وجود توجه به برخی موارد را بعنوان حداقل‌ها که در قراردادهای تنظیم شده لازم می‌دانم.

وی با بیان اینکه لازم است مولفان و مترجمان با ناشران قرارداد ببندند و داوری و حل اختلافات را به اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران ببرند، عنوان کرد: کمیسیون حل اختلاف ما کارنامه خوبی در زمینه حل اینگونه اختلافات دارد اما غیر از این موضوع، بیشتر با شکایاتی مواجه می‌شویم که مولف یا پدید آورنده احساس می‌کند، ناشر کتابش را با همان شناسانامه قبلی تجدید چاپ کرده و حق التالیف را نداده است.

رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران اظهار داشت: برای کمک به مولفان و پدیدآورندگان درجهت استیفای حقوق خود در قانون حمایت از مولفان و مصنفان که سال 1348 تصویب شده، به ناچار باید در داخل شناسنامه کتاب‌ها شمارگان قید شود که مولف مستندی را در اختیار داشته باشد. در حال حاضر کسی کنترلی بر چاپخانه‌ها ندارد و این مسئله باعث شده که فرد بدون دریافت مجوز، اثر را تکثیر کند و اینگونه وانمود شود که این همان چاپ قبل است.

آموزگار بر تاثیر نادیده گرفتن حق مولف تاکید کرد و گفت: وقتی از حق مولف زده می‌شود برای او هیچ انگیزه‌ای باقی نمی‌ماند که به خلق اثر و نویسندگی بپردازد لذا ما با یک ادبیات ضعیف مواجه می‌شویم، فکر می‌کنم بخشی از ماجرا قوانین حقوقی است که باید مناسب تصویب شود و بخش دیگر آن کارهای فرهنگی است.

وی با اشاره به بخش کارهای فرهنگی گفت: به نظر من هنوز در کشورمان درباره حق مولف مسئله داریم، حق مولف، حقی پدیدار شده در غرب است که در پی اختراع ماشین چاپ برای فراهم‌سازی امکان تکثیر انبوه کتاب به وجود آمده است.

به گفته وی، با پیدایش امکان تکثیر انبوه، مسائل حقوقی ناشر و مولف و در پی آن حقوق مالکیت فکری برای تعریف و تنظیم مناسبات حقوقی طرفین نسبت به یکدیگر اهمیت پیدا کرده است.

آموزگار با بیان اینکه بخاطر پدید آمدن این موضوع در غرب و سابقه نداشتن آن در فرهنگ و فقه ما اولین گام جدی همان تصویب قانون سال 48 است، گفت: نیازمند رخداد یک کار فرهنگی جدی و عمیق هستیم تا ضمن اینکه جامعه به قبح سرقت ادبی پی ببرد، فواید رعایت حقوق مولف را هم دریاید.

رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران حق مولف را در ضعیف‌ترین سطح خود دانست و درباره نمونه قرارداد بیان کرد: نمونه قرارداد در نشریه اتحادیه منتشر و در سیستم‌های اطلاع‌رسانی اتحادیه اطلاع داده شده است؛ در مواردی که قرارداد نمی‌تواند مشکل طرفین را رفع کند، لازم است به به دلیل عقبه کارشناسی، مرجع بودن اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان و نظارتی که بر روی ناشران دارند، به آنها ارجاع داده شود.