در برنامه «سینما و کتاب» استودیو خانه کتاب بر نبود نهاد مشخص برای نظارت بر آثار ترجمه و تالیف و وظیفه دانشگاه‌های هنر و سینما در این خصوص تمرکز و تاکید شد.
به گزارش خبر نگار رویداد فرهنگی، گفت و‌گوی اختصاصی «سينما و كتاب» از برنامه‌های استوديو خانه كتاب سه‌شنبه نوزدهم اردیبهشت‌ماه در سی‌امين نمايشگاه بین‌المللی كتاب تهران برگزار شد.
شهاب‌الدين عادل استاد دانشگاه هنر تهران در این گفت وگو به بررسی وضعيت تهيه و توزيع كتاب‌های سينمايی در كشور پرداخت و با اشاره بر گستردگی موضوع‌های سينمايی و شاخه‌های گوناگون هنر در سینما گفت: از ناشران، مولفان و مترجم‌های هنری توقع ورود به تمام موضوعات این عرصه وجود ندارد.
وی ادامه داد: آثار منتشر شده، بايد بتواند به بالا رفتن سطح كيفی آثار و انديشه نيروهای فعال در بدنه توليد فيلم و كسانی كه در رشته‌های مختلف هنرهای دراماتيك تحصيل می‌كنند، كمك كند.
عادل با انتقاد از عملكرد سازمان‌ها و ارگان‌های مرتبط با بخش مديريتی فرهنگ در عرصه سينما اظهار داشت: متاسفانه ارگان، نهاد يا بخش مشخصی برای نظارت بر آثاری كه مترجم‌ها و مولف‌ها می‌خواهند در حوزه سينمايی كار كنند وجود ندارد و همين نارسايی باعث بروز بسياری از پراكندگی‌ها و البته انتشار آثار غيركاربردی در حوزه سينما شده است.
به گفته وی، كتاب‌های هنری، مخاطب خاص خود را دارد لذا باید در انتخاب آثار مورد توجه نويسند‌گان و مترجم‌ها و حذف كتاب‌های غیر ضروری از چرخه توليد و انتشار دقت کرد.
استاد دانشگاه هنر تهران در مورد نقش معاونت‌های پژوهشی در موسسه‌های آموزش عالی در تولید آثار کاربردی این حوزه گفت: كاركرد معاونت‌های پژوهشی در دانشگاه‌ها آن است كه با توجه به طرح درس در رشته‌های مختلف، فهرستی از دروس تهيه کرده و در اختيار مترجم‌ها و مولف‌ها قرار دهند. اين اقدام در تهيه آثار كاربردی، نه فقط در دانشكد‌های هنری بلكه در دانشگاه‌های مختلف اثرگذار است.
فعالیت موسسه‌های انتشاراتی کمبودهای معاونت پژوهشی دانشگاه را جبران می‌کند
به گفته عادل در حال حاضر ناشران خصوصی و موسسه‌های انتشاراتی كه با سازمان‌های مختلف سينمايی ارتباط دارند، آثاری را توليد و منتشر می‌كنند و تا حدودی كمبود موجود در معاونت‌های پژوهشی دانشگاه‌ها را پوشش می‌دهند.
این استاد دانشگاه ضمن تاکید بر لزوم سرمايه‌گذاری موسسات آموزش عالی در حوزه پژوهش عنوان کرد: استادان دانشگاه در رشته سينما امكان تخصيص زمان برای انجام فعاليت‌های پژوهشی در دانشگاه را ندارند و نمی‌توانند آموزش را رها كنند و به پژوهش بپردازند.
وی همچنین از عدم سرمايه‌گذاری كافی در این حوزه ابراز تاسف کرد و گفت: وظيفه دانشگاه تربيت فيلم‌ساز حرفه‌ای نيست بلکه دانشگاه بعنوان یک محیط فرهنگی بايد با در اختيار داشتن سرمايه‌گذاری‌های لازم، در زمينه آكادميك فعاليت كند؛ البته ناگفته نماند كه همواره فارغ التحصيلان دانشگاه به بدنه اصلي سينما وارد شده‌اند.
لزوم پیوند میان موسسه‌های اموزش عالی و شرکت های سینمایی
او بر لزوم پيوند ميان موسسه‌های آموزش عالی و سازمان‌ها، نهادها و شركت‌های سينمايی دولتی و خصوصی تاکید کرد و گفت: البته بخش پژوهش‌های سينمايی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌طور جداگانه با دانشگاه تهران، مراكز آموزشی و سازمان‌های مرتبط جلسه‌های هم‌انديشی برگزار كرده است.
این نویسنده خواستار برگزاری جلساتی با هدف بررسی مشکلات و مسائل این حوزه از سوی فعالان عرصه‌های مختلف نظری و عملی هنر سينما و با مركزيت بخش پژوهش‌های سينمايی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد.
عادل تسلط به زبان انگليسی برای استفاده از منابع مرجع، دسترسی و امكان استفاده از فضای مجازی، بهره‌گيری از منابع سينمايي و مطالعه كتاب‌ها و جزوه‌های تخصصی در عرصه سينما را از جمله ويژگی‌های دانشجویان موفق رشته سينما برشمرد.
وی ادامه داد: امروزه به دليل برخورداری از منابع و امكانات، بخش زيادی از دانشجويان سينمايی به لحاظ اطلاعات از افراد فعال در بدنه سينما، جلوتر هستند.
این استاد دانشگاه بیان کرد: بهتر است دولت‌ها بپذيرند که برای سرمايه‌گذاری روی قشر جوان (به خصوص جوانان فعال در حوزه هنر) بايد سوبسيت بدهند تا جوان‌های تلاش‌گر در رشته‌های هنری با بهره‌گيری از امكاناتی كه در دانشگاه در اختيار آن‌ها قرار مي‌گيرد، تجربه كنند، سياه‌مشق‌هايشان را بنويسند و مباحث نظری را به‌طور عملی بياموزند.
او با انتقاد از مشکلات دانشجویان در ساخت فيلم، بهره‌گيری از امكانات سخت‌افزاری و تهيه كتاب‌های اين حوزه افزود: گاهی دانشجويان علاقه‌مند به كتاب‌های حوزه سينما به دليل قيمت بالای آثار اين حوزه مجبور می‌شوند در كتابخانه‌های عمومی و كتابخانه‌های دانشگاه از منابع مورد نيازشان استفاده كنند.
عدم انتشار کافی کتاب‌های کاربردی در زمینه کارگردانی
عادل با اشاره بر انتشار کتاب‌هایی ارزشمند در زمينه صدابرداری، تدوين، فيلم‌نامه‌نويسی و فيلم‌برداری، از عدم انتشار کافی کتاب مفید و کاربردی درزمينه كارگردانی خبرداد و افزود: اغلب مترجمان فعال در اين حوزه، به دليل بی‌اطلاعی از تكنيك‌های سينمايی و تنها به واسطه توانايی ترجمه آن هم به شكل عمومی اقدام به انتشار كتاب كرده‌اند و همين رويكرد باعث شده است تا كتاب‌هايی كه در زبان مرجع ساده و سرراست بوده‌اند، دچار پيچيدگی زيادی شوند و حتی يك خواننده علاقه‌مند و نه متخصص متوجه پيچيدگی در ترجمه خواهد شد.
او تسلط به زبان مادری، اشراف به زبان مقصد، توانايی در برقراری تعامل بين اين دو زبان و تخصص در رشته موردنظر را از ويژگی‌های يك مترجم موفق برشمرد و گفت: چنين مترجمی عموماً دست به واژه‌سازی می‌زند و اين كار را به خوبی انجام می‌دهد.
عکس: ونداد ذوقی
