در قسمت چهارم (ویژه کودکان و نوجوانان) از ارزیابی ناشران در سیامین نمایشگاه کتاب تهران، مسئولان نشر هوپا، انتشارات هیربد و انتشارات فرشتگان و شرکت تهیه و نشر فرهنگنامه کودکان و نوجوانان نظرهای خود را ارائه دادند.
مصطفی مقسمی مدیر فروش نشر هوپا در گفت وگو با خبرنگار رویداد فرهنگی در ارزیابی خود از سی امین دوره برگزاری نمایشگاه کتاب بیان کرد: از آنجا که سال اول حضور ما در این نمایشگاه بود خیلی نمیتوانیم مقایسه داشته باشیم اما در صحبت با دیگر غرفه ها و ناشران عموما کاهش فروش و استقبال نسبت به سال گذشته مطرح میشود.
وی ادامه داد: این کاهش استقبال شاید به این دلیل است که دوره قبل اولین دروه برگزاری نمایشگاه در شهر آفتاب بود و بازدید از این مکان برای مردم جذابیت داشت البته بارندگی شدید روزهای نخست هم مزید بر علت شد ولی درکل نمایشگاه کتاب اتفاق خوبی است و شاهد افرادی بودیم که چندین ماه را برای برگزاری نمایشگاه و خرید کتابهای مدنظرشان منتظر بودند.
مدیر فروش نشر هوپا رعایت حق کپی رایت در کشور ما را کمتر از یک درصد دانست و بیان کرد: نشر ما در ایران تنها نشری است که تمام آثار ترجمه آن کپی رایت دارد، کپی رایت درواقع همان صادرات و واردات است که در این صنعت رخ میدهد یعنی محتوا را از خارج کشور با خرید حق وارد و محتوای خود را با فروش حق به ناشر خارجی صادر میکنیم.
به گفته وی، تا زمانی که این ارتباط برقرار نشود (یعنی به وجود آوردن اعتمادسازی تا کتابهای خارجی با خرید حق چاپ شود) طبعا آنها هم برای خرید رایت کتابها به ما مراجعه نمیکنند تا داستان و شعر معاصر ما به دنیا معرفی شود.
مقسمی با اشاره به قاچاق کتاب بعنوان حاشیه این دوره از نمایشگاه کتاب بیان کرد: برای کتابهای ما این اتفاق نیفتاد چون با نوع کاغذی که ما برای اثر خود استفاده میکنیم از ابتدا این مسئله را پیشبینی و از وقوع آن جلوگیری کردیم در واقع از یک نوع کاغذ بازیافتی به نام بالک استفاده میکنیم که عملا فقط باید با دستگاه چاپ روی آن چاپ کرد.
وی ادامه داد: تا جایی که مطلع هستم بسیاری از ناشران رو به استفاده از این نوع کاغدها آورده اند تا جلوی قاچاق کتابهایشان گرفته شود.
قاچاق گریبانگیر کتاب های کودک و نوجوان هم می شود
بتول سعیدی از انتشارات هیربد درباره ارزیابی خود از سی امین دوره نمایشگاه کتاب تهران گفت: بخاطر به وجود آمدن برخی شرایط این دوره از نمایشگاه به نسبت سال قبل برای انتشارات هیربد قدری بهتر بود ولی کاملا مورد رضایت ما نبود.
وی با اشاره به دلایل نارضایتی انتشارات ادامه داد: تبلیغات ناشران بزرگ به دلیل سرمایه زیادی که دارند جا را برای ناشران کوچک تنگ میکند، علیرغم حضور ناشران عمومی در سازههای مناسب اما ما در سالنهای گرم بودیم همچنین مردم مانند سالهای گذشته به خرید کتاب برای کودکان علاقهای ندارند چون کودکان بیشتر جذب شبکههای کامپیوتری مختلف شدند.
سعیدی با بیان اینکه طبق گفته مردم قدرت خرید کتاب کاهش یافته است، اظهار داشت: بخاطر بنهایی که سازمانهای مربوطه در اختیار مردم قرار داده نمایشگاه امسال قدری بهتر از دوره قبلی خود بوده است.
وی با اشاره به قاچاق کتاب و تعطیلی برخی غرفهها در سی امین دوره از نمایشگاه گفت: این اتفاق برای ناشران کودک و نوجوان هم به چند دلیل می تواند رخ دهد، پخش کننده کتاب میتواند از روی کتابهای که از ناشر میگیرد، کپی کند یا با تغییر جلد و اسم کتاب کودک بخاطر نبود سرصفحه به راحتی قابل انتشار است.
مردم هر کالای خوب به خصوص کتاب را تهیه میکنند
زهرا سعیدبهر درباره ارزیابی نمایشگاه کتاب از نگاه انتشارات فرشتگان بیان کرد: به نظر من این نمایشگاه با تمام سختیها به پایان رسید و از این بابت خوشحالیم البته نه بخاطر اینکه با مردم در ارتباط هستیم و مخاطبانمان را میبینیم بلکه به دلیل حضور ما در این فضا است.
وی با بیان اینکه تعدادی از ناشران با وضعیت فعلی تصمیم دارند در دوره بعدی نمایشگاه شرکت نکنند، گفت: این تصمیم به این خاطر است که فکر می کنیم داشتن شرایط بهتر برای کار، حق ما است، همچنین حق مردم است که در شرایط بهتری از دیدن و خرید کتاب بهره گیرند.
به گفته وی، همواره از مسئولان خواسته شده که برای کودکان و نوجوان شرایط بهتری را در نظر گیرند اما هرسال بدتر شده و چنین سالنهایی به کودکان تعلق گرفته است.
سعیدبهر با بیان اینکه برخی از مردم و خانوادهها گاه به دلیل گرمای هوا سالن را ترک میکردند، عنوان کرد: ما نمیتوانستیم به درستی به مخاطبانمان سرویس دهیم و اگر تنها در جایگاه بازدیدکننده بودم هرگز در چنین نمایشگاهی که به من احترام گذاشته نمیشود و حقوقم پایمال میشود شرکت نمیکردم لذا همواره از مردم تشکر کردم که با وجود مشکلات همچنان برای بازدید میآیند.
وی بیان کرد: به نظرمن کتاب در سبد خانواده جایگاه خوبی دارد و من موافق عقیده نیستم که مردم کتاب نمی خرند چرا که مردم هر کالای خوبی بخصوص کتاب (اگر دارای محتوا باشد) را تهیه میکنند.
سعیدبهر با اشاره به کارهایی که برای کودکان نوزاد تا سه ساله چاپ می کنند، گفت: برای مردم این کارها بسیار جدید است و وقتی از آنها مطلع میشوند با وجود قیمت بالا اما آنها را خریداری می کنند.
به گفته وی، اگر سخت گیریهای ارشاد در دوره ای برای کنار گذاشتن برخی کتاب ها نبود، مردم انقدر از کتاب زده نمیشدند.
وی ادامه داد: زمانی برای گرفتن مجوز زمان زیادی باید صرف میشد اما حال برخی کتابها را در طی یک روز مجوز میگیرند این کار درواقع نوش دارو پس از مرگ سهراب است چرا که حال مردم از کتاب زده شدند و دیگر یک جلد از آن را هم مطالعه نمیکنند.
سعیدبهر با بیان اینکه باید هر کار در وقت خود به درستی تدبیر شود، گفت: هنوز دیر نیست و میتوان با پیش گرفتن سیاستهای درست مردم را با کتاب آشتی داد، تخفیف زیاد دادن چاره کار نیست. روزانه تعداد مراجعان زیادی داشتیم که میخواستند بنهای خود را تبدیل به پول نقد کنند و علیرغم اینکه به آنها پیشهاد خرید کتاب میدادیم اما انها علاقه ای نداشتند و ترجیح می پدادند پول آن را برای کار دیگری صرف کنند.
توصیه اشتباه یک معلم به دانش آموز و تاسف یک ناشر
عرفانیان از شرکت تهیه و نشر فرهنگنامه کودکان و نوجوانان در ارزیابی خود از سیامین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب بیان کرد: در این دوره از نمایشگاه، کتابهای خوب و بد حضور داشتند و به نظرم باز هم می تواند تعداد کتاب پهای بهتر، بیشتر و با بررسی ها تعداد کتاب های بد کمتر و حتی حذف شود.
وی ادامه داد: با سطحی از کتابخوانی که در کشورمان سراغ داریم و با شناختی که مردم نسبت به کتاب خوب و بد ندارند همین نمایشگاه و تعداد بازدیدکنندگان انتظار می رود.
عرفانیان با بیان اینکه انتظار داریم وقتی کودکان سوالی دارند به کتابهای مرجع مراجعه کنند، گفت: کسانی که دنبال مطالب علمی هستند سراغ ما میآیند و با کتابهای خوبی هم روبه رو میشوند و به میزانی که در توان دارند کتابها را تهیه میکنند.
وی از اتفاقی که در این دوره از نمایشگاه شاهدش بود گفت: مادری با فرزند 9 ساله خود هنگام بازدید از کتابهای ما مطرح کردند که معلم به آنها گفته کتابهای علمی را برای کودکان خود نخرند چون برای فرزند سوال پیش میآید و میپرسد. با شنیدن این صحبت بسیار متاسف شدم چون بچه ها بدون سوال پرسیدن جستجوگری و پرسشگری را نمیآموزند و این مسئله را از معلم انتظار نداشتم.