به گزارش رویداد فرهنگی، بسیاری از کسانی که در ایران به نحوی از انحا کار فلسفی می‌کنند و با فضای مجازی اینترنت نیز بیگانه نیستند نام دانشنامه فلسفه استنفورد را شنیده اند و چه بسا از این مجموعه کم‌نظیر بهره نیز برده باشند. این دانشنامه حاصل طرح نیکویی است که اجرای آن در سال 1995 در دانشگاه استنفورد آغاز شد و همچنان ادامه دارد. به لطف کمک‌هایی که گردانندگان این مجموعه از آنها برخوردارشده‌اند، متن کامل تمامی مقالات این دانشنامه در اینترنت به رایگان و به آسانترین شکل در دسترس خوانندگان علاقه‌مند قرار گرفته است.

در قسمت درآمد این کتاب نوشته شده است: دو مسئله از مهم‌ترین مسائل فلسفه نقدی کانت به عقل برمی‌گردد.اولین مساله، که نقش کانونی در فلسفه نظری او دارد، دعوی‌های اثبات‌ناپذیر عقل نزد فیلسوفان «عقل‌گرا»ی پیش از او، خصوصا لایب نیتس و دکارت است. مسئله دوم، که در فلسفه عملی او مرکزیت دارد، نقش فرعی‌ای است که تجربه‌گرایان انگلیسی برای عقل درنظر گرفته اند-مخصوصا هیوم که تصریح می‌کرد «عقل تماما غیر فعال است و هرگز نمی‌تواند سرچشمه اصلی فعالی همچون وجدان، یا حس اخلاقی باشد.

ساختار مدخل حاضر بدین قرار است: بخش اول روایت کانت در باب شناخت و متافیزیک در نقد اول تشریح می‌کند- یعنی چیزی که در آثار راجع به نقد اول نسبتا بی‌مناقشه است. بخش دوم جنبه‌های کلیدی عقل را در فلسفه اخلاق او، با ارجاع ویژه به نقد دوم، بررسی می‌کند. بحث‌های مربوط به عقل عملی و نظری، که بازتابنده متون اصلی کانت و بخش عمده متون راجع به اوست، نسبتا مستقل از هم اند. بنابراین، بخش سوم به بررسی این موضوع می‌پردازد که آرای کانت درباره عقل عملی و نظری چگونه ممکن است با هم مرتبط باشند و در همین راستا به ویژه برجسته‌ترین تفسیر معاصر از عقل کانتی که از آن اُنورا اونیل است مورد تاکید قرار می‌دهد. بخش ملاحظات پایانی هم بر اهمیت فلسفی بالقوه چنین تفسیر یکپارچه‌ای از روایت کانت در باب عقل تاکید می‌ورزد.

قسمتی از متن کتاب

دشوارترین مسائل درباره دیدگاه کانت در باب عقل عملی، حول محور رابطه عقل عملی با آزادی (یا اختیار) و نیز سرچشمه اصل اعلای اخلاق نزد کانت می‌گردد. گرچه رئوس کلی گستره دیدگاه کانت (درباره این رابطه) منسجم‌اند، به نظر می‌رسد آرای او درباره این موضوع بیش از حد معمول در آثار نقدی‌اش دستخوش تغییر می‌شوند. تمرکز بحث ما در این قسمت و قسمت بعدی بر این ادعای بنیادین و کانونی کانت خواهد بود که «آزادی قانون عملی نامشروط (به دیگر سخن، برای هر موجود متناهی، امر مطلق) لازم و ملزوم هم‌اند.(یعنی هریک متضمن دیگری است) به عبارت دیگر، آزادی دلالت بر این دارد که عقل عملی می‌تواند محض (غیرابزاری، نامشروط) باشد و لذا دال بر این است که ما تابع مطالبه‌های امر مطلقیم؛ و تابع اخلاق بودن ما حاکی از این است که باید موجوداتی آزاد (یا مختار) باشیم.