در شب یادبود بزرگ نادرزاد یکی از فکرها و دغدغههای دائمی او، احیای مجدد شکوفایی و عظمت فرهنگ کهنسال ایران مطرح شد.
به گزرش خبرنگار رویداد فرهنگی، شب بزرگ نادرزاد به مناسبت یادبود ایشان چهارشنبه بیست و نهم شهریورماه در کانون زبان فارسی با حضور ژاله آموزگار، داریوش شایگان و جواد طباطبایی برگزار شد.
در ابتدای برنامه داریوش شایگان فیلسوف و اندیشمند معاصر ایرانی درباره نادرزاد بیان کرد: صحبت درباره دوستی که با غیاب ناگهانیش گویی پارهای از وجودم را کنده باشد، بسیار دشوار است، دوستی که در روزهای همراهی شاهد تمام مراحل جوانی، تحصیلات، تکامل و ترقیاش بودم، جبران این فقدان نه آسان است و نه حتی ممکن.
وی با بیان اینکه بزرگ نادرزاد را در خانه جهانگیر صدا میزدند، ادامه داد: نادرزاد علاوه بر ترجمههای بینظیرش از فرانسه به فارسی، تسلط بیهمتایی بر این دو زبان داشت، چنان با عمق کلمات عجین بود که هرگاه در معنای کلمه در میماندی به کمک میشتافت و رمز آن را میگشود به گونهای که از روی شوخی به او میگفتم که یک لغتنامه متحرک است.
از ابتلا به درد ایران تا رنجهایی به خاطر برگشت منزلت والای کشور
شایگان اظهار داشت: نادرزاد از نوجوانی عاشق ادبیات و زبان بود، به ایران باستان عشق خاصی میورزید و میتوانست به سهولت ایرانشناسی حاذق شود ولی تحصیلات نادرزاد در حوزه ادبیات و فلسفه در ژنو او را به مسیر دیگری سوق داد با این حال اعتقاد به ایران به خصوص ایران باستان خدشهای در ذهنش ندید و باقی ماند.
این اندیشمند معاصر ایرانی، فروتنی و بیزاری از هرگونه خودنمایی را از فضایل اخلاقی بزرگ نادرزاد دانست و گفت: او الگوی نادری از حجب حضور و غمض عین بود.
وی در ادامه سخنرانی خود، پیغامی از سعیده پاکروان همسر سابق و مادر دو فرزند بزرگ نادرزاد را قرائت کرد.
نادرزاد با بیادعایی بزرگ ماند
سپس ژاله آموزگار، پژوهشگر ایرانی فرهنگ و زبانهای باستانی به سخنرانی مختصری اکتفا کرد و گفت: بزرگ نادرزاد دوست نزدیک و صمیمی احمد تفضلی بود و من از این طریق با او آشنا شدم و هرازگاهی در محافل دوستان مشترک او را میدیدم. نادرزاد مصاحبت شیرینی داشت و چنان رفتار بیتکلفانه که انسان احساس میکرد سالیان سال است او را میشناسد.
وی ضمن بیان خاطرهای از بزرگ نادرزاد ادامه داد: بزرگ نادرزاد نماد روشنفکری تحصیلکرده بود، او هرگز اطلاعات عمیقش در فلسفه و تبحرش در زبان فرانسه و ترجمه را به رخ نکشید، بیادعا زندگی کرد و به نظرم با همین بیادعایی بزرگ ماند.
آموزگار همچنین در ادامه به ارائه توضیحاتی از آثار بزرگ نادرزاد پرداخت و بیان کرد: بدون اغراق گاهی در برخی ترجمههای تخصصی جدید وقتی جملاتی به نظرم پیچیده و نامفهوم میآید سعی میکنم آن را در ذهنم به زبان اصلی برگردانم تا منظور نویسنده را در یابم اما وقتی کتاب «آیین میترا» از نادرزاد را میخوانید اصلا دستاندازی را احساس نمیکنید.
زبان فارسی بخش مهمی از حس ملی بزرگ نادرزاد بود
جواد طباطبایی، فیلسوف و پژوهشگر ایرانی فلسفه، تاریخ و سیاست نیز در این برنامه آشنایی با بزرگ نادرزاد را مربوط به زمان فارغالتحصیلی خود از دانشکده حقوق سال 1347 و مواجهه با نخستین کتاب ترجمه شده او دانست و ضمن بیان این موضوع توضیحات مفصلی را درباره کتابهای نادرزاد ارائه کرد.
وی با بیان اینکه زبان فارسی بخش مهمی از حس ملی بزرگ نادرزاد بود، عنوان کرد: ایران دوستی جهانگیر (بزرگ نادرزاد) بسیار استثنایی بود و از عمیقترین افرادی بود که من حس میکردم به مسائل ایران توجه داشت.
گفتنی است، نادرزاد در رشته فلسفه از دانشگاه ژنو لیسانس گرفت و دکتری خود را در همان رشته در دانشگاه سوربن گذراند. آثار ارجمندی از متون فلسفی را به زبان فارسی ترجمه کرده است و مقالات ایشان در مجله کلک و سپس بخارا منتشر میشد. تسلط ایشان به زبان فرانسه و علاقه زیاد نادرزاد به ادبیات فارسی به خصوص متون کلاسیک (نثر و شعر) ترجمههای ایشان را خواندنی و دلپذیر ساخته بود.
از جمله کتابهای بزرگ نادرزاد میتوان به « حکمت یونان از شارل ورنر»، رسالهایی درباب «انسان از ارنست کاسیرر»، «توکویل از ژاک گنن –هوتر»، «تأملی درمبانی دموکراسی از الن دو بنوا»، «قدرت سیاسی از لاپیر»، « آیین میترا از ورما رزن» و غیره اشاره کرد.