«شب عکاسی و نگاه بومی» سیصدو بیستمین شب بخارا بود که شنبه دوم دی‌ماه در گالری آ برگزار شد.
به گزارش خبرنگار رویدادفرهنگی، این شب به بهانه انتشار کتاب «نگاه بومی، سرآغاز عکاسی در خاورنزدیک و میانه» نوشته مارکوس ریتر شکل گرفت.
علی دهباشی، مدیر مجله بخارا در ابتدای این شب با بیان اینکه اخیرا توجهی به آغاز عکاسی در خاور نزدیک پیش آمده و این رشته بحث‌هایی را در عکاسی به خود اختصاص داده است، گفت: ریتر متولد آلمان است و به معماری، نمادگرایی و تزئینات در ایران و دوره قرون وسطا تا قرن نوزدهم علاقه‌منداست. از اوت سال 2012 استاد تاریخ هنراسلامی در دانشگاه وین، از 2010 تا 12 در دانشگاه زوریخ استاد تاریخ هنراسلامی و ...بود، جوایز بسیاری گرفته است از جمله جایزه مطالعات ایران در سال 2007 ، در سال 2010 جایزه فارابی و ... را دریافت کرد. کتاب‌های تاریخ و تمدن هنراسلامی در دانشگاه لایدن منتشر شد و مقالات بسیاری دارند.
مارکوس ریتر، سخنران بعدی این شب بود و فرزانه قجلو صحبت‌هایش را ترجمه کرد: این کتاب بیشتر از آنچه تصور می‌کردم وقت گرفت و این بخشی از رساله دکتری من بود. تخصصی در زمینه عکاسی ندارم بلکه تخصصم در هنر و تاریخ اسلامی است. بسیاری از عکس‌هایی که در اروپا دیده می‌شود از عکاسان ایرانی بود در حالی که فکر می‌کنند این عکس‌ها را عکاسان اروپایی گرفته اند. دیده می‌شود که نگاهی که این عکاسان ایرانی از لنز داشتند نگاهی بومی بوده و کاملا با نگاه عکاسان اروپایی متفاوت است.
او درباره کتابش توضیح داد: این کتاب به زبان انگلیسی تهیه شد و مضمون کلی داشت، پس به صورت جُنگ ارائه شد اما فصول بعدی آن و نویسندگانی که با او همراه شدند، وجوه دیگری را هم برای کتاب ایجاد کرد، این کتاب خاورمیانه را در نظر دارد، از بافت محلی و بومی تاریخ و سنت‌های بصری در دوران قاجار آگاه است. این کتاب به صورت عامدانه دقیقا 30 سال بعد از کتابی منتشر شد که بر شرق تمرکز داشت و نخستین کتابی بود که عکاسی را در خاور نزدیک مورد مطالعه قرار داده بود.
محمد ستاری مقاله‌ای در این کتاب دارد که درباره آن بُعد از عکاسی است که در ایران ناپیدا و نادیدنی بود، او گفت: این مقاله درباره عکس‌هایی است که افراد خاصی از زنانشان گرفتند. این مقاله را می‌شد با عکس‌های بیشتری همراه کرد اما براساس برخی ملاحظات این کار را انجام ندادیم.
او با بیان فهرست زن‌هایی که در زمان ناصرالدین شاه تا پهلوی اول عکاسی کرده اند، چند داگرئوتیپ از عکس‌ها نشان داد. از جمله عکسی که در سال 1850 آنتوان کلودت گرفت داگرئوتیپ قدیمی که طهماسب‌پور و شهریار عدل و کویین فورما برای سال 1850 است که می‌گویند جوانی امیرنظام گروسی است.
محمدرضا طهماسب‌پور مروری بر مقالات کتاب کرد و با دیدن عکس‌هایی که به ترتیب مقالات آمده است، توضیحات خود را کامل کرد. او گفت: این کتاب حاصل کنفرانسی است که در سال 2011 در سوئیس برگزار شد. عکس از مرحوم بهمن جلالی در روی جلد کتاب است. کتاب در چهار بخش تاریخ، بیوگرافی، پژوهش عملی و آرشیو تهیه شده است.
- مجله بخارا /
- علی دهباشی /
- عکاسی /
- مارکوس ریتر /
- محمد ستاری /
- محمدرضا طهماسب پور /
