به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، برنامه ره‌آورد جاده ابریشم، گزارش طاهره ایبد نویسنده کودکان و نوجوانان از نمایشگاه پکن با حضور امیرمسعود شهرام‌نیا، مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی و رضا نوعی مدیر نمایشگاه‌های خارجی دوشنبه بیستم شهریورماه در انجمن نویسندگان کودک و نوجوان برگزار شد.

امیرمسعود شهرام‌نیا در ابتدای این برنامه بیان کرد: در نمایشگاه‌های کتاب دنیا مرسوم است که یک کشور را به عنوان میهمان ویژه انتخاب و دعوت می‌کنند، البته بعضی از نمایشگاه‌ها شهر میهمان هم دارند مثلا در نمایشگاه کتاب فرانکفورت ماه آینده کشور فرانسه میهمان است.

وی ادامه داد: معمولا فرصت حضور به عنوان میهمان ویژه فرصتی است که کشور میهمان فرهنگ و هنر خود را معرفی می‌کند و هم در موضوع تخصصی نمایشگاه نمایش بهتری از فعالیت‌های خود ارائه می‌دهد.

چین اردیبهشت ماه 98 میهمان ویژه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران است

مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی اظهار داشت: تا قبل از دولت جدید تجربه میهمان ویژه شدن درکشورهای مختلف را به شکل جدی نداشتیم اما در سه سال گذشته دو الی سه بار این تجربه را در روسیه، صربستان و چین کسب کردیم. گفتگوهای فراوانی را با کشور چین تجربه کردیم، شاید سه بار در سه هیات مختلف (درمجموع 25 نفر از مسئولان فرهنگی چین) در هشت ماه منتهی به نمایشگاه به ایران آمدند و گفتگوهایی انجام و درنهایت به توافق‌نامه‌ای منجر شد.

وی ادامه داد: در این توافقنامه قرار شد که آنها فضایی را در اختیار ما گذارند و ما هم درسال 2019 عینا همین امکان را در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در اختیارشان گذاریم، اگر چنین کاری را انجام نمی‌دادیم باید هزینه قابل توجهی را بابت اجاره آن مکان به چینی‌ها پرداخت می‌کردیم که طبیعتا هزینه‌های ما را بسیار افزایش می‌داد؛ بنابراین یک رفت و برگشت داریم.

وی با بیان اینکه اردیبهشت ماه سال 1398 چین میهمان ویژه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران است، عنوان کرد: بنابراین فرصت مراوده و گسترش ارتباط با چین بیش از حال پیش روی ما است و می‌توانیم به تعامل گسترده‌تری فکر کنیم.

میهمان ویژه فقط در همان حوزه محدود فعالیت نشر نیست

شهرام‌نیا بیان کرد: گاهی تصور می‌کنند میهمان ویژه فقط در همان حوزه محدود فعالیت نشر است اما معمولا کشور میهمان ویژه سعی می‌کند از این موقعیت برای معرفی وجوه مختلف فرهنگ، هنر و ادبیات خود استفاده کند حتی در همین کشور چین برای مراسم افتتاحیه ما به پخش موسیقی ایرانی تاکید داشتند.

وی عنوان کرد: چین نه فقط در حوره فرهنگ بلکه در همه حوزه‌ها بازار بسیار گسترده با درب‌های باز است، در حوزه فرهنگ مثل حوزه اقتصاد درب‌ها را کامل باز نکرده‌اند چرا که چینی‌ها هم مثل ما نگرانی‌های فرهنگی خاص خود را دارند. بخش بین‌المللی نمایشگاه کتاب پکن از بخش محلی آن گسترده است و بیش از 60 درصد نمایشگاه ناشران بین‌المللی بودند (شرکت 85 کشور)، درواقع سعی دارند سال به سال نمایشگاه پکن را بین‌المللی‌تر کنند.

به گفته وی، چینی‌ها روی ارائه یکسری موضوعات آثار مثل کتاب‌های دین، دفاع مقدس، خشونت و غیره حساسیت و کنترل بیشتری را از خود نشان می‌دادند.

ناشران حوزه کودک و نوجوان به مرزها پشت کرد‌ه‌اند

مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی گفت: چینی‌ها نسبت به ما دیدی مثبت دارند چرا که ما را به فرهنگ خود نزدیکتر می‌بینند پس فضای بسیار مناسبی به جهت ارتباط میان ما فراهم است منتها متاسفانه بسیار کم کار کرده‌ایم و با حضور در نمایشگاه آنجا است که به خلاهای خود پی می‌بریم.

وی بیان کرد: در موضوع نشر بین‌الملل غیر از نشر شباویز و اندکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ناشران دیگر حوزه کودک و نوجوان به تعبیری پشت خود را به مرزها و روی خود را به داخل کشور کرده‌اند و اصلا بیرون ایران را نمی‌بینند به همین دلیل کتاب‌های ما عرضه نشده و در دنیا آنها را نمی‌شناسند.

به گفته وی، خلعتبری تقریبا 100 عنوان رایت به چینی‌ها فروخته که بخش عمده آن را با یک ناشر دولتی مستقر در هنگ‌کنگ کار کرده است، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و تعداد اندکی دیگر از ناشران کارهایی را ارائه کرده‌اند همچنین تعدادی از ادبیات کلاسیک ما را برخی ناشران چینی ترجمه کردند و این موارد تمام چیزی است که آنها از نشر ما می‌دانند.

وجود ظرفیت ترجمه آثار ایرانی به چینی توسط جوانان علاقه‌مند

شهرام‌نیا اظهار داشت: با وجود ظرفیت بسیار خوب کشور و علاقه عطش چینی‌ها، کتاب‌های ما مثل سایر کشورها به چین راه پیدا نکرده است و حتی اکثر ایرانشناسان آنجا معمولا آثار کلاسیک ما را می‌شناسند و با ادبیات معاصر یا کودک و نوجوان ما آشنایی چندانی ندارند، این درحالی است که زمینه و بستر بسیاری برای این کار وجود دارد.

وی بیان کرد: تعداد قابل توجهی از جوانان ایرانی در 3 الی 4 سال اخیر به یادگیری زبان چین رو آورده‌اند، طبق توضیح سفیر ما در چین حدود یک هزار دختر و پسر ایرانی به چین رفتند و با فراگرفتن این زبان تعداد زیادی از آنها در بخش‌های صنعتی و حدود یک‌سوم آنها در بخش‌های مختلف چین مشغول کار هستند، غالب این افراد به قدری چینی را خوب فراگرفته‌اند که مترجمان بالقوه بسیار خوبی هستند اما تعدادکمی از آنها در حوزه نشر ارتباط گرفتند درحالیکه ظرفیت خوبی وجود دارد تا ایرانیان جوان علاقه‌مند به زبان فارسی و آشنا به زبان چینی آثار ادبیات ما ترجمه شود.

نمایش 70 کارهنری تصویرگران ایرانی در نمایشگاه کتاب پکن

رضا نوعی در ادامه این برنامه بیان کرد: رهبر جدید چین از سال 2013 ایده و استراتژی یک کمربند را راه انداخته است که اجازه داده ناشرانشان با دیگران تعامل کنند. در این دوره از نمایشگاه ما هیچ برنامه تشریفاتی نداشتیم. بروشورهای ما نگاهی اجمالی به کل صنعت نشر ایران، معرفی انجمن‌ها و اتحادیه‌ها به زبان چینی بود و برای تک‌تک نویسندگان چینی از این نوع بروشورها داشتیم.

وی با بیان اینکه در حوزه اطلاع‌رسانی چیزی را در حد توان برای این نمایشگاه کم نگذاشته‌اند، اظهار داشت: نمایشگاه کتاب پکن عمومی نیست و کل بازدیدکنندگان آن حدود 300 هزار نفر است. این نمایشگاه یکی از سخت‌ترین و پرتجربه‌ترین نمایشگاه‌هایی بوده است که تاکنون داشتیم و به دلیل انتخاب نویسندگان و هنرمندان درست با کمترین انتقاد و حاشیه روبه‌رو بودیم.

مدیر نمایشگاه‌های خارجی گفت: یکی از مشکلات ما در ایران این است که فکر کنیم برای ارتباط گرفتن حتما حضور لازم است اما حال حاضر شرایط فرق کرده است و بدون ارتباطات رودررو هم می‌توان ارتباط گرفت.

وی ادامه داد: در سالن تصویرگران از 4 فرصت استفاده کردیم که یکی از آنها انتخاب و حضور 70 کار هنری تصویرگران ایرانی از بین 900 آثار گردآوری شده بعد از فراخوان بود و ما از بین آنها 3 تصویرگر را انتخاب و آنها را در این سفر با پرداخت هزینه‌های کامل با خود همراه کردیم.

رضا نوعی همچنین از فضای عرضه آثار کودک و نوجوان در نمایشگاه کتاب پکن گفت و به نکات جزئی اما کاملا مفرح و جذاب آنها تاکید کرد.

فروش صنایع دستی ایرانی در نمایشگاه کتاب پکن

طاهره ایبد نویسنده کودک و نوجوان در این برنامه عنوان کرد: بازدیدکنندگان در گذر از میز نویسندگان بروشورهای ما را که به زبان چینی نگاشته شده بود مطالعه می‌کردند و پس از آن به گفتگو می‌پرداختند، از میز خوشنویسی ما بسیار استقبال شد و برخی از چینی‌ها درخواست می‌کردند نام‌شان را با خطاطی به زبان فارسی بنویسیم که البته برخی از آنها همان نام خودشان را می‌خریدند.

وی ادامه داد: کسانی در نمایشگاه کتاب پکن صنایع دستی ایران مثل سفره قلمکار یا کارهای خاتم‌کاری را با هزینه خودشان برای فروش آورده بودند.

ایبد عنوان کرد: نوجوانان انجمن صلح و دوستی در نمایشگاه کتاب پکن برنامه‌های نقالی را به زبان‌های مختلف اجرا می‌کردند که نوع پوشش آنها برای بازدیدکنندگان نمایشگاه بسیار جذاب بود.

این نویسنده کودک و نوجوان اظهار داشت: به عنوان عضو هیات مدیره انجمن پیشنهاد دادم که تفاهم‌نامه دوستی بین انجمن نویسندگان ایران و انجمن نویسندگان چین امضا کنیم و ذیل آن رفت و آمد نویسندگان ایرانی و چینی را برای برگزاری ورکشاپ‌ها و غیره داشته باشیم چرا که این ظرفیت برای ایران و اشتیاق برای چینی‌ها وجود دارد.

نمایشگاه کتاب پکن نمایشگاهی تخصصی و بدون فروش کتاب است

در انتهای این برنامه جمعی از حاضران سوالات خود را از سخنرانان پرسیدند.

نوعی در پاسخ به سوال برآبادی نویسنده کودک و نوجوان در این خصوص که نمایشگاه کتاب پکن به لحاظ خرید و فروش کتاب بیشتر به نمایشگاه کتاب فرانکفورت شبیه است یا به نماشگاه تهران، توضیح داد: شبیه نمایشگاه کتاب فرانکفورت است؛ درواقع دسته‌ای نمایشگاه‌های کتاب دنیا مانند نماشگاه کتاب تهران یا قاهره فروش دارند و دسته‌ای دیگر به صورت تخصصی برای خرید و فروش رایت کتاب‌ها است.

وی ادامه داد: نمایشگاه کتاب پکن از نوع تخصصی محسوب می‌شود و در روز آخر برگزاری اجاره خرید و فروش داده می‌شود.

نوعی در پاسخ به سوال دیگری اظهار داشت: تاجران ما وقتی به بازار چین می‌روند به دلیل تنوع کالاهای عرضه شده به کالای ارزان‌تر و پرسودتر علاقه نشان می‌دهند و این امر باعث شده ایران بازار کالاهای کیفیت پایین چینی شود و اطلاعات ما نسبت به چینی‌ها قدری تحت تاثیر فضای کالاهای نامرغوبی است که تاجران ما بیشتر مسبب آن هستند تا چینی‌ها.