به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، در این شب یدالله آقاعباسی و علی دهباشی درباره حکیم‌رابط و آثار او سخن گفتند. از مجموعه پنج جلدی آثار وی که توسط انتشارات روزبهان منتشر شده است در همین شب رونمایی شد و فیلمی مستند نیز به نمایش درآمد.

یدالله آقاعباسی با خواندن قسمتی از نمایش «آنجا که ماهی‌ها سنگ می‌شوند»، سخنان خود را آغاز کرد.

او با اشاره به اینکه این نمایشنامه در اواخر دهه چهل منتشر شده است، گفت: خیزش تئاتر ایران در دهه 40 و 50 اتفاق افتاد، در آن سال‌ها دوره شکست و ناامیدی فراموش و امید در تئاتر و نمایشنامه‌نویسی بارور می‌شد. گروه‌ها تشکیل شدند و کار کردند، در این دوره نمایشنامه‌نویسان، تئاتر، کارگردان‌ها و بازیگران بزرگ شکل گرفتند و امروز ما را ساختند. همانطور که حکیم رابط در سخنان خود گفت که ما تاثیر مستقیم بر حرکت اجتماعی نمی‌گذاریم.

آقاعباسی در بیان اهمیت فرستادن کارشناسان تئاتر به شهرستان‌ها گفت: براساس طرحی کارشناسان تئاتر را به شهرستان‌ها فرستادند، در اواخر دهه 40 در شهرستان زندگی می‌کردم، (هنوز هم در شهرستان زندگی می‌کنم) دانش‌آموز بودم و تئاتر کار می‌کردیم. از آن روز تا حالا تئاتر کار می‌کنیم، با فرستادن کارشناسان به شهرستان‌ها و تمرین تئاتر در مدارس، موجی از نمایشنامه‌ها ایجاد شد. در خانه‌های فرهنگ تعدادی کتاب داشتیم، مانند کتاب‌هایی که از شکسپیر و دیگران که در آن سال‌ها چاپ شده بود. در تئاتر کتاب خیلی کم است، شاید در کار فقط فن تئاتر تنها عبدالحسین نوشین را داریم، این موج کم‌کم در حال شکل گرفتن است.

در کار هنر اصل اساسی، هنرمندانه بودن اثر است

خسرو حکیم‌رابط با نگاهی اجمالی به وضعیت تئاتر امروز که با مطالعه 150 نمایشنامه، کسب کرده است، سخنان خود را آغاز کرد.

 حکیم‌رابط گفت: مدتی پیش فرصتی دست داد که 150 نمایشنامه برای یک مراسم خاص را بخوانم و نظر دهم. در اینجا به این 150 نمایشنامه به عنوان آیینه‌ای از تئاتر امروزمان نگاه می‌کنم. چهل سال پیش و امروز، همیشه بر این اعتقاد بودم که در کار هنر اصل اساسی، هنرمندانه بودن اثر است و نه وابسته بودن به این شیوه و آن شیوه و سبک؛ خود هنرمندانه بودن جای بحث دارد ولی نه در این فرصت کوتاه.

 او در بیان نکته دیگر که در بررسی این نمایشنامه‌ها مد نظر داشت بیان کرد: اگر هنر را انتقال تجربه خاص بدانیم و اگر هنرمندانه بودن را نه به عنوان عرضه واقعیت معمول بلکه به عنوان بدیع، تازه و نامنتظر بودن بدانیم، ناگزیر این پرسش مطرح است که کلمه و کلام تا چه حد توان انتقال ذهنیت، تجربه و دنیای خاص هنرمند را دارد. 

 حکیم‌رابط با بیان تاثیر مستقیم تئاتر بر مخاطب، افزود: تئاتر رویارویی مخاطب است با خود حادثه و خود مفهمومی که لطف و جاذبه آن برای مخاطب در عرضه تازگی، خاص بودن و قابل دیدن و تماشاکردن آن است و نه فقط شنیدن که معمولی و ذهن‌آشنا است. این نکته نه به معنای حذف کلام و گفتگو در صحنه است. گفتگو به معنای دراماتیک گاه کاری می‌کند که از هیچ تصویری ساخته نیست. برای رسیدن به زبان مطلوب در انتقال مفاهیم ذهنی می‌توان به شعر فارسی رجوع کرد.

 او در ادامه با اشاره به آثاری کاملا بیگانه با دنیای تئاتر در میان مجموعه 150 اثر بررسی شده، بر وجود ضعف آموزشی در دانشگاه تاکید کرد.

 خسرو حکیم رابط، متولد ۱۳۰۹ شیراز و  فارغ‌التحصیل دانش‌سرای مقدماتی شیراز است که چندین سال در کازرون معلم بود و پس از فارغ‎التحصیلی از دانشکده هنرهای دراماتیک به تدریس در دانشگاه تبریز مشغول شد و پس از آن به تدریس در دانشکده هنرهای دراماتیک تهران و دیگر دانشگاه‎ها و مراکز آموزشی پرداخت. گفتنی است سابقه تدریس وی در دانشگاه‎ها به حدود ۵۰ سال می‎رسد.