محمود آموزگار، رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در گفت‌وگو با خبرنگار رویداد فرهنگی درباره نامه اعتراضی 350 کتابفروشی به خاطر تاسیس کتابفروشی‌ها در باغ کتاب عنوان کرد: نگرانی‌ها بی‌مورد نیست و در گفت‌وگویی هم که با رسانه‌های مختلف داشتم این مورد را مطرح کردم که به طور کلی تاسیس چنین مکانی در 16 هزار مترمربع فضای مسقف با کلی رستوران، کافی‌شاپ، سالن‌های سینما و تئاتر؛ فضای جذابی است و در اخبار دیدیم که این مجموعه به عنوان بزرگترین کتابفروشی جهان در کتاب رکوردهای گینس به ثبت رسیده است.

آموزگار گفت: ما در هر موضوعی باید شاخص باشیم. در شرایطی که سرانه مطالعه خوبی در کشور نداریم، بزرگترین کتابفروشی جهان را در تهران افتتاح کردیم.

وی با توجه به صحبت‌های مدیران مجموعه باغ کتاب اظهار داشت: مدیران مجموعه هم معتقد هستند که مصرف کتاب تغییر پیدا نکرده است یعنی نیاز مشخصی که از ابتدا نسبت به کتاب وجود داشته، افزایش پیدا نکرده است که افتتاح باغ کتاب به پاسخگویی آن بپردازد.

باغ کتاب ظرفیت فروش کتابفروشی‌ها را کاهش می‌دهد

رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران بیان کرد: طبیعتا ایجاد مکان جدیدی به نام باغ کتاب از ظرفیت فروش کتابفروشان می‌کاهد و اینگونه کتابفروشی‌ها دچار مشکل و مسئله خواهد شد.

وی درباره شکل‌گیری پروژه‌هایی مثل باغ کتاب یا همان مگامال‌ها و از بین کتابفروشی‌ها گفت: به هرحال آنچه اهمیت دارد این است که همواره در طول تاریخ بشریت تغییراتی را داشته‌ایم، به عنوان مثال انتقال مفاهیم ابتدا به صورت شفاهی، سپس با ابداع خط به شکل نوشتاری و تکثیر بوده است و در قرن 15 میلادی با اختراع ماشین چاپ امکان تکثیر انبوه کتاب فراهم شد و درنهایت با عصر دیجیتال همراه هستیم.

آموزگار در پاسخ به سوال خود مبنی بر وجود بحثی که آیا این تنها امکان سیاست اقتصادی است که می‌توان در پیش گرفت، اظهار داشت: باید گفت که این چنین نیست و درواقع این موارد از تفکرات نئولیبرالیسم برخاسته است؛ اینکه هرچه صرف ندارد درجهت کسب سود بیشتر تعطیل شود. در کنار این موضوع بی‌توجهی مطلق به مفاهیم انسانی، بشری، عاطفی و اجتماعی دستاورد نئولیبرالیسم است.

وی ادامه داد: کشورهای اروپایی از منافع کتابفروشیهای مستقل  در مقابل سوپرمارکت های فرهنگی و مگامال‌ها حمایت می‌کنند و این قضیه برای کتاب هم صادق است. تعداد کل کتابفروشی‌های ایالت متحده آمریکا (علیرغم جمعیت و وسعت زیاد) از کتابفروشی‌های شهر پاریس کمتر است و این نشان می‌دهد که کتابفروشی را به عنوان شغلی که صرفه اقتصادی ندارد از گردونه خارج می‌کنند و عملا شرایطی فراهم می‌شود که آنها خود به تعطیلی کتابفروشی مبادرت ورزند، لذا آنجا کتابفروشی‌های مستقل و کوچک را نمی‌بینید.

متاسفانه برای مقابله با تهاجم فرهنگی، فرهنگ را هدف قرار می‌دهیم

رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با اشاره به اروپا به ویژه  دو کشور آلمان و فرانسه بیان کرد: در این کشورها برای پشتیبانی، حمایت و حفاظت از کتابفروشی‌های کوچک قانون تصویب می‌کنند که به قانون قیمت ثابت کتاب معروف است درواقع مطابق این قانون،هرکتابی باید به قیمت پشت جلد فروخته شود و این قیمت به مکان کتابفروشی بستگی ندارد.

وی گفت: تعجب می‌کنم که چگونه با این همه بحث از تهاجم فرهنگی، هشدار نسبت به خطرات و دیدن آثار منفی آن در جامعه اما هنوز شناخت درستی از سرچشمه‌های این موضوع نداریم و برای مقابله با تهاجم فرهنگی فرهنگ را محدود می‌کنیم، درحالیکه تجربه سال‌های گذشته نشان داده این روش‌ها نه تنها کارایی ندارد بلکه نتیجه عکس می‌دهد.

آموزگار با بیان اینکه از سیستم اقتصادی به کار گرفته شده درکشور از طریق تاسیس مگامال‌ها به عنوان تولید کننده و سرچشمه موثر تهاجم فرهنگی غفلت می‌کنیم، اظهار داشت: بافت سنتی جامعه و محله‌ها درحال از بین رفتن است و این موارد شرایط مناسب و مساعدی را برای تهاجم فرهنگی ایجاد می‌کند که ما آن را رها کرده‌ایم و به جنبه‌های دیگر می‌پردازیم.

وی با اشاره به صحبت‌های بین کتابفروشان سراسر کشور در یکی از صفحات مجازی، ادامه داد: مطرح شد که شهر نقاب در شهرستان جوین نه تنها کتابفروشی ندارد بلکه دارای کتابخانه عمومی به‌روز هم نیست. در شهرهای مختلف کشور برخی افراد علاقه‌مند به مطالعه متاسفانه به کتاب دسترسی ندارند بنابراین یک سیاست اقتصادی صحیح می‌تواند این باشد که تاسیس کتابفروشی‌های کوچک در مناطق مختلف به ویژه مناطق محروم یا تاسیس و تجهیز کتابخانه‌های عمومی را امکانپذیر کنیم تا زمینه‌های دسترسی به کتاب فراهم شود.

نابودی کتابفروشی‌های کوچک و رشد مگامال‌ها تفکر نادرستی است

آموزگار با اشاره به استفاده از امکانات عمومی برای ساخت باغ کتاب گفت: به ساخت مگامال‌ها و فروشگاه‌های بزرگ با سرمایه‌ها ی شخصی کسی نمی‌تواند ایرادی بگیرد، هرچند که دولت میتواند با اعمال ضابطه آن را مدیریت کند. اما اگر بزرگترین کتابفروشی دنیا را از محل و امکانات عوارض عمومی که شهروندان پرداخت می‌کنند، تاسیس و بهره‌برداری از آن را به صورت انحصاری تعریف کنیم، بسیار جای شگفتی دارد.

وی درباره حفظ کتابفروشی‌های کوچک قدیمی در عین فعالیت مجموعه‌های بزرگ کتابفروشی عنوان کرد: مخالف از بین رفتن کتابفروشی‌های قدیمی هستم و در عین حال مخالف فعالیت پروژه‌های بزرگ نیز نیستم .ولی لازم است که شهر برای توسعه خود ضابطه داشته باشد. کاربری فرهنگی باید در کشور سراسری شود (مصوبه‌ای که فقط در تهران اجرا می‌شود چون شورای اسلامی تهران آن را تصویب کرده است)، حدود 200 شهر بزرگ کشور کتابخانه عمومی ندارند و این نشان می‌دهد که دولت باید به رفع نیازهای سایر مناطق کشور توجه جدی‌تری داشته باشد و فاصله بین پایتخت و سایر مناطق را کاهش دهد.

رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران بیان کرد: مطابق تجربه در محله‌هایی که کتابفروشی جود دارد میزان جرم و جنایت و کارهای خلاف به مراتب کمتر است، به طور کلی کتابفروشی فضایی است که شهر را تلطیف و زیست را آسان‌تر می‌کند.

وی تصریح کرد:  این امر نوع تفکری است که در قسمت هایی از مدیریت کشور  ملاحظه میشود و به نظرم تفکر درستی نیست. در کشورهای اروپایی برای حمایت از کتابفروشی‌ها مستقل و کوچک قانون تصویب می‌کنند تا شرایط ادامه حیات آنها فراهم شود برای اینکه از نقطه نظر اجتماعی به حمایت کردن از کتابفروشی‌ها نیاز دارند چون وجود کتابفروشی‌ها مانع افزایش میزان تخلفات در کشور می‌شود.

در باغ کتاب مقررات صنفی رعایت نمی‌شود

آموزگار با بیان اینکه کتابفروشان در نامه اعتراضی خود به تعطیلی باغ کتاب اشاره نکردند، عنوان کرد: درحقیقت ما موافق تعطیلی این مجموعه نیستیم اما جنبه فروشگاهی باغ کتاب می‌تواند حذف شود چون قراربوده باغ کتاب همانطور که   مدیر سابق آن، توضیح داده نمایشگاهی از آخرین آثار منتشر شده باشد و با طراحی سامانه‌ای برای ثبت کتابفروشی‌ها مخاطبان بتوانند برای دسترسی و تهیه اثر، نزدیکترین کتابفروشی به خود را بیابند، نه اینکه باغ کتاب مجموعه‌ای برای عرضه لوازم‌التحریر و اسباب‌بازی در کنار کتاب باشد.

وی با بیان اینکه عرضه‌کنندگان محصولات حاضر در باغ کتاب مقررات صنفی را رعایت نمی‌کنند، ادامه داد: درحال حاضر ناشران با باغ کتاب مخالفتی ندارند چون از آنها به صورت مستقیم کتاب تهیه می‌شود اما تضمینی نیست که  در آینده به خاطر تعداد زیاد ناشران به عوامل محدود کننده روآورده نشود.

رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران بیان کرد: موضوع اصلی ما این است که باغ کتاب به کاربری اصلی خود برگردد و به هر حال این موارد به تشکیل شورای شهر و انتخاب شهردار موکول می‌شود تا با گفتگو نسبت به رفع دغدغه اقدام شود