در نشست معرفی و بررسی کتاب «درآمدی بر نورومیتولوژی»، این کتاب تلفیقی از علوم پزشکی با انسانی مطرح و نورومیتولوژی علمی درباره تکامل خوانده شد.
به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، نشست معرفی و بررسی کتاب «درآمدی بر نورومیتولوژی» چهارشنبه چهارم مردادماه با حضور ابوالقاسم اسماعیل‌پور اسطوره‌پژوه و دانشمند در حوزه زبان‌شناسی، عبدالرضا ناصر مقدسی، نویسنده کتاب و متخصص مغز و اعصاب، عباس مخبر اسطوره‌پژوه، معصومه ابراهیمی ناشر کتاب و شمس لنگرودی، شاعر و پژوهشگر در سرای اهل قلم خانه کتاب برگزار شد.
در ابتدای نشست ابوالقاسم اسماعیل‌پور کتاب «درآمدی بر نورومیتولوژی» را اتفاقی تازه در پزشکی و اسطوره‌شناسی دانست و بیان کرد: نورومیتولوژی اصطلاحی جدید است که برای اولین بار امسال مطرح شده لذا به نویسنده کتاب تبریک می‌گویم که موضوع جدیدی را وارد عرصه اسطوره‌شناسی کرده است.
وی با بیان اینکه اسطوره‌شناسی نسل اول (افرادی مثل مهرداد بهار) خود را پشت سر گذاشته است و نسل دوم هم شامل خود و عباس مخبر می‌شود، ادامه داد: مقدسی پزشک فرهیخته‌ای است که با تحقیقات جدی شروع به کار کردند و درواقع کتاب «درآمدی بر نورومیتولوژی» ادامه منطقی کتابی به نام «رستاخیر اسطوره» است که در جلسه چندی پیش از آن رونمایی شد.
به گفته وی، نورومیتولوژی ضمن طرح مفاهیم بنیادی انسان، مسائل پیچیده درباره آگاهی را توضیح می‌دهد چرا که سرچشمه اسطوره، آگاهی است و جنبه بروزش نمایدن و تخیل است.
کتاب «درآمدی بر نورومیتولوژی» برای متخصصان و غیرمتخصصان حرف‌های تازه دارد
اسماعیل‌پور با بیان اینکه این کتاب آگاهی انسان را از روزگاران دور مطرح می‌کند، عنوان کرد: من از آن بهره‌مند شدم، همچنین این کتاب حرف‌های تازه برای متخصصان و غیرمتصصان دارد. نویسنده در کتاب نظریه شلینگ را مطرح می‌کند که برای من بسیار جالب است درواقع اسطوره‌ها را شاعران و نویسندگان نپرورانده‌اند موضوعی که به درستی در کتاب مطرح می‌شود.
وی پیشنهاد کرد: بنظرم نویسنده رابطه زبان و مغز را هم می‌تواند در ویراست‌های بعدی به این کتاب اضافه کند چراکه انسان با زبان می‌اندیشد. از آنجایی که تصاویر ارائه شده در این کتاب از مسائل فنی نورومیتولوژی است لذا توصیه می‌کنم برای آنها منابع دقیق ذکر شود چون در یک کار آکادمیک باید منابع دقیق بیان شوند.
این اسطوره‌شناس حوزه ارجاع کتابنامه را در این کتاب نپسندید و گفت: بنظرم بهتر است که در جلد و ویراست بعدی برای نقل قول‌ها صفحه ذکر شود یعنی نویسنده از ارجاع پرانتزی که اخیرا رایج شده استفاده کند. بهره‌گیری از نقل قول تنها برای پرکردن صفحه نیست بلکه وقتی حرف تازه‌ای را می‌زنید باید برای اثبات آن نقل قول آورید البته روی سخن من در این مورد با دانشجویان حاضر در نشست است.
وی با اشاره به بن‌مایه‌های اساطیری هر ملت اظهار داشت: در برخی صفحات کتاب «درآمدی بر نورومیتولوژی» بعد از بحث‌های دقیق و علمی که که تنها در کارهای آکادمیک نوشته می‌شوند ناگاه به خاطره‌نویسیی نویسنده می‌رسیم که بنظرم نباید در یک بحث علمی و فنی هرچند زیبا وارد خاطره‌نویسی و خاطره‌پژوهی شد.
اسماعیل‌پور ضمن توضیح اشاره کتاب به سنگ‌نگاره‌ها، آن را کاری بسیار مناسب دانست و گفت: از آنجا که دهکده جهانی به انتشار آثار متخصصان به زبان بین‌المللی نیاز دارد پیشنهاد می‌کنم بعد از تکمیل، این کتاب، حتما به زبان انگلیسی هم ارائه شود.
تلاش نویسنده برای نشان دادن رابطه موازی بین تکامل انسان، مغز و اسطوره
در ادامه عباس مخبر، اسطوره‌شناس بیان کرد: فعالیت و ورود یک متخصص مغز و اعصاب مثل مقدسی در حوزه اسطوره‌شناسی قابل توجه است، نویسنده این کتاب برای نشان دادن رابطه موازی بین تکامل انسان، مغز و اسطوره تلاش می‌کند.
وی نورومیتولوژی را تجربه انسان از جهان پیرامون و مرتبط با تجربه زیستی انسان بیان کرد و ادامه داد: کتاب «درآمدی بر نورومیتولوژی» به پنج محور تغییرات زبان، تعریف انسان، ابزارسازی، کشف آتش و زیستگاه اشاره دارد و نویسنده هر کدام از آنها را با مفهوم اسطوره مرتبط کرده است.
مخبر همچنین درباره مباحثی مثل تغییرات ژنتیک در انسان و ابزارسازی که در این کتاب عنوان شده توضیح داد و گفت: به اعتقاد نویسنده مغز ارگان غیرهدفمند است بعبارت دیگر مغز در جریان اسطوره‌سازی همه‌کاره نیست. موضوعی که باید در ویراست‌های بعدی بیشتر تشریح شود.
به گفته وی، نویسنده در این کتاب تنها یکبار طی بحث تفکر جانبی از واژه ناخودآگاه استفاده می‌کند و همچنین نقش تخیل در پیدایش اسطوره و موضوع مرتبط با کتاب در «درآمدی بر نورومیتولوژی» دیده نمی‌شود.
مقدسی، مردم‌نگار است
معصومه ابراهیمی، ناشر کتاب نیز در ادامه به ایراد سخنان خود پرداخت و اظهار داشت: نورومیتولوژی بخشی از انسان‌شناسی پزشکی است و بسیار جای خوشبختی است که نه تنها انسان‌شناسی در کشور ما مرزهای زیادی را در می‌نورد بلکه وارد زیرشاخه‌های نوین آن هم شدیم البته این امر خیلی تنومند نیست و باید در آن کار بسیاری صورت گیرد.
وی نورومیتولوژی را فرزند انسان‌شناسی خواند و با بیان اینکه این حوزه به انسان‌شناسی تعلق دارد، ادامه داد: بکر بودن کتاب «درآمدی بر نورومیتولوژی» مهمترین مسئله آن است.
ناشر کتاب «درآمدی بر نورومیتولوژی» بیان کرد: درحال حاضر یکی از بزرگترین معضلات جامعه علمی این است که بازگوکننده آثار دیگران هستیم و برای انجام یک کار آکادمیک شاید تنها همان آثار را به درستی بیان کنیم. نویسنده در این کتاب با نگاه علم‌گرایانه که از حوزه پزشکی به ارث برده، برای طبقه‌بندی، تحلیل و تفسیر حوزه‌ها تلاش می‌کند.
به گفته وی، مقدسی بی‌نهایت سفر می‌کند که هرکدام از آنها یک تجربه است، او ضمن ترکیب این تجربه‌ها با تجربه کتابخوانی خود، با نگاه تیزبین و جزئی پدیده‌ها را تحلیل و تفسیر می‌کند درحالی که بزرگترین نقطه ضعف دانشجویان و تازه واردان عرصه نوشتن علوم انسانی عدم بهره‌گیری مناسب از منابع و خالی بودن آنها از تفسیر است.
ابراهیمی به مقدسی در حوزه علوم، عنوان مردم نگار را داد و بیان کرد: بنظرم باید در این کتاب نورومیتولوژی واضح و صریح تعریف و مرزهای آن با رشته‌های دیگر بیان می‌شد هرچند هنگام مطالعه، به آنها پی می‌بریم اما از آن جهت که می‌توانست به درسنامه تبدیل شود خوب بود که امیدوارم در ویراست بعدی گنجانده شود.
وی با بیان اینکه نویسنده برای برقراری حلقه‌های ارتباطی خود با دانشمندان حوزه و رشته‌های مختلف تلاش می‌کند، گفت: مقدسی راه نورومیتولوژی را برای دیگر پژوهشگران این حوزه هموار کرد.
نورومیتولوژی زیرشاخه‌ای از تکامل است
در انتها عبدالرضا ناصر مقدسی، نویسنده کتاب خود را به شدت درگیر مقوله پزشکی و بیماری ام اس در جامعه عنوان کرد و گفت: نورومیتولوژی بیش از آنکه علمی درباره اسطوره و علوم اعصاب باشد، علمی درباره تکامل است و آن را زیرشاخه‌ای از تکامل می دانم.
وی با اشاره به تاثیری که از چارلز داروین گرفته است، ادامه داد: جهان‌بینی من براساس دیدگاه این دانشمند شکل گرفته است درواقع وقتی از دید تکاملی به مسائل نگاه می‌کنم، تعاریف متفاوت می‌شوند.
نویسنده کتاب همچنین از تاثیرپذیری خود از کاسیرر و شلینگ توضیح داد و گفت: از آنجا که به ناخودآگاه اعتقادی ندارم درباره آن هم حرفی نزدم، مغز هدفمند نیست و کارایی آن مثل تمام ارگان‌های دیگر مثل قلب و کلیه است که صرفا به بقای انسان بیولوژیک کمک می‌کنند.
