در کارگاه «خلق کاراکتر در کتاب کودک و نوجوان» فعالان فرهنگی درباره تعریف کاراکتر و منسوخ شدن رفتارهای تک رسانه ای برای توسعه کتاب به بحث و بررسی پرداختند.
به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، کارگاه «خلق کاراکتر در کتاب کودک و نوجوان» چهارشنبه بیستم اردیبهشت‌ماه در کارگاه هم اندیشی سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزارشد.
مقصود نعیمی‌ذاکر، فعال فرهنگی در این نشست با اشاره به معنی کاراکتر برای کودک، بیان کرد: در این که فطرتا مفاهیم مختلفی در ذهن کودکان وجود دارد از یکسو مفاهیم قابلیت کاراکتر شدن را پیدا می‌کنند علیرغم اینکه مفاهیم جنس ذات ندارند و باید متکی به یک مفهوم ذاتی شوند تا برای کودک ملموس شود اما با اندکی دقت به خوبی می‌توان دید که کاراکتری مثل «ایکیو سان» کاراکتر هوش و تفکر است یعنی با یک فعل ساده به کاراکتری تبدیل می‌شود که، حرکت معنوی را بدون حرکت عملیاتی خاصی در ذهن کودک ایجاد می کند.
وی ادامه داد: شاید در کتاب مانند یک برنامه تلویزیونی و سینمایی این قدرت را نداشته باشیم که از یک مفهوم معنوی سمبل کاراکتر بسازیم.
افزایش نرخ مطالعه با انتقال کاراکتری از حوزه رسانه صوتی و تصویری به کودکان
نعیمی‌ذاکر بیشتر سمبل‌ها را حرکتی و از جنس توانمندی دانست و با اشاره به نکته ظریف نسبت بین مدیای رسانه‌ای تصویری و حرکتی و رسانه کتاب گفت: دنیا به این نتیجه رسیده و عمل کرده که وقتی کتابی به کاراکتری که از حوزه رسانه صوتی و تصویری به کودک منتقل شده است، متکی می‌شود، نرخ مطالعه آن کتاب افزایش پیدا می‌کند.
این فعال فرهنگی اظهار داشت: بعنوان مثال اگر کتاب مرد عنکبوتی در بازار عرضه شود به سرعت فروش می‌رود فارغ از اینکه داخل کتاب چه گفته می شود. مرد عنکبوتی سابقه‌ای از جهت تصویری در ذهن کودک ایجاد کرده و در نتیجه وقتی سراغ کتاب می‌رود آن را تصویر ثابت در ذهن خود نمی‌بیند و ارتباط قوی‌تری را با کتاب برقرار می‌کند.
به گفته وی، البته گاهی برخی موضوعات ابتدا به شکل کتاب است و سپس به حالت فیلم در می‌آیند.
نعیمی ذاکر رفتارهای تک رسانه ای را به گونه‌ای منسوخ دانست و گفت: صرفا با کتاب نمی‌توان کتاب را توسعه داد و اینها در خدمت یکدیگر قرار گفته اند و نکات تلاقی آنها تاثیرگذار شده است، فضای مجازی هم که قدرتمندتر و سریع‌تر به این موضوع دست پیدا می‌کند.
پرهیز از خلق کاراکترهای با قدرت بدنی بالا
کاظم طلایی، مدیر انتشارات طلایی نیز در ادامه با اشاره به نیاز حرمت به سمت کاراکتر اظهار داشت: وقتی قرار است پیامی را به مخاطب منتقل کنیم گاهی این پیام خوب به دلایل مختلفی در جان مخاطب قرار نمی‌گیرد، اما برای این که پیام ما به خوبی در مخاطب بنشیند کاراکترهایی را استفاده می‌کنیم که نقش کاتالیزور را بازی می‌کنند.
وی گفت: عوامل متعددی در دنیا دست به دست هم می‌دهند تا بگوییم که یک کاراکتری، کاراکتری قابل قبول شده و موسسات و انتشاراتی‌ها می‌توانند از آن استفاده کنند درواقع برای قابل باور شدن از ابزارای مختلفی مثل کتاب، مجله، انیمیشین و فیلم استفاده می‌کنند تا یک کاراکتر ساخته و ماندنی شود.
مدیر انتشارات طلایی اظهار داشت: برای انتخاب یک کاراکتر تعریف روشن و منطقی سازندگان و پرورش کاراکتر برای مورد مدنظر نکته مهمی است، درواقع سازندگان یک کاراکتر (که می‌توانند یک تیم هم باشند) از زوایای مختلف آن را مورد ارزیابی و بررسی قرار می‌دهند.
به گفته وی، در فرهنگ ما باید تا حد امکان از ساخت شخصیت‌هایی که دارای قدرت بدنی بالا هستند پرهیز کنیم.
طلایی همچنین به فراخوان دعوت از هنرمندان و تصویرگران برای خلق شخصیت (شخصیتی که بتواند برند شود) دانشگاه صنعتی شریف به کمک دفتر فناوری ریاست جمهوری اشاره کرد و توضیحاتی را از برگزاری و چگونگی طراحی‌های حاضران داد.
زمان به کاراکتر تعلق نمی گیرد
نعیمی با بیان اینکه کاراکتر بزرگ و کوچک نمی‌شود، عنوان کرد: زمان به کاراکتر تعلق نمی‌گیرد در نتیجه می‌تواند در فرآیند زمان همواره حضور داشته باشند در هر دوره‌ای از سن هم دیده شوند منتها وقتی بعنوان مثال به تام وجری در دوران بزرگسالی نگاه می‌کنید این نگاه با عقل و ذائقه کودکی همراه است.
به گفته وی، اگر می‌خواهید فردی را بشناسید پیشتر از همسایه و همسفر شدن، با او هم بازی شوید چرا که در بازی بسیاری از ویژگی‌های فرد نمایان می‌شود.
نعیمی با اشاره به پدید آمدن رشته‌ای جدید عنوان کرد: ما فرآیندهای مغزی کودکان را مورد اندازه گیری قرار می‌دهیم تا ببینیم مغز کودکان نسبت به چه نکاتی زودتر فعال می‌شود و پیام ماندگار و گذرا چگونه در ذهن آنها شکل می‌گیرد، درواقع شناخت جنبه‌های روحی، روانی، بصری و تخیلی کودکان بسیار اهمیت دارد.
وی ادامه داد: در ادبیات وقتی کاراکتری درست می‌شود علاوه بر شکل، دارای گویش است لذا تکیه کلام‌ها هم در پایدار ماندن آن کاراکتر موثر خواهد بود.
این فعال فرهنگی با بیان اینکه در انتقال خصوصیات کاراکتر نمی‌توان بخش‌هایی را رها کرد، اظهار داشت: باید به مخاطبان قطعا گفته شود که این کاراکتر چه توانایی‌هایی را دارد و از کدام توانایی‌ها محروم است و در مقابل چگونه از داشته‌های خود به نحو احسن و برای برطرف کردن نداشته‌های خود بهره می‌گیرد.
عکس: ونداد ذوقی
