به گزارش خبرنگار رویدادفرهنگی، در یکصد و پانزدهمین شب بخارا با عنوان شب تعزیه محمود آموزگار، مدیر نشر آمه و ریاست اتحادیه ناشران و کتابفروشان، دکتر ناصرالدین پروین، پرویز جاهد، دکتر شکوفه شهیدی، هارون یشایایی و ...‌ حضور داشتند. این شب از سوی مجلۀ بخارا عصر بیست و هفتم آبان‌ماه 1396 در محل خانۀ اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.

 در این مراسم ابتدا علی دهباشی سردبیر مجلۀ بخارا ضمن عرض تسلیت به مناسبت سالروز شهادت امام رضا (ع) و ضایعۀ درگذشت گروه کثیری از هموطنانمان در واقعۀ زلزله در غرب کشور از همیاری و همدردی دیگر هموطنان نسبت به دلجویی و مددرسانی به ساکنین شهرهای زلزله‌زده ستایش کرد.

در این مراسم گروهی از هنرمندان رشتۀ تئاتر و سینما نیز شرکت داشتند. در ابتدا بخشی از فیلم ــــ از پرویز جاهد با عنوان «تعزیه به روایت دیگر» و سپس کلیپی از مریم اسلوبی که بر اساس عکس‌های وی از صحنه‌های باقی‌مانده از زلزلۀ غرب کشور بود به نمایش درآمد.

سردبیر بخارا در بخشی از صحبت‌هایش گفت: شکلی دیگر از همین تعزیه از پیش از اسلام در جریان بوده است که طی سده‌ها در ارکانش تغییراتی یافته است تا امروز به دست ما رسیده است. طبع شاعرانۀ ایرانیان در ماجراهای تاریخی و حوادثی که بر این سرزمین رفته است شکل ادبی را به تدریج به وجود آورد. تعزیه‌نویسی پدیده‌ای بود ادبی که حتی پادشاهی همچون ناصرالدین شاه خود تعزیه‌نویس شد.

ناصر تکمیل‌همایون سخنران بعدی این شب بود او گفت: من تعزیه‌خوان نیستم ولی نسبت به تعزیه به دلیل قزوینی بودنم و محل سکونتم در قزوین که یکی از کانون‌های تعزیه بوده است، مواردی در ذهنم باقی مانده است. وقتی فکر می‌کنم، می‌بینم شاید عناصری از هویت من از همان تعزیه نشات گرفته باشد.

تکمیل‌همایون درباره سال‌های کودکی که به تماشای تعزیه می‌رفت، گفت: زمانی که به این تعزیه‌ها می‌رفتیم، تلویزیون، تئاتر، سینما و فیلم نبود و همین تعزیه‌ها بود که به ما شخصیت و هویت می‌داد و این شخصیت در طبقه تحصیل کرده به صورت دیگری بود اما اکثر و عامه مردم به این روش تربیت می‌شدند. گاهی علما فتوایی ضد تعزیه می‌دادند ولی مردم گوش نمی‌دادند.

وی در مقایسه نمایشنامه برشت و تعزیه‌خوانی بیان کرد: نمایشنامه‌های برشت به صورتی است که نمایشگر و تماشاگر با یکدیگر، این همانی پیدا می‌کنند. ولی در تعزیه کارگردانان تعزیه بدون اینکه با برشت و تئاتر آشنا باشند همین کار را کرده بودند که تماشاگر خود را در کربلا می‌دید.

تکمیل‌همایون در ادامه سخنانش به معرفی کتاب‌ها و افرادی که در زمینه تعزیه پژوهش کردند، پرداخت: در کتابخانه ملی فرانسه کتابی بزرگ دیدم که 35 مجلس تعزیه در آن نوشته بودند. و نسخه‌ها را در کتاب گردآوری کرده بودند، در واتیکان هم نسخه‌های متعدد تعزیه وجود داشت. محمد مسجد جامعی برادر احمد مسجدجامعی، که مدتی نماینده ایران در واتیکان بود به من از وجود نسخه‌های تعزیه در واتیکان خبر داد. الان در ایران هم  نسخه‌های زیادی وجود دارد.

تعزیه امروز نسبت به سال‌های گذشته کمرنگ شده است

محمدرضا رجایی‌پور از گروه تعزیه، قبل از شروع آن در پاسخ به تکمیل همایون بیان کرد: من از هفت سالگی تعزیه را شروع کردم، در کنار تعزیه چون روزنامه‌نگار بودم تحقیقاتی انجام دادم، کتاب‌هایی که در ایران درباره تعزیه چاپ شده است، با خیلی از نواقص و تعصب دیده شده است. در 14 سالگی تعزیه را کنار گذاشتم و تحقیق را شروع کردم.

وی افزود: تعزیه امروز نسبت به سال‌های گذشته کمرنگ شده است. در تعزیه مدخل‌خوانی خوبی نداشتیم، آقای بلوکباشی و دیگر دوستان هم به چنین چیزی اشاره نکردند، زحمت زیادی کشیدند، نسخه شناسی در کتاب‌های تعزیه بسیار ضعیف است و نسخه قزوین و اصفهان بسیار فرفق دارند امروز از نظر قیمتی نسخه خوانسار و قزوین گران بها است .

او قبل از شروع تعزیه‌خوانی هنرمندان این نمایش را معرفی کرد: امرالله اسدی در نقش امام حسین (ع)، رضا اسدی در نقش حضرت عباس، سید ابولفضل موسوی در نقش حضرت زینب، سهیل داوری در نقش علی اکبر، محمد مافی در نقش حضرت سکینه و ابولفضل کدخدایی در نقش حضرت قاسم، امیر محبی در نقش شمر، علیرضا شیخی در نقش ابن سعد، اسماعیل شیر اولیت در نقش حکم ابن طفیل، موسیقی مجید دهقانی و یاسین شیر محمدی و با تشکر از غلامرضا اسدی که برای این نمایش زحمت کشید. امشب نسخه قزوین اجرا خواهد شد.

• 
• 
•