به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، جلسه نقد و بررسی کتاب «گِل»، نوشته دیوید آلموند با حضور مترجم این کتاب شهلا انتظاریان و فرزانه رحمانی، منتقد کتاب کودک و نوجوان در کتابخانه دهخدا روز سه‌شنبه، 28 شهریورماه برگزار شد.

دیوید آلموند از نویسندگان برجسته کودک و نوجوان انگلستان است که کتاب‌هایش جوایز معتبری از جمله جایزه هانس کریستین آندرسن را در سال 2010 دریافت کرده است.

کتابخانه‌ها کتاب‌های خوب را به بچه‌ها معرفی کنند

انتظاریان در ابتدای این جلسه به نقش مـؤثر کتابخانه‌ها و نهادهای فرهنگی در معرفی کتاب به کودکان اشاره کرد و گفت: کتاب‌هایی که می‌توانند برای بچه‌ها مفید باشند باید در اختیارشان قرار گیرند تا کودکان از سردرگمی انتخاب کتاب دربیایند.

وی درباره دیوید آلموند اظهار داشت: آلموند نویسنده بسیار متعهدی است. او در یک خانواده کاتولیک با اعتقادهای عمیقش به دنیا آمده و به مسائل انسانی خیلی بها می‌دهد. مسائل تربیتی در تمام کارهایش نمود دارد و نگاهش یک نگاه جهانی است. در واقع یک نگاه همه جانبه دارد که مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جهان را دربرمی‌گیرد.

کتاب‌های کودک و نوجوان در سال‌های اخبر پیشرفت کرده است

انتظاریان درباره چرایی انتخاب این کتاب برای ترجمه توضیح داد: چون این کتاب برای خودم جالب بود، می‌خواستم کسانی که نمی‌توانند به انگلیسی آن را بخوانند از آن استفاده کنند. یکی از رسالت‌های ترجمه، تاثیرگرفتن نویسنده‌های ما از آثار ترجمه شده است. کتاب‌های کودک و نوجوان ما ممکن است یک موضوع دینی را مطرح کند ولی نحوه پردازش به آن با یک نگاه نو دیده نمی‌شود و یک ساختار خطی تکراری دارد. ترجمه کتاب‌هایی مانند «گلم» می‌تواند به نویسنده‌های کودک و نوجوان ما کمک کند.

این مترجم همچنین بیان کرد که وضعیت کتاب‌های کودک و نوجوان در کشور در سال‌های اخیر پیشرفت چشمگیری داشته است.

ادبیات، تعدیل کننده روح آدمی است

انتظاریان در پاسخ به این سوال که چرا به ترجمه آثار کودک و نوجوان روی آورده است گفت: رشته اول من معماری بود ولی مثل خیلی‌ها که در رشته خودشان کار نمی‌کنند بعد از یک مدت در رشته خودم کار نکردم. من در جوانی هر آنچه کتاب به دست می‌آوردم می‌خواندم. بعد از آشنایی با شورای کتاب کودک و آغاز کار داوطلبانه‌ام، به تحصیل مترجمی زبان انگلیسی پرداختم و بعد از آن دوره‌های ویرایش در مرکز نشر دانشگاه را دیدم و وارد حوزه  ترجمه ادبیات کودک و نوجوان شدم.

وی ادامه داد: ادبیات ناب می‌تواند سرگرم‌کننده باشد، اوقات فراغت کودکان را به خوبی پر کند و هم اینکه بچه می‌توانند با دنیا آشنا بشوند و فرهنگ‌های مختلف را بشناسند. همچنین خیلی از مشکلات روحی روانی می‌توانند از طریق ادبیات درمان شوند. کودکانی که مشکلاتی نظیر تک والدی یا بیماری‌های خاص دارند می‌توانند غم خود را از طریق خواندن کتاب‌ها تعدیل کنند و در شادی‌ها شرکت بکنند.

انتظاریان هدف اصلی ادبیات را لذت بردن از آن دانست و تاکید کرد که بچه‌ها نیاز به یک کانال ارتباطی درست برای پیدا کردن کتاب‌های مناسب دارند. وی کارگروه‌های بررسی شورای کتاب کودک و لاک‌پشت پرنده را از نمونه‌های مفید دانست که کتاب‌های خوب را معرفی می‌کنند.

وی کتاب «گل» را کتابی خاص خواند که نظیرش را قبل از آن در حوزه ادبیات کودک و نوجوان ندیده است. انتظاریان اظهار داشت که قبل از ترجمه برای انتخاب این کتاب مردد بوده زیرا کتابی «بازاری» نیست ولی بعد از انتشار مورد پسند بچه‌های کتابخوان و جامعه منتقدین قرار گرفت.

محتوای اثر کودک و نوجوان باید جذاب باشد

در ادامه فرزانه رحمانی، منتقد کتاب کودک و از اعضای شورای کتاب کودک درباره نحوه بررسی آثار کودک و نوجوان توضیحاتی داد. وی عنوان کرد: شورای کتاب کودک، کانون پرورش فکری ولاک‌پشت پرنده معیارهایی دارند که بر اساس آنها کتاب‌ها را بررسی می‌کنند. محتوای کتاب و سرگرم‌کننده بودن آن مهم‌ترین معیار رتبه‌بندی کتاب است. کتاب خوب باید به بچه‌ها لذت خواندن را بدهد. نوع نگارش و شکل ظاهری کتاب باید نوجوان را جذب کند.

وی افزود: دوم اینکه محتوای کتاب کودکان و نوجوانان را به چالش بکشد و به فکر وادارد و بعد از اینکه با شخصیت کودک درون کتاب همراه می‌شود در خودش یک تزکیه ببیند و یک مشکلی از خودش را حل شده ببیند.

رحمانی درباره کتاب گل گفت: در این کتاب لایه‌های مختلفی وجود دارند که مخاطب را به چالش می‌کشد و آنها به خیلی چیزها شک می‌کنند. شک اصلی که این کتاب برمی‌انگیرد شک هویتی و هستی‌شناسی است. آلموند در این کتاب راجع به آفرینش، تضاد بین مرگ و زندگی و خدا و شیطان صحبت می‌کند.

در ادامه جلسه رحمانی و انتظاریان با حاضرین جمع که بیشتر کودکان و نوجوانان اعضای کتابخانه بودند به بحث و گفتگو درباره کتاب «گل» و مفاهیم آن پرداختند.