برای بهبود کیفیت و اثربخشی آثار بر کودکان نویسندگان همواره در کنار کار نویسندگی باید به نقد و پژوهش بپردازند.
عادله خلیفی، نویسنده و کارشناس ادبی در گفتوگو با خبرنگار رویداد فرهنگی در توضیح سابقه کاری خود اظهار داشت: من کار خود را با نوشتن داستانهای کوتاه برای بزرگسالان آغاز کردم اما با ورودم به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به عنوان مربی و کارشناس ادبی حوزه کاری من متوجه کودکان هم شد.
وی با بیان اینکه حوزه نقد و نظریه را در کنار حوزه تالیف دنبال کرده است، ادامه داد: همیشه اعتقاد دارم که خواندن نقد و نظریه برای یک نویسنده کافی نیست و یک نویسنده باید بتواند هر دو کار را در کنار یکدیگر پیش برد.
خلیفی با اشاره به مقالههایی که موسسه پژوهشی کودکان دنیا با موضوع افسانهها در اختیارش گذاشت، عنوان کرد: اولین افسانهای که قرار شد به آن بپردازم «کدو قلقله زن» بود که اگر داستان به حالت عادی برای شما تعریف شود جذابیت خاصی ندارد، کدو در این قصه نماد خانه است که امنیت ایجاد میکند لذا من داستان را با بازنویسیهایی که موسسه در اختیارم گذاشته بود مقایسه کردم متاسفانه بازنویسیها بدون استثناء به این موضوع بیتوجه بودند.
وی ادامه داد: یعنی حتی در افسانه اصلی کدو از روی تپه به پایین قل میخورد درحالیکه کدو در جنگل امکان چرخش ندارد و درصورت چرخش هم به درختان برخورد میکند و پیرزن به دست افراد شرور میافتد. گاهی فکر میکنم شناخت ما از قصه هنوز خیلی ابتر و ناکامل است و به شناخت آن نیاز داریم.
کتابها قصه ندارند
خلیفی با اشاره به بازنویسی که برای افسانه «ماه پیشونی» انجام داده است، اظهار داشت: من چنین کاری را درباره افسانه «ماه پیشونی» هم انجام دادم که زنجیرهای از حوادث، نیکیها و بدیها را دارد، در این افسانه هم نویسنده در بازنویسی به بنمایه قصه بیتوجه بوده است. در کنار انواع ادبیات مدرن، پسامدرن و غیره نیاز به قصه داریم که متاسفانه گاهی فراموش میشود.
این نویسنده بیان کرد: گاهی فکر میکنم مشکل ادبیات ما این است که کتابها قصه ندارند، این عدم بیتوجهی به قصه در ادبیات کودک هم دیده میشود و گاهی یک نویسنده حتی درصورت داشتن ایدهای خلاق اما نمیتواند آن را به سرانجام برساند.
عادله خلیفی با اشاره به مسئله امنیت و سفر در کتابهای کودکان گفت: سفر در کتابها کودکان لزوما به معنای سفر از شهری به شهر دیگر نیست و ممکن است سفر گردشی در خیابان باشد ولی متاسفانه نویسنده شخصیت را به خیابان میبرد و او را با هولناکترین تصاویر مواجه میکند که اینگونه ناامنی در کودک ایجاد میشود، تصاویری این چنینی درست نیستند.
وی بیان کرد: سعی کردم در کنار کارهای پژوهشی، ضمن مراجعه به آثارم، ببینم که آیا نکات توصیهای خود را برای مولفان رعایت کردهام یا نه. به همین دلیل معتقدم که حضور نقد و پژوهش در کنار کار تالیف بسیار مهم است و نویسندگان باید به این امر توجه داشته باشند.
این نویسنده اظهار داشت: متاسفانه اگر نویسندگان در همایشهای ادبیات کودکان دعوت نشده باشند، شرکت نمیکنند. در همایشهایی که شرکت کردم حتی نویسندگان انگشتشماری را هم ندیدم که از حضور کتابها و مقالات پژوهشی مطلع باشند، تا زمانی که نقد در کنار تالیف قوت نگیرد و مولفان به آن اهمیت ندهند خیلی امیدوارم نیستم که شاهد رخ دادن اتفاقات خوبی در کشور باشیم.
وی روزنامهها را منابع خوبی برای نوشتن قصهها و نزدیک کردن نویسنده به مردم دانست و افزود: متاسفانه نویسندگان ما خیلی خودمحور و درونگرا هستند به عنوان مثال با سوار شدن به یک مترو، راحتتر از خواندن یک رمان میتوانید تهران واقعی را ببینید.
خلیفی با اشاره به رمانی که درباره کولبران نوشته است، درباره رمان جدیدش عنوان کرد: قرار است درباره موضوعی در خوزستان (گزارشی در روزنامه شهروند در این باره خواندم) رمانی بنویسم که البته کارهای آن انجام شده، از آنجا که به کارهای متنوع پژوهش، ادبیات بزرگسال، کودک و غیره میپردازم؛ نوشتن رمان کمی به تاخیر افتاده است اما امیدوارم که از نیمه دوم امسال نوشتن آن رمان را آغاز کنم و به نظرم از رمانی که درباره کولبران نوشتهام بهتر خواهد بود.
- داستان کوتاه /
- عادله خلیفی /
- کدو قلقله زن /
- کولبران /
- افسانهها /