به گزارش رویداد فرهنگی، برنامه «سکوت کتاب» از رادیو فرهنگ دوشنبه 13 شهریورماه با حضور محمد یراقچی مدیر نشر و فروشگاه کتاب پنجره به بررسی پدیده جدید قاچاق کتاب‌های مجاز پرداخت.

محمد یراقچی در این برنامه با اشاره به عرضه غیرقانونی آثار قانونی از سوی سودجویان بیان کرد: این موضوع به طرز عجیبی در سال اخیر گسترش پیدا کرده و دلایل مختلفی هم داشته است و تردیدی نیست که به تمام بدنه نشر از کتابفروشی‌های کوچک گرفته تا انتشاراتی‌های بزرگ صدمه می‌زند و افراد حرفه‌ای و فعال این صنف قطعا متضرر می‌شوند.

وی با بیان اینکه اگر اقدام سریعی در این زمینه نشود مشکلات اساسی و بنیان‌برنداز برای نشر کشور به وجود می‌آید، ادامه داد: یک نوع عدم اطمینان خاطر و عدم امنیت برای من به وجود آمده که اگر فرضا کتابی از من پرفروش شد آیا می‌توانم از کنار این فروش به توسعه کار بپردازم و مولف و نویسنده به حقوق خود می‌رسند یا نه.

نمایشگاه‌های استانی و شهرستانی یکی از بهترین محل‌ها برای عرضه کتاب‌های قاچاق

یراقچی گفت: یکی از نگرانی‌های ما پرفروش شدن کتاب‌ها است؛ متاسفانه قاچاق کتاب برای تعداد زیادی از ناشرانی که کتاب‌های موفقی داشته‌اند اتفاق افتاده است به خصوص اینکه کتاب‌ها در شهرستان‌ها توزیع می‌شود و خبر آنها هم دیر به ما می‌رسد.

وی با اشاره به خودداری از ذکر عنوان و شماره چاپ روی کتاب‌ها برای جلوگیری از ایجاد فضای تبلیغاتی آنها، عنوان کرد: فکر نمی‌کنم این موضوع خیلی جدی باشد چون کسانی که این کار را انجام می‌دهند در درون خود صنف از فروش کتاب‌‌ها در کتابفروشی‌ها یا مراکز پخش مطلع می‌شوند و فوری اقدام می‌کنند.

مدیر نشر و فروشگاه کتاب پنجره اظهار داشت: نمایشگاه‌های استانی و شهرستانی یکی از بهترین محل‌ها برای عرضه کتاب‌های قاچاق بوده است و گاهی این نوع کتاب‌ها را با 50 تا 60 درصد تخفیف عرضه می‌کنند، هرچند این موضوع در تهران کمتر است اما دیده شده و درحال گسترش است.

وی ادامه داد: نزدیک به 2 سال است که در اتحادیه ناشران بخشی (سعیدمیرجلالی مدیرکارگروه مصادیق قاچاق کتاب با همکاری دوستان و هماهنگی با وزارت ارشاد) به منظور پیگیری حقوق و کارهای ناشران و افراد معترض به قاچاق فعالیت می‌کند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شخص صالحی با این پدیده به طور جدی مخالف هستند و سعی دارند اقداماتی در این زمینه انجام شود.

جرم و قاچاق مسئله مهمی به چشم نمی‌آید

یراقچی بیان کرد: تلاش باید بر این باشد که به اتحادیه ناشران به عنوان مرجع رسمی صنف نشر و کتاب، اختیارات بیشتر و امکانات نظارتی واگذار شود و بتواند با بازوهای قانونی یعنی نیروی انتظامی و قوه قضاییه برخوردهای لازم را ترتیب دهد اما این جرم و قاچاق اصلا به عنوان مسئله مهمی به چشم نمی‌آید، در حالیکه نشر یک صنعت است.

وی رسیدگی به این مسئله را نیازمند فرهنگسازی دانست و با اشاره به موانع موجود برای جلوگیری از پدیده قاچاق تصریح کرد: اتحادیه یا وزارت ارشاد به تنهایی نمی‌توانند با جرم مقابله کنند به همین دلیل به کمک‌ نیروی انتظامی و قوه قضاییه نیاز است؛ البته تاجایی که اطلاع دارم اعلام کردند که همکاری‌هایی با صنف و وزارت ارشاد خواهند داشت اما اقدامی سریع صورت نمی‌گیرد.

مدیر نشر و فروشگاه کتاب پنجره ادامه داد: به عنوان مثال دربرخی مناطق تهران بساط کتاب پهن شده که فکر نمی‌کنم این مورد به دست وزارت ارشاد و اتحادیه باشد. یکی دیگر از معضلات ما مسئله تخفیف کتاب در طی این سال‌ها است که به این بازار دامن زده و اگر همانند تمام صنف‌ها کسی نتواند تخفیف بدون برنامه‌ریزی اعمال کند و آنها را برعهده اتحادیه و صنف ناشران و کتابفروشان گذارند این مسئله محدود و کنترل می‌شود.

تخفیف‌های بی‌رویه، کتاب را خار و خفیف می‌کند

یراقچی با اعلام اینکه جز کسانی هستم که به طور کل با تخفیف کتاب به این شکل بی‌رویه مخالف هستم، گفت: چون تخفیف کتاب را خفیف و خار می‌کند، کتابی که کنار خیابان و روی زمین عرضه می‌شود نزد نسل‌های گذرنده از کنار آنها زائد به چشم می‌آید و احترام و ارزش گذشته کتاب برای جذب مخاطب دیگر نیست.

به گفته وی، این مسئله به قاچاق کتاب کمک کرده است و باید مجموعه این موارد ضمن پژوهش راهیابی شوند.

مدیر نشر و فروشگاه کتاب پنجره درباره خلاهای قانونی در برخورد با این معضل بیان کرد: معتقدم در هر زمینه‌ای یک دانای کل (مجموعه‌ای از افراد) باید به راهیابی و چاره‌یابی بپردازند اما قانون حقوق مولفان و مصنفان قابل اجرا است چرا که در همان قانون هم می‌گوید که حق مولف و حق تولیدکننده اثر باید محفوظ بماند.

وی اظهار داشت: تا زمانی‌که این سود برقرار است و هیچ منعی برای آن وجود ندارد گروهی در این امر فعالیت می‌کنند، مثلا اگر با چند تیم کوچک برخورد شود بقیه هم حساب خود را می‌دانند درواقع برخورد با چندین مورد باعث می‌شود که گروه‌های مختلف آگاه ‌شوند که باید از طریق قانونی کسب درآمد کنند.