در قسمت آخر برنامه رادیویی شیرازه بیبیسی به بررسی زبان فارسی در خانوادههای مهاجر پرداخته شد.
به گزارش رویداد فرهنگی، رضا فرخفال، نویسنده و مدرس زبان فارسی در دانشگاه کلورادو در شهر بولدر، زبان را برای دانشجویان ایرانی تبار مسالهای هویتی اعلام کرد و گفت: این افراد از وقتی به مدرسه میرفتند متوجه شدند که آمریکایی نیستند و بخش دیگری در هویت خود دارند. این مساله برایشان کنجکاویبرانگیز است و این افراد آن بخش از زبان فارسی را میخوانند که اطلاعات بیشتری درباره هویت خود کسب کنند.
حسین سامعی، زبانشناس، درباره مراحلی که کودک مهاجر ایرانی در خانه طی میکند، گفت: بچه های ما در آغاز شروع میکنند به آموختن زبان مادری چون زبان خانه است و با پدر و مادر خود به آن زبان صحبت میکنند. وقتی به مدرسه میروند، به دلیل ارتباط با دوستانشان، برنامههای تلویزیونی و بازیهای کامپیوتری کمکم زبان فارسی را کنار میگذارند. وقتی به سنین ۱۰ سال و بالاتر میرسند مکالمه خانه از فارسی به انگلیسی تغییر میکند که این وضعیت تا ۲۰ سالگی ادامه خواهد داشت. بعضی از کودکان وقتی به نوعی به بلوغ فکری میرسند از طریق عمیق شدن به امور و مسائل خود و جامعه دوباره به سمت فرهنگ ملی و زبان فارسی برمیگردند و برای فعال کردن زبانی که یک زمانی در ذهنشان وجود داشته و حالا به صورت نیمه خفته در آنجا است، تلاش میکنند و برخی هم ممکن است این زبان را برای همیشه فراموش کنند.
رضا فرخفال دراینباره گفت: یادگیری زبان فارسی مانند رشته پیوند بین ایرانیان داخل و خارج از کشور است و اگر این رشته حفظ شود حتما به نفع کشور ایران هم هست. او برای توضیح نظرش به موفقیتهای سیاسی، اقتصادی و علمی ایرانیان مقیم امریکا اشاره میکند.
وی همچنین درباره تاثیری که مهاجران میتوانند در ایران داشته باشند گفت: کسی انتظار ندارد که آنها برای همیشه بازگردند و در ایران زندگی کنند ولی میتوانند برای دورههایی به ایران رفته و اطلاعات و بخشی از سرمایه خود را به این کشور اختصاص دهند. شاید به این صورت بخشی از ضرر هنگفت فرار مغزها جبران شود.
سامعی درباره کتاب «فارسی اینجا و اکنون» نوشته فرخفال که برای آموزش زبان فارسی به مهاجران نوشته شده است، توضیح داد: نه تنها در این مجموعه دو جلدی با زبان فارسی، ساختار آن و نحوه بکار بردن عبارتهای فارسی آشنا میشویم، بلکه بخشهای مهمی از فرهنگ ایرانی و ادبیات فارسی هم به زبانآموزان منتقل میشود.
نهال خاکنگار که تز دکترایش را درباره ادبیات مهاجرت نوشته است، بیان کرد که از فرزندان مهاجران، کسی را پیدا نکرد که بتواند به زبان فارسی متنی ادبی بنویسد. او گفت: تا زمانی که ساختار آموزشی مشخصی مانند مدرسه یا دانشگاه به تعلیم و تربیت یک معلم برای آموزش زبان فارسی وجود نداشته باشد، تولید ادبی بسیار سخت خواهد بود. یادگیری مجموعه دانشها در محیط آموزشی کمک میکند که فرد نگرشی ادبی از آن زبان داشته باشد.
مهاجرت و سفر ایرانیان به خارج از کشور، کتابها و فیلمهای غیرفارسی و غیره قرنهاست که کلماتی را از فارسی صادر و به آن وارد کرده است. گاهی با این کلمات وارداتی لغاتی ساخته میشود (مانند فوتبالیست) که شاید غیرفارسی به نظر بیایند ولی در زبان دیگری هم وجود ندارد.