به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، مجله فرهنگی هنری بخارا، شب توفیق سبحانی از استادان معاصر زبان و ادبیات فارسی را برگزار کرد.

 

توفیق سبحانی نایب رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی بوده و در دانشگاه‌ها نیز به تدریس زبان و ادبیات فارسی می‌پردازد. کتاب «مولانا جلال الدین، زندگانی، فلسفه، آثار گزیده‌ای از آنها» ترجمه توفیق سبحانی، در دوره سوم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کتاب سال برگزیده شد.

 

پیشنهاد ایجاد مرکزی برای برگرداندن آثار محققان دنیا به فارسی

 

در این برنامه محمد علی موحد، تاریخ نگار و حقوقدان ایرانی با بیان اینکه توفیق سبحانی جزء افرادی است که شبانه روز به نوشتن و تحقیق پرداخته است، عنوان کرد: کارهایی که ایشان در زمینه مولانا پژوهی دارند بسیار شایسته است و تمام آثاری که مولانا پژوه ترک داشته را به زبان فارسی برگرداندند که کار بزرگی برای مولانا پژوهان عصر ما است.

 

وی با اشاره به جلسه اخیر خود در فرهنگستان زبان و ادب ایران که برای رونمایی از نشریه زیرنظر دکتر نصیری ( مربوط به آسیای صغیر) بود، گفت: خوشبختانه زبان و ادب فارسی خریداران متعددی از شرق و غرب دنیا، گذشته و معاصر پیدا کرده است.

 

موحد ادامه داد: باید کسانی مانند سبحانی باشند که آثار فرهیخته و برجسته محققان دنیا را به زبان فارسی برگردانند و مرکزی باشد که این موارد را پیگیری و چاپ کند.

 

این تاریخ نگار و حقوقدان ایرانی بیان کرد: امیدوارم توفیق سبحانی، همشهری من، همانطور که تاکنون توفیق الهی شامل حالش شده و کارهای خوبی را انجام داده در آینده هم با همین توان در این راه پیش رود و موفق باشد.

 

فارسی به دنیای اطراف نفوذ کرده است

 

مهدی محقق نویسنده، ادیب، نسخه پژوه و پژوهشگر تاریخ پزشکی اسلامی در ادامه این مراسم با اشاره به نفوذ فارسی در دنیای اطراف اظهار داشت: زمانی که من در مالزی تدریس می کردم بسیاری از لغات زبان فارسی، ضرب المثل ها و شعرها در زبان مولایایی وجود داشت.

 

وی ادامه داد: بی جهت نیست که ابن بطوطه در کتاب سفرنامه خودش می گوید " کشتی بانان آن خطه به شعر سعدی متوسل می شدند و آواز می خواندند" یا در کتاب های دیگر نویسندگان چنین موضوعی مطرح شده است.

 

محقق با اشاره به پهنای گسترده این زبان عنوان کرد: ما باید پاسداران این زبان را محترم شماریم و تعظیم و تکریم کنیم اما متاسفانه در مملکت ما بی احترامی به اهل علم نهادینه شده است.

 

این نویسنده با اشاره به شخصیت توفیق سبحانی تصریح کرد: چنین عالمی که هم علم دارد و هم عمل، قابل تکریم، تعظیم و احترام است و بسیار از آقای دهباشی سپاسگزاریم که چنین مراسمی را برپا کردند. به امید اینکه توفیق سبحانی الگو و پندی باشد برای نسل جوان. امیدواریم که آقای سبحانی مجدد آثار خود را در رشته های مختلف منتشر کنند.

 

وی ادامه داد: اگر بخواهیم فضائل علمی و اخلاقی استاد سبحانی را ذکر کنیم سخن به درازا خواهد کشید لذا سخنان خود را کوتاه کرده و برای ایشان طول عمر و توفیق روزافزون را از خداوند متعال خواستارم.

 

سبحانی با سوال پرسیدن اشتباهات آثار خود را به صفر می رساند

 

در ادامه حسن انوری، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و استاد بازنشسته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت معلم به  ایراد سخنرانی پرداخت، وی صحبت کردن درباره استاد سبحانی را، توفیقی سبحانی دانست و بیان کرد: دوستی من و استاد سبحانی به ۵۲ سال قبل بر می گردد و در دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز درس خواندیم.

 

وی ادامه داد: با توجه به آن که استادان به نامی (مانند شادروان دکتر یحیی ماهیار نوابی، دکتر احمدعلی رجایی بخارایی، استاد ادیب طوسی و غیره) در آن زمان در گروه ادبیات دانشگاه تبریز مشغول تدریس بودند آن گروه یکی از بهترین ادوار تاریخ ادبی ایران را می گذراند.

 

انوری ضمن توضیحاتی درباره ادامه روند تحصیل و فعالیت خود با استاد توفیق سبحانی، اظهار داشت: آثار سبحانی را می توان به سه دسته تالیف، ترجمه و تصحیح تقسیم کرد. آثار ترجمه دکتر سبحانی به فارسی فصیح است و زمانی که ترجمه ایشان را می خوانیم گویی آن متن از ابتدا به زبان فارسی نوشته شده است.

 

به گفته وی، استاد سبحانی از تبار امام محد غزالی است برای اینکه دائما سوال می کند، درواقع از آن جهت که در ترجمه و تالیف خود از همکاران  سوال می پرسد در آثار خود اشتباهی ندارد.

 

استاد سبحانی خادمی صدیق نسبت به ادب فارسی است

 

قاسم انصاری نیز در این مراسم به دوستی خود با استاد توفیق سبحانی افتخار کرد و اظهار داشت: هرگز از این مرد غیبت و بدگویی از دیگران را نشنیدم و در دنیای امروز کسانی که این ویژگی را داشته باشند، بسیار کم هستند.

 

وی با اشاره به دیگر ویژگی های دکتر توفیق سبحانی ادامه داد: ایشان خادمی صدیق نسبت به ادب فارسی، عاشق مولانا و مردی بسیار قدرشناس هستند که هرکدام از آثارشان را که بنگرید به یکی از بزرگان تقدیم کردند.

 

انصاری با اشاره به کتاب "دکتر شفیعی کدکنی که من می شناسم" از استاد توفیق سبحانی بیان کرد: وقتی این کتاب را می خوانیم به خوبی در می یابیم که استاد سبحانی تا چه اندازه قدر فضل و فضلا را می داند؛ همچنین سبحانی بطور مرتب درباره کارهایی که انجام می دهد از دیگران می پرسد.

 

قاسم انصاری با بیان اینکه " مردان موفق زنان خوبی دارند" عنوان کرد: همسر دکتر توفیق سبحانی بسیار مدیر، مدبر، مهربان، کاردان، فداکار و بسیار لایق هستند و باید ایشان را تشویق و قدردانی کرد.

 

جایگاه ویژه ادیبان ایرانی در سرزمین هند

 

کریم نجفی نیز در این مراسم ایراد سخنرانی کرد و ضمن تشکر از استاد دهباشی برای تجلیل از استاد توفیق سبحانی، اظهار داشت: شاگردی استاد سبحانی برای بنده افتخار است و دورانی که من در هند بودم ( چه در زمانی که بعنوان رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی، چه در زمان های قبل از آن که در سرزمین هند حضور داشتم) با تلاش های استاد سبحانی آشنا شدم، لذا شخصا از تمام استادان و دانشمندان بزرگ که افتخار ایران هستند، به سهم خود تشکر می کنم.

 

نجفی با اشاره به توضیحاتی از زمان حضور خود در سرزمین هند و ارتباط دیرینه (۵۰ قرن) آن با ایران بیان کرد: یکی از عواملی که باعث فروغ فرهنگ ایران در سرزمین هند شد جایگاهی بود که ادیبان، علما، عرفا و دانشمندان ایرانی در آن سرزمین داشتند، شخصیت هایی مثل ابوریحان بیرونی و قاضی نوراله شوشتری.

 

وی درباره تاثیر گذاری ادیبان و علمای ایرانی در سرزمین هند ادامه داد: در کتابخانه های بزرگ این کشور آثار مولانا بسیار زیاد است حتی از تعداد کتابهای مولانا در ایران هم بیشتر بود و حتی در مدارس هند از کتاب حافظ و سعدی بعنوان کتاب درسی استفاده می کردند.

 

کریم نجفی عنوان کرد: مراودات استاد سبحانی با استاد نظیر احمد و پروفسور دهلوی و آثاری که در آن سرزمین در رابطه با نگاهی به تاریخ ادب فارسی در هند تالیف کردند بسیار ارزشمند است و استادان و دانشجویان در دانشگاه از این کتاب بعنوان کتاب درسی یا کمک درسی استفاده می کنند.

 

به گفته وی، یکی از ویژگی های استاد توفیق سبحانی، قدرشناسی از استادان مختلف است که برای آنها بزرگداشت گرفتند و آثارشان را ترجمه کردند درواقع ترجمه آثار بزرگان و مفاخر فرهنگی تاثیر بسیار موثری در روابط بین کشورها دارد که حضور استاد روابط بین ایران و هند را گرمی بخشید.

 

فهرست نگاری در فرهنگ ما بی ارج است

 

مهدی محبتی نویسنده و پژوهشگر ادبیات فارسی با بیان اینکه مجموعه آثاری که استاد سبحانی در سه دسته تالیف، ترجمه و تصحیح دارند، این شب را برایشان رقم زده است، اظهار داشت: شاید در حیطه ترجمه کتاب « مولانا جلال الدین، زندگانی، فلسفه، آثار گزیده‌ای از آنها » یکی از بهترین آثاری باشد که نسل جوان نکات بسیاری را می تواند از آن فرا گیرد.

 

وی ادامه داد: در حیطه فهرست نگاری که کاری بسیار سخت و متاسفانه در فرهنگ ما بی ارج است، استاد بسیار موفق عمل کردند و آثار باران و خاک خورده را گردآوری و فهرست نگاری کرده اند.

 

در پایان سخنرانی ها استاد توفیق سبحانی با اشاره به افتخار خود برای شاگردی دکتر انوری، از تمامی سخنرانان و استادان حاضر در مراسم و بخصوص آقای علی دهباشی که به تنهایی کار یک هیات تحریریه قوی را انجام می دهند، صمیمانه سپاسگزاری کرد.

 

 

 

در انتهای مراسم سپاسنامه ای به قلم دکتر محقق از انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، هدیه ای از جانب انجمن خویی های مقیم مرکز، اشعار فارسی پراکنده در متون در دو مجلد، تالیف دکتر صفری آق قلعه (یکی از آثار مهمی است که اخیرا انتشارات بنیاد موقوفات افشار منتشر کرده است) از طرف آقای رضایی نماینده انتشارات بنیاد موقوفات افشار،  شاهنامه ای با نگاره های نفیس با مقدمه دکتر محقق در سلسله انتشارات دانشگاه مک‌گیل و دانشگاه تهران  از طرف دکتر اسماعیل رفیعیان، و هدیه ای از جانب کریم نجفی  به استاد توفیق سبحانی داده شد.