مدیرکل روابط عمومی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در برنامه «سکوت کتاب» گفت که تشخیص کتابهای قاچاق از بین 80 هزار عنوان کتاب عرضه شده در سال، کار آسانی نیست.
به گزارش رویداد فرهنگی، برنامه «سکوت کتاب» رادیو فرهنگ دوشنبه نهم مردادماه به بررسی چالش‌های عصر نشر و پدیده قاچاق کتاب پرداخت.
سیدمحمد طباطبایی، مدیرکل روابط عمومی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این برنامه گفت: منظور از قاچاق کتاب یکی از مسائلی است که در جلسات مختلف همواره درباره آن بحث می‌شود. منظور از قاچاق کتاب، غیرقانونی منتشر و عرضه شدن کتاب‌هایی که نتوانستند از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز انتشار بگیرند، نیست.
وی ادامه داد: منظور از قاچاق کتاب، عرضه غیرقانونی کتابهای مجوزدار و بدون رعایت و پرداخت حقوق ناشر و نویسنده است؛ یعنی ناشری ضمن انعقاد قرارداد با مولف و دریافت مجوز کتاب از وزارت ارشاد، آن را منتشر می‌کند اما همان کتاب بعدا توسط عده‌ای بدون اطلاع ناشر و مولفی که صاحب اثر و مجوز است، عرضه می‌شود و این امر قاچاق غیرقانونی کتاب است.
رفتار برخی ناشران زیان‌دیده به ترویج پدیده قاچاق کمک می‌کند
طباطبایی با بیان اینکه سودجویان برای رعایت صرفه اقتصادی به سراغ تمام کتاب‌ها نمی‌روند، اظهار داشت: کتاب‌هایی که اصطلاحا در بازار گل کرده و مشتری خوبی پیدا می‌کند معمولا مورد توجه قرار می‌گیرد و این افراد بدون پرداخت حقوق مولف یا مترجم و هزینه‌های مختلف، کتاب را بصورت غیرقانونی با کیفیتی پایین‌تر منتشر می‌کنند البته گاها وقتی صرفه اقتصادی در عرضه کتاب با کیفیت بالاتر باشد سودجویان اثر را با کیفیتی بهتر از اثر اصلی و مجوزدار عرضه می‌کنند.
وی با بیان اینکه وقتی کتاب در طی چند ماه به چاپ چندم برسد، یعنی آن کتاب گل کرده است و سرعت فروش بالایی دارد، گفت: افراد فعال در حوزه قاچاق کتاب، با رصد فضای نشر، این نوع کتاب‌ها را شناسایی و منتشر می‌کنند یعنی با دسترسی به فایل کتاب یا اسکن یک نسخه خریداری شده کتاب، اثر را عرضه می‌کنند.
مدیرکل روابط عمومی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کتاب قاچاق را غیرقابل تشخیص دانست و تصریح کرد: سالی 80 هزار عنوان کتاب در کشورمان عرضه می‌شود لذا چگونه می‌توان کتابهای قاچاق شده را از بین آنها تشخیص داد. بطور حتم کتابهای قاچاق شده، بسیاری وجود دارند که تشخیص داده نشدند.
وی بیان کرد: فقط دستفروشان عرضه‌کننده کتاب قاچاق نیستند و درحال حاضر کتاب قاچاق پیشت ویترین کتابفروشی‌ها هم دیده می‌شوند. خیلی از ناشران خبر از قاچاق شدن کتاب خود ندارند چرا که تعداد عناوین منتشر شده طی یکسال بسیار زیاد است.
به گفته وی، در نمایشگاه‌هایی که در شهرستان‌ها برگزار می‌شود و توسط یک فرد در یک شهرستان گاه با ارائه تخفیف 50 درصدی است، کتابهای قاچاق به وفور یافت می‌شود.
کسب سود بیشتر علت اصلی عرضه کتابهای قاچاق از سوی کتابفروشان
طباطبایی با بیان اینکه کتابهای قاچاق در نمایشگاه کتاب امسال یافت شد، عنوان کرد: معتقدم مجموعه‌ای از افراد مختلف به این کار می‌پردازند و حتی برخی از ناشران کتابهای ناشران دیگر را بصورت غیرقانونی چاپ و منتشر کرده‌اند که البته با بعضی از آنها برخورد شده است.
مدیرکل روابط عمومی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نوع رفتار و عمل برخی ناشران را کمک کننده به ترویج پدیده قاچاق دانست و گفت: گاه برخی ناشران زیان‌دیده به دلایل مختلفی مثل صرف هزینه یا وقت زیاد از شکایت و پیگیری قانونی این پدیده صرف نظر می‌کنند که معتقدم این کار از سوی ناشر متضرر شده، نه تنها حاکی از نادیده گرفته شدن حق خود است، بلکه راه را برای ظلم به ناشران دیگر باز می‌کند.
وی عنوان کرد: کتابفروشان و فعالان پخش کتابی هستند که متوجه حضور و عرضه کتابهای قاچاق از جانب خود می‌شوند اما این امر شامل تمام کتابفروشان و فعالان پخش کتاب نمی‌شود. چند درصد از کتابفروشی‌های ما کتابفروشان حرفه‌ای هستند که این امر نکته بسیار مهمی است.
وی گفت: یک کتابفروش حرفه‌ای می‌تواند کتاب نسخه قاچاق را از نسخه اصل تشخیص دهد که قائدتا کسب سود بیشتر را در پی دارد.
طباطبایی با اشاره به علت تن دادن برخی کتابفروشان به فروش کتابهای قاچاق اظهار داشت: هرچند کسب سود بیشتر دلیل اصلی است اما راهی برای خارج شدن از ورشکستگی آنها نیست چون عرضه کتاب غیرقانونی و قاچاق آنقدر نمی‌تواند برای یک کتابفروش سودی را داشته باشد که بتوان از آن بعنوان فرار از ورشکستگی یاد شود.
وی با بیان اینکه کتابفروشان و پخش کنندگان کتاب ما بصورت درصدی کار می‌کنند، گفت: کتابفروشی‌هایی هستند که در تیراژ وسیع کتابهای قاچاق را عرضه می‌کنند که با یک یا دو مورد آنها برخورد و این کتابفروشی‌ها پلمپ شده است.
