پژوهشگر برجسته زبان و ادب فارسی، شکستهنویسی واژگان و زبان را در آثار مناسب ندانست و گفت که دگرگونی واژگان و زبان بر پایه نیاز آنها پذیرفتنی است.
جلالالدین کزازی، نویسنده، مترجم و پژوهشگر برجسته زبان و ادب فارسی در گفتوگو با خبرنگار رویداد فرهنگی درباره شکستهنویسی بیان کرد: از دید من زبان پدیدهای دیگرسان است و حتی میتوان گفت بر پایه باور پیشینیان؛ سپند یا فراسویی است، از همین روی باید ارج زبان به ویژه واژگان را که زبان بر آنها بنیاد میگیرد، همواره پاس داشت.
وی ادامه داد: گاهی زبان را به هر شیوه دلخواه در گفتار یا نوشتار به ویژه در نوشتاری که میباید فرهنگی، هنری و ادبی باشد، شاید گاهی ناچار شویم که از زبان مردمی بهره ببریم لذا در داستانی واقعگرایانه می توانیم ریختها و کاربردهای زبان مردمی را در آن داستانی که مینویسیم به کار بگیریم اما روا نیست که واژه را هم بشکنیم.
کزازی عنوان کرد: تاکنون کتابهایی برای خواندن به من معرفی و پیشنهاد شده که علیرغم داشتن داستانی دلکش اما هنگامی که به بخشهایی از این داستان رسیدهام که واژگان در آن شکسته آورده شده بودهاند همه شور و شرار خود را در خواندن آن به یکبارگی از دست دادم و کتاب را به گوشهای نهادهام.
وی خود را با شکستن واژهها دمساز ندانست و در پاسخ به این سوال که آیا شکستهنویسی میتواند در آینده زبان فارسی جایگاهی داشته باشد، گفت: زبان پدیدهای زیستمند و پویا است و ناچارا مانند هر پدیدهای دیگر از این دست دگرگون میشود، واژگان میزایند، میبالند، میپرورند و شاید میمیرند. اگر دگرگونی در واژگان یا در زبان به شیوهای سرشتین بر پایه نیاز زبانی انجام شود، پذیرفتنی است به همانسان که ما از زبان اوستایی و هخامنشی و غیره به زبان پارسی رسیدهایم (همه واژگان از دید ساختار آوایی و ساختار معنیشناختی و حتی ساختار نحوی جمله در زبان پارسی دگرگون شده اند) اما اگر کسی بخواهد آگاهانه بر پایه پسند خویش دگرگونی در زبان پدید آورد، آن را در بیراهه میاندازد.
این مترجم ادامه داد: روزگاری ما به جای آنکه بگوییم «بخش» ریخت کوتاهتر مردمی آن را در پارهای از گویشهای بومی به کار ببریم «بش» یا به «پختن» بگوییم «پزیدم» (آنچنان که کودکان نو زبان به کار می برند) پذیرفتنی است که زبان خود به دگرگونی رسیده اما اگر نویسندهای بر پایه پسند نابهنجار خود به جای آنکه بگوید «پختم» بگوید «پزیدم» به زبان گزند میرساند.
وی یادآور شد: از آنجا که زبان گونهای تورینه است، اگر در پارهای از این تور دگرگونی پدید آید و این دگرگونی با دیگر پارهها همساز نباشد، به تمام این توری گزند میرسد.