به گزارش رویداد فرهنگی، برنامه «روی جلد» رادیو فرهنگ جمعه نهم تیرماه به معرفی کتابی در حوزه هنرهای دراماتیک، تئاتر پرداخت.

در این برنامه امین خرمی منتقد تئاتر و سینما با اشاره به معرفی کتاب «تئاتر مستند» به قلم محمد منعم از انتشارات بیدگل (یکی از ناشران تخصصی در حوزه سینما و تئاتر) بیان کرد: وقتی درباره مقوله‌ای به نام تئاتر مستند بعنوان یکی از مهمترین گونه‌های تئاتر چهار دهه اخیر صحبت می‌کنیم با یک علامت بزرگ سوال در بدنه هنرمندان خود مواجه می‌شویم چه بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشکده هنر دراماتیک و چه دست‌اندکاران تولید آثار تئاتری در ایران، آشنایی و اشرافی از مقوله تولید تئاتر مستند آنگونه که باید و شاید ندارند.

وی ادامه داد: شاید بتوانیم این مسئله را از ضعف مبانی آموزشی یا کمبود متون یا منابع برای در دسترس بودن دانش روز تولید آثار تئاتری از جمله تئاتر مستند درنظر بگیریم.

تفاوت این‌گونه تئاتر را با همسایگان خود بدانید

خرمی گفت: خوشبختانه محمد منعم بعنوان یکی از پژوهشگران و نویسندگان شناخته شده آثار تئاتری در کشور سعی کرده با جمع‌آوری مجموعه مقالات نویسندگان داخلی و آثار ترجمه شده از پژوهشگران و فعالان تئاتر مستند در جهان (به ویژه در کشورهای شناخته شده این هنر در اروپای شرقی و آمریکای جنوبی و البته آسیای جنوب شرقی)، منابعی را در اختیار علاقمندان این هنر قرار دهد.

وی با اشاره به مقدمه کتاب بیان کرد: تاکید نویسنده بر معرفی بنیان‌ها، چیستی و ماهیت تولید تئاتر مستند است و تفاوت‌هایی که این گونه تئاتر با گونه‌های همسایه خود مثل تئاتر ملودرام‌های اجتماعی یا تئاترهای شخصیت‌گرا و محورگرا، درحقیقت سعی کرده که یک خط ممیزی را در میان این خانواده‌ها با فصل مشترک‌های فراوان، در اختیار من و شما قرار دهد.

خرمی بیان کرد: آنگونه که به تئاتر مستند در تعریف علمی، به قلم مجموعه مقالات موجود در کتاب «تئاتر مستند» اشاره شده یکی از گونه‌های جدید تولید آثار نمایشی است که سعی می‌کند با نگاهی بومی، زیستی و جغرافیایی ماهیت یا زبان جهان شمولی را برای عموم مخاطبان تئاتر مدنظر خود قرار دهد.

تئاتری مستند از مسئله خشک شدن دریاچه ارومیه

این منتقد تئاتر و سینما گفت: آنچه که ما درباره تئاتر مستند و گونه تئاتر اجتماعی یا ملودرام‌های اجتماعی است یعنی آنچه که ما درباره تئاتر مستند می‌خواهیم صحبت کنیم نعل به نعل باید وام‌دار حوادث، رخدادها و اتفاقات و بزنگاه‌های تاریخی (چه تاریخ معاصر و چه تاریخ سال‌های دور) باشد و این مسئله صرفا به مقوله تاریخ اجتماعی برنمی‌گردد بلکه بسیاری از حوادث اقتصادی، سیاسی و حتی رخدادهای زیست بوم و جغرافیایی را دربر می‌گیرد.

وی ادامه داد: بعنوان مثال در یکی از مقاله‌های کتاب «تئاتر مستند» به قلم محمدامیر یاراحمدی نمایشنامه‌نویس شناخته شده معاصر، مقوله خشک شدن دریاچه ارومیه برای تولید یک اثر تئاتری استناد کرده است که شاید این مقوله در عرصه یا صحنه تئاتر چندان مجالی برای بروز و ظهور در شکل تولید تئاتر مستند نداشته باشد اما گروه‌هایی که دست به تولید تئاترهای میدانی یا خیابانی می‌زنند در مجاورت این دریاچه چه درراستای اطلاع‌رسانی و چه در راستای کمک کردن برای جلوگیری از خشک شدن و احیای این دریاچه یا روایت تاریخی آن می‌توانند دست به تولید اینگونه آثار تئاتری بزنند.

امین خرمی اظهار داشت: با همین مثال ساده که ما به ازای کاملا جغرافیایی در کشورما دارد یا در حوادثی که در کوران انقلاب اسلامی یا دوران دفاع مقدس افتاده، ما می‌توانیم در راستای تورق مقاله‌های این کتاب به چیستی، بن‌مایه و هدف اصلی محمد منعم در تدوین کتاب «تئاتر مستند» دست پیدا کنیم و بی‌شک برای استادانی که در دانشکده‌های تئاتری در سراسر کشور گونه‌های تئاتری جهان را تدریس می‌کنند این کتاب می‌تواند یک مرجع و منبع برای معرفی هرچه بیشتر دانشجویان باشد.

وی یادآور شد: بی‌شک این کتاب می‌تواند در معرفی گونه تئاتر مستند، تاریخ و سیر تطوع برای مخاطبان و علاقمندان تئاتر مفید باشد و این کتاب تنها برای دست‌اندرکاران نیست.