به گزارش رویداد فرهنگی، برنامه «جادوی صحنه» رادیو فرهنگ پنجشنبه یکم تیرماه به توضیحات یکی از مکاتب سینما اختصاص پیدا کرد.

در این برنامه آنتونیا شرکا، منتقد و مترجم سینمایی درباره یک مکتب سینمایی در اروپا که طی دهه 40 میلادی شکل گرفته است، گفت: معنای تحت‌الفظی سینمای نئورئالیسم «واقع‌گرایی جدید» یا «نوواقع‌گرایی» است که البته شاید واژه «نوواقع‌گرایی» آنقدر مفهوم نباشد.

وی ادامه داد: نهضت نئورئالیسم ایتالیا بیش از آن که تلاش شکل‌گرایانه در سینما باشد زاده جنبشی اجتماعی ناشی از پیامدهای فاشیسم و جنگ جهانی دوم است، این نهضت که با الهام از مکتب وریسم یا حقیقت‌گرایی پا گرفت در اعتراض به فیلم‌های سنتی ایتالیایی بود که اغلب حماسه‌های توخالی تاریخی در ستایش شکوه و عظمت رومیان باستان بودند.

حال وهوای مستندگونه در فیلم‌های نئورئالیسم

آنتونیا شرکا در توضیح چگونگی شکل‌گیری مکتب نئورئالیسم در سینما اظهار داشت: فیلمسازان نئورئالیسم برای اولین بار دوربین‌ها را به دست گرفته و به خیابان بردند و از مردم معمولی فیلم گرفتند فیلم‌هایی که هرچند مستند نبودند اما حال و هوای مستندگونه داشتند.

وی ادامه داد: فیلم‌های نئورئالیستی فارغ از خیال‌پردازی‌های معمول با رویکردهای فردی، تعهد کامل در نشان دادن واقعیت‌های عریان اجتماعی، را برای خود قائل بودند که پس از جنگ خیلی هم بارز بود و نمود بیرونی داشت، البته یکی از دلایل پاگرفتن این مکتب شرایط بد استودیوهای سینمایی در سال‌های بلافاصله بعد از جنگ جهانی دوم بود چون با وارد شدن آسیب‌های جدی از سوی جنگ، امکانات فنی و متریال سینمایی کم بود.

نخستین فیلم نئورئالیستی از ویتوریو دسیکای ایتالیایی است

این منتقد و مترجم سینمایی بیان کرد: یکی از ویژگی‌های مهم سبک نئورئالیسم استفاده از مردم کوچه و بازار یا نابازیگران و بازیگران غیر حرفه‌ای بعنوان شخصیت‌های اصلی بود، بعبارتی کسانی مانند ویتوریو دسیکا (ایتالیایی) که نخستین فیلم نئورئالیستی به نام ایشان ثبت شده از این شیوه بهره می‌گرفته است.

وی با اشاره به برخی از فیلم‌های این مکتب عنوان کرد: فیلم‌های سه‌گانه مهم روبرتو روسلینی به نام «روم شهر بی دفاع» (در 1945)، «پاییزا» (در 1946) و «آلمان، سال صفر» (در 1948) نه تنها در زمان خود گزینه متفاوت و انسانی را در مقابل سینمای هالیوود پیشنهاد می‌کردند بلکه در طول تاریخ سینما هم بعنوان الگوی بسیاری از فیلمسازان دهه‌های بعد شدند مثل فرانسوا تروفو در فرانسه که تجربه نئورئالیستی در فیلم «چهارصد ضربه» را داشت یا الیا کازان در آمریکا که فیلم «بارانداز» را در همین سبک ساخت، همچنین در ده 60 شمسی عباس کیارستمی بعنوان یکی از نمایندگان موج نوی سینمای ایران در فیلم «خانه دوست کجاست» احترام و تقدیمی که برای نئورئالیست ایتالیا داشت را نشان داد.