بتول سلیمانی، مسئول کارگروه کتابخانه‌های انجمن حامی در گفت‌وگو با خبرنگار رویداد فرهنگی درباره راه‌اندازی کتابخانه مخصوص نابینایان در سیستان‌وبلوچستان بیان کرد: انجمن حامی با هدف توسعه فضاهای آموزشی و فرهنگی بعد از ساخت مدارس تصمیم گرفت به سمت ساخت و تجهیز کتابخانه‌ها پیش رود.

وی با بیان اینکه انجمن حامی در راستای هدف خود تاکنون 40 کتابخانه را تجهیز و تعدادی هم ساخته است، ادامه داد: بعد از تجهیز و فعال کردن چهار کتابخانه در شهرستان سراوان منطقه بلوچستان به فکر بخش کتابخانه نابینایان و تجهیز مدارس آنها افتادیم لذا به دنبال این به تجهیز کتابخانه مدرسه استثنایی سراوان رسیدیم.

وی ادامه داد: پس از کسب اطلاعات درباره این مدرسه از مسئول آموزشی منطقه و معلم مدرسه متوجه شدیم که امکانات ویژه دانش‌آموزان نابینا در آنجا حداقل است، لذا به سمت تجهیز کتابخانه برای نابینایان و ایجاد فضای آموزشی شاد و روح‌افزا برای آنها رفتیم تا بتوانیم دانش‌آموزان نابینا را از منزل به کتابخانه و مدرسه بکشانیم.

ایجاد یک بستر مناسب جهت آموزش افراد نابینا، معلول و ناتوان

سلیمانی با اشاره به برنامه خود برای گسترش چنین کتابخانه‌هایی اظهار داشت: این فکر را داریم چون نابینایان یا دانش‎‌آموزان استثنایی و غیره بخشی از افراد این جامعه هستند و ما باید آنها را ببینیم هرچند که به اعتقاد برخی از افراد ممکن است تعداد نابینایان اندک باشد اما از نظر ما حتی برای یک نفر هم باید کار کرد و این معلولیت و ناتوانی دیده شود.

به گفته وی، انجمن باید به سمت ایجاد یک بستر مناسب جهت آموزش این افراد حرکت کند تا بتوانیم آنها را از فضای خانه بیرون آوریم.

مسئول کارگروه کتابخانه‌های انجمن حامی اظهار داشت: گاهی به دلیل رفت و آمد سخت و نبود محیط آموزشی مناسب، دانش‌آموزان استثنایی و معلول ایزوله می‌شوند و در خانه‌ها می‌مانند و درواقع شاید تبدیل به یک موجود ناسازگار و اضافه در خانه شوند چون به نیازهای آنها توجه و به خواسته‌هایشان پاسخ داده نشده است لذا سعی می‌کنیم آنها را به فضای کتابخانه هدایت و با مهارت‌های زندگی به جهت ورود آنها به جامعه در آینده، آشنا کنیم.

وی با بیان اینکه جامعه وظیفه دارد بعد از توانمندسازی این افراد، فضای کار لازم را در اختیارشان قرار دهد، درباره امکانات مورد نیاز برای کتابخانه نابینایان ادامه داد: تحقیق از کتابخانه ملی، حسینیه ارشاد و سایت‌های مختلف و همچنین پرس‌وجو از نابینایان عضو انجمن  حامی، منجر به کسب مجموعه‌ای از اطلاعات مثل ضرورت داشتن ماشین تایپ مخصوص، دست‌افزار غیره شد که کمک آموزش این افراد در خواندن می‌شود.

هزینه‌ها در راستای رعایت استانداردهای فضایی

سلیمانی در توضیح ایده‌های انجمن برای گسترش این کمپین گفت: در نظر داریم با گسترش کمپین، وسایل بازی مخصوص نابینایان (در رده‌های سنی مختلف) در فضای خودشان تهیه کنیم تا صرفا در مکان آموزشی خاص و خشک قرار نگیرند؛ از آنجا که وسایل بازی مخصوص نابینایان دامنه وسیعی دارد، امیدواریم با تامین بودجه مناسب بتوانیم بهترین وسایل را به آن منطقه ببریم.

وی درباره حداقل هزینه لازم برای احداث کتابخانه مخصوص نابینایان بیان کرد: ما فضا را از آموزش‌وپرورش می‌گیریم و از این بابت هزینه‌ای برای ما ندارد اما بازسازی فضا بسیار اهمیت دارد چون از لحاظ استاندارد روز دنیا فضای کتابخانه مخصوص نابینایان تعریف شده است و متاسفانه مدرسه استثنایی سراوان از این استاندارد فضایی برخوردار نیست، این هزینه را بالا می‌برد لذا ما سعی کردیم با رعایت حداقل‌های استانداردها ( مثل استاندارد میز و صندلی‌ها) و خرید لوازم ضروری کار را شروع کنیم تا در آینده آنها را گسترش دهیم.

به گفته وی، هم اکنون کار تجهیز کتابخانه مخصوص نابینایان با 12 میلیون تومان شروع شده اما حتما هزینه آنها بیشتر خواهد بود.

سلیمانی در پاسخ به این سوال که آیا برای تامین هزینه‌ها و افتتاح کتابخانه به کمک‌های مردمی نیاز است یا خیر، گفت: بله نیاز است، حداقل استانداردسازی فضای کلاس حدود 6 تا هفت میلیون تومان برای ما هزینه دارد. در زاهدان تنها یک کتابخانه مخصوص نابینایان وجود دارد، از آنجا که سراوان در اطراف خود چند شهر و دهستان دارد، ما به آن بعنوان یک مرکز نگاه می‌کنیم تا بتواند به اطراف خدمات دهد.

وی با اشاره به تعداد افرادی که می‌توانند از این کتابخانه استفاده کنند، اظهار داشت: طبق آمارهای ما، در سراوان و شهرهای اطرافش 31 نابینا از مقطع پیش‌دبستان تا دانشگاه داریم، فضای فیزیکی در اختیار ما 70 مترمربع است که می‌تواند پاسخگوی تعداد زیادی مراجعه کننده باشد اما چون این فضا دقیقا به کتابخانه اختصاص ندارد و فضای آموزشی مدرسه هم است فکر می‌کنم حداقل 30 تا 40 نفر می‌توانند بصورت از این فضا بهره گیرند.

در ایران به اندازه کافی کتاب به خط بریل برای نابینایان وجود ندارد

مسئول کارگروه کتابخانه‌های انجمن حامی اعلام کرد که برای تجهیز کتابخانه نابینایان به رایانه مخصوص نابینایان با نرم‌افزارهای خاص به شدت احتیاج دارند. وی بیان کرد: در ایران به اندازه کافی کتاب به خط بریل برای نابینایان وجود ندارد و درحال حاضر مشغول کتاب‌های صوتی برای آنها هستند اما این مورد هم نمی‌تواند خیلی جواب دهد چون دانش‌آموز از لحاظ مهارت‌های دستی و حسی به آشنایی با خواندن و نوشتن بریل احتیاج دارد.

به گفته سلیمانی، خدمات کتاب از تهران به منطقه  برده می‌شود، همچنین دسترسی به کتاب‌های صوتی بعنوان بخشی از نیاز افراد نابینا به نسبت راحت‌تر است.

مسئول کارگروه کتابخانه‌های انجمن حامی درباره تعداد ناشران فعال در حوزه کتاب‌ها خط بریل عنوان کرد: متاسفانه تعداد این ناشران را نمی‌دانم و تنها می‌دانم که فرهنگسرای خاوران چاپگر خوبی در این زمینه فعال هستند اما ما خدمات را از مناطق مختلف مثل فرهنگسرای خاوران، کتابخانه حسینیه ارشاد، کتابخانه ملی و غیره می‌گیریم و با ناشران در این خصوص در ارتباط نبودیم.

وی در پایان مصاحبه، با اشاره به اینکه برخی با اشاره به تعداد نابینایان یک منطقه، لزوم تجهیز کتابخانه خاص نابینایان در آنجا را مورد بررسی قرار می‌دهند؛ یادآور شد: سوال درباره تعداد نابینایان سوال خوبی نیست و تاکیدمان بر این است که حتی یک نفر نابینا هم باید امکانات مساوی با دیگر افراد داشته باشد تا از ظهور عوارضی مثل پرخاشگری و ناسازگاری با جامعه برای آنها جلوگیری شود، مایل هستیم که مهارت‌های زندگی را به این آموزش‌ها اضافه کنیم.

برای آشنایی بیشتر با این انجمن و کمپین تجهیز کتابخانه می‌توانید به اینجا مراجعه کنید.