به گزارش رویداد فرهنگی، جلسه دوم گفت و گو با مرتضی آخوندی مدير انتشارات «دارالكتب اسلاميه» بعنوان هفتمين نشست از سلسله نشست‌های تاريخی شفاهی كتاب، بيست و سوم خرداد ماه در سرای اهل قلم خانه كتاب برگزار شد.

مرتضی آخوندی با اشاره به چاپ كتاب «فيلسوف نماها» در سال 1333 گفت: اولين چاپ این کتاب توسط آيت الله مكارم شيرازی و چاپ بعدی آن در سال 1338 توسط انتشارات ما انجام شد. اين كتاب به واقع بهترين كتاب زمان خود درباره رد افكار كمونيستی به شمار می‌رفت چون بعد از جريان كودتای 28 مردادماه، دستگاه وقت به دنبال اين نوع كتاب‌ها بود.

وی درخصوص حق كپی رايت در ايران ادامه داد: براساس قانون حقوق مولفان و مصنفين در  سال 1347، چاپ کنندگان کتاب بايد اين قانون را رعايت كنند ولی بخاطر رعایت نشدن این قانون از سوی عده‌ای، اين امر سوء استفاده‌هایی را به دنبال داشت. در اين قانون همچنین گفته شده كه اگر كتابی اولين بار در خارج از كشور منتشر شده باشد از قانون حقوق مولفين مستثنا است.

ورود افست، چاپ کتاب‌ها را ساده کرد

آخوندی با بیان اینکه چاپ كتاب به صورت افست در اين سال‌ها بيشتر مطرح شده است، گفت: در اين شيوه به جای اينكه كتاب به صورت مسطح چاپ شود به صورت افست فيلم و زينک می‌شود، با ورود افست، كتاب‌ها ساده‌تر چاپ می‌شود. این کار نقطه عطفی برای ناشران بود.

وی با بيان اينكه افست كتاب‌های عربی مانند كتاب اربعه، جوادالكلام و غیره از سوی لبنان انجام می‌شد، اظهار داشت: كتاب‌ها با دلار دولتی از لبنان وارد ايران می‌شد تا ارزان‌تر به دست مردم برسد و اين تفاوت قيمت گزاف را دولت پرداخت می‌كرد چون دولت به فروشنده‌های خارجی دلار می‌داد و باعث شد بسياری از ايرانی‌ها در بيروت دفتر بزنند تا از دلارهای دولتی استفاده كنند.

مدير انتشارات «دارالكتب اسلاميه» افزود: كتاب‌های انتشارات‌دارالكتب اسلاميه به علت عدم رعايت قانون كپي رايت دچار مشكل می‌شد لذا تلاش می‌كرديم تا برای جلوگیری از این کار، برگزاركنندگان نمايشگاه كتاب را از موضوع مطلع كنيم. گاهی تعدادی از اين كتاب‌ها را در ايران منتشر می‌كردند تا دلارهای دولتی بی‌جا مصرف نشود اما خيلی نتوانست موثر باشد چرا كه عده‌ای كتاب‌ها را با نام ديگری در نمايشگاه عرضه كردند.

كتاب تا سال 1345 اصولا احتياجی به مجوز نداشت

آخوندی با بيان اينكه كتاب تا سال 1345 اصولا احتياجی به مجوز نداشت، گفت: دولت آن زمان تعیین کرد قبل از خروج از چاپخانه کتاب بايد برای ثبت و بررسی  وارد كتابخانه ملی و بعد از دریافت شماره ثبت می‌تواند وارد بازار شود.

به گفته وی، كتاب «شب‌های پيشاور» از جمله كتاب‌هایی بود كه دولت آن زمان تصور می‌كرد اين كتاب نبايد در همه شهرها توزيع شود چرا كه باعث تفرقه می‌شود.

مدير انتشارات دارالكتب اسلاميه عنوان كرد: بر اين اساس معمولا يکسری از كتاب‌های ممنوعه اعلام می‌شد؛ انتشارات ما به خاطر چاپ كتاب«سرگذشت فلسطين» اثر آيت الله هاشمی رفسنجاني مورد تفتيش دولت آن زمان قرارگرفت. نيروهای ساواک وارد كتاب‌فروشی ما شدند و بعد از گشت، كتاب را پيدا كردند. انتشارات ما دائما زير نظر ساواک بود.

وی با اشاره به فعاليت‌های موسسه فرانكلين گفت: با موسسه فرانكلين همكاری نداشتيم، اما تعدادی از كتاب‌های خوب آنها مثل «اثبات وجود خدا» از سوی بعضی از انتشارت چاپ می‌شد.

آخوندی همچنین درخصوص پرداخت حق مولفين اندکی توضیح داد و در ادامه بیان کرد: اگر نويسندگان و ناشران به اين فكر كنند كه كتاب‌های آنها خريداری ندارد، هرگز كتابی نوشته و منتشر نمی‌شود.

وی افزود: در جلسه‌ای كه حدود سال  59 با علامه جعفری، علي اكبر غفاری، محمدی اردهالي و پدرم و بسياری از ناشراني مانند مرحوم عليان به خدمت امام(ره) در قم رسيديم هنوز وزارت ارشاد شكل نگرفته بود. امام گفتند كه مجمعی از شما بايد بر روی كتاب نظارت داشته باشد. بنابراين انجمن اسلامی ناشران با پيشنهاد شهيد بهشتی شكل گرفت، اين انجمن خدمات بسيار ارزنده‌ای انجام داد.

اتحاديه كتابفروشان و ناشران قديمی‌ترين تشكل صنفی در حوزه نشر كتاب

مدير انتشارات دارالكتب اسلاميه درباره حضور خود در اتحاديه كتابفروشان و ناشران گفت: اتحاديه كتابفروشان و ناشران قديمی‌ترين تشكل صنفی در حوزه نشر كتاب است كه طبيعتاً من نيز از ابتدای تأسيس اين اتحاديه در آن حضور داشتم، اما ايجاد سليقه‌های مختلف سياسی در اتحاديه باعث به وجود آمدن مشكلاتی در روند فعاليت آن شد.

آخوندی درباره مميزی كتاب نیز بیان کرد: كتاب‌های مشكل دار بايد مميزی شوند، نه كتاب‌هايی مثلا نوشته شده توسط مكارم شيرازی ، كتاب «خاندان وحی» نوشته سيد علی اكبر قرشی مميزی و بخش‌هايی از آن حذف شد.