به گزارش رویداد فرهنگی، محفل جوانان (شعر فاطمی) از محافل جشنواره شعر فجر، روزدوشنبه،  25 بهمن در خانه اندیشمندان علوم انسانی تهران و با حضور اهالی شعر و ادبيات، سيدعباس صالحی، معاون فرهنگي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی، مهدی قزلی، مديرعامل بنياد شعر و ادبيات داستانی ايرانيان، محمدکاظم کاظمی، دبیر علمی یازدهمین جشنواره شعر فجر، محمدعلی مجاهدی، شاعر پیشکسوت آیینی و جمعی از شاعران، غزل‌سرایان و ترانه‌سرایان جوان برگزار شد.

شعر، پیر و جوان نمی‌شناسد

 مهدي قزلی، مديرعامل بنياد شعر و ادبيات داستانی ايرانيان و دبير اجرايی يازدهمين جشنواره شعر فجر، نخستين سخنران اين محفل بود كه در سخنان آغازينش، جشنواره شعر فجر را فرصتی برای ارائه نظرات شاعران دانست.

 وي همچنين با تأكيد بر اينكه شايد شاعری، پير و جوان بشناسد؛ اما شعر، پير و جوان نمی‌شناسد، گفت: شايد در شاعری بتوانيم از كسوت و پيری و جوانی سخن به ميان آوريم؛ اما وقتی درباره شعر صحبت می‌كنيم، صحبت از خوب و بد است.

 قزلی افزود: با نگاهی به گذشته شاعران بزرگ معاصر و قديمی، متوجه می‌شويم كه بيشتر شاعران و نويسندگان در 30 سالگی بارقه‌های بزرگی را از خود نشان داده‌اند و كسي اگر شاعران جوان ما را تنها به خاطر كم‌سن و سال بودنشان تخطئه کند، مسير كسانی را می‌رود كه زمانی در شورای خود، حضرت امير (ع) را به دليل كم‌سن و سالی از خلافت كنار گذاشتند.

 مديرعامل بنياد شعر و ادبيات داستانی ايرانيان ادامه داد: كنار گذاشتن كسی در هر حيطه‌ای بر اساس استدلال جوانی، استدلالی ضعيف و بی‌بركت است. از اين بابت، شعر شاعر 18 ساله و شعر شاعر 88 ساله فرقی ندارد؛ البته سن در پختگی اثر دارد؛ اما كمال، چيزي غير از پختگی است و امكان دارد شاعران در سنين مختلف به آن برسند.

 دبير اجرايی يازدهمين جشنواره شعر فجر ادامه داد: حضرت زهرا (س) در 18 سالگی به تمام كمالات دست پيدا كرد؛ بنابراين چنین امكانی براي همه جوانان وجود دارد كه در همان ايام شباب، كمالات را به دست آورند و ما به اين موضوع، اميدوار هستيم.

 مهدی قزلي سخنان خود در اين محفل را اين‌گونه به پايان رساند: در نگاه معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اعتماد به جوانان وجود دارد. آقای دكتر صالحی، در 32 سالگی من اعتماد كردند و مسئوليت بنياد شعر و ادبيات داستانی را به اینجانب سپردند.

  شعر موهبتی است كه به شاعر عطا می‌شود

 فاطمه راكعی، مدیرعامل انجمن شاعران ایران، ديگر سخنران اين محفل نيز با گرامی‌داشت ايام فجر و تسليت ايام فاطميه و همچنين تبريك به جوانانی كه در اين محفل به شعرخوانی پرداختند، گفت: ما شعر خوب و بد و شعر عالی داريم. گونه‌ای از شعر ما كه به معنويت و اخلاق و كمالات انسانی و مسايل اجتماعی، انسان‌دوستی و خيرخواهی می‌پردازد، عموماً به عنوان شعر عالی می‌شناسيم.

 وی در ادامه با تأكيد بر اينكه شعر بد، شعر موفق نيست و تأثيری بر جمع مخاطبان شعرشناس ايجاد نمی‌كند، افزود: شعر خوب، شعری است كه از نظر ساختار ادبی، كامل و موفق است؛ اما از مضامين مهم بهره نمی‌برد. ولی شعر عالی آن است كه هم از نظر خلاقيت و داشتن ماهيت شعری و شاعری موفق است و هم اينكه تأثيرگذار است و مضامين بلندی دارد.

 راكعی ادامه داد: اين مضامين بلند می‌تواند تفكر در مسايل فلسفی و فراماده باشد كه مرزها را در می‌نوردد و محدود به مرزهای جغرافيايی و زمانی نيست. شعري است كه هر انسان متفكر و دارای فطرت سالم انسانی به آن می‌انديشد و از مسايلي مانند عشق، مرگ، زندگی، ستم‌ستيزی، دوست داشتن نوع بشر، مهروزری و خيرخواهی و غیره استفاده می‌كند.

 وی در بخش ديگری از سخنانش اظهار كرد: شعرهايی كه درست و يا غلط با اصطلاح شعر آيينی از آن ياد می‌شود، شعرهايی هستند كه دستمايه شاعر برای پرداختن به مسايل معنوی، اجتماعی و سياسی و بررسی متعقلانه در زندگی و تاريخچه زندگی بزرگان دين ماست.

 راكعی همچنين گفت: ائمه (ع) ما نيازی به انواع سوگواری‌ها ندارند؛ تأمل در زندگی آن‌ها و اينكه هدف آن‌ها چه بود و چگونه زندگی كردند و چگونه رفتند، مهم است.

 وي در بخش ديگري از سخنانش با بيان اينكه شعر به عنوان موهبت به شاعر عطا شده است، افزود: در جهان امروز كه پرآشوب است و در آن بهترين و زيباترين دانسته‌ها و مسايل فرهنگي ما يعني اسلام با بدترين چهره‌ها و الفاظ و نمودها مطرح می‌شود، شاعر جوان بايد بداند كه چگونه می‌تواند از اين موهبت استفاده كند.

 راكعی ادامه داد: شعر آييني ما با بررسی جنبه‌های مختلف شخصيتی و انسانی ائمه (ع) مخصوصاً اگر در حوزه زنان فعال هستيم، در بررسی ابعاد زندگی و شخصيت حضرت زهرا (س) و حضرت خديجه (س)، حضرت زينب (س) و ديگر زنان ايثارگر صدر اسلام، خلق می‌شود. شاعر آيينی می‌تواند با بررسی و درنورديدن افق‌ها و برداشتن زمان از ميان، به اين شخصيت‌ها نزديك شود و آن‌ها را به درستی درك كند و شعرهای عاشقانه و ماندنی بسرايد.

 خالق اشعار آيينی متعدد و فعال ادبی و فرهنگی در ادامه سخنانش با تأكيد بر اينكه شعر اگر تأثيرگذار نباشد، نخواهد ماند، گفت: در تعريف شعر گفته شده كه «شعر، گونه‌ای از ادبيات است كه در كم‌ترين تعداد كلمات، بيشترين حرف را به تأثيرگذارترين وجه بيان كند.» اگر اين موهبت را داريد، بكوشيد كه آن را به يك شعر عالي با مضامين عالی تبديل كنيد.

 وی همچنين درباره شعرهايي كه در مورد حضرت زهرا (س) و ائمه (ع) گفته شده، بيان كرد: از ديرباز اشعار درخشانی در آثار كلاسيك خود داريم. برخی فكر می‌كنند در شعرهاي آيينی فقط قالب‌های سنتی پاسخ‌گو هستند؛ ولی در قالب‌های مختلف ادبيات معاصر، شعرهای آيينی درخشانی از جمله در آثار استاد موید و آثار ديگران از جمله مرحوم سيدحسن حسينی، سهيل محمودی و احمد عزيزی داريم.

 راكعی در پايان خطاب به شاعران جوان شركت‌كننده در اين محفل سفارش كرد: سعی كنيد در جهان پرآشوب امروز، به عنوان شاعر، كسی كه انديشه را در قالب شعر می‌پراكند، اثرگذاری اجتماعی و بين‌المللی داشته باشيد و اسلام رحمانی را بر اساس آنچه فرهنگ ماست و آموزه‌‌های دينی را كه ائمه (ع) و بزرگان دينی و در عصر حاضر حضرت امام (ره) به ما آموختند، معرفی كنيد و آن را به جامعه تشنه معنويت امروز هديه دهيد.

شعر آيينی، كانون گنج شعر فارسی است

 سيدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در سخنرانی خود در اين محفل با بيان اينكه شعر، ثروت ملی ايران و جامعه فارسی‌زبانان جهان است، گفت: در اين ادعا و اين گفته، ترديدی نيست و می‌توان بر اين جمله افزود كه شعر آيينی، كانون اين كان و كانون اين گنج است.

 وی افزود: به جهات مختلف، می‌توان اين ادعا را كرد و از پس آن برآمد؛ نخست اينكه در تاريخ هزار ساله شعر فارسی، شعر آيينی شعری است كه مستمرترين توالی تاريخي را داشته است، چنين توالی تاريخی‌ای را در مضامین ديگر شعر، كمتر سراغ داريم. نكته ديگر اينكه، شعر آييني گستره جغرافيايی ايران و فارسي‌زبانان را به نحو وسيع‌تری دربرمی‌گيرد. جای‌ جای ايران و جامعه فارسی‌زبان، شاعر آيينی داشته و دارد.

 رییس هیات امنای بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان در ادامه سخنان خود اظهار كرد: بنابراين وقتی از شعر آيينی صحبت می‌كنيم، در حقيقت از تاريخ، هويت، ادب و افتخار يك ملت، زبان و يك جامعه انسانی سخن می‌گوييم؛ حتی اگر چندان دينی و مذهبی نباشيم.

 وی با تأكيد بر اينكه شعر آيينی، بخش جداناپذير هويت ملی ماست، گفت: شعر آيينی هويت فارسی‌زبان است و امروز خرسنديم كه در اين محفل جوانانه، بالندگي شعر آيينی، همچنان با جوانانی است كه اين مسير را پوينده‌تر و متكامل‌تر طی می‌كنند.

 صالحی در بخش ديگري از سخنانش درباره روند برگزاری جشنواره شعر فجر در سه دوره اخير آن گفت: جشنواره شعر فجر، فرصتي برای رويش‌های متعددی است كه اين جشنواره می‌تواند فرصت‌سازی آن را فراهم كند. در اين سه سال با اشراف و هدايت پيشكسوتان شعر و همكارانم در بنياد شعر و ادبيات داستانی ايرانيان، اتفاقاتی رخ داده كه می‌تواند مقدمه‌ای برای مسير تكاملی‌تر جشنواره شعر فجر باشد.

 وي ادامه داد: اينكه مسير جشنواره از قالب‌های تك شعر به كتاب سوق داده شد، داوری‌ها را منسجم‌تر كرد و می‌تواند اين انسجام را تداوم بخشد و به تمام كسانی كه در شناسنامه جمهوری اسلامی كتاب چاپ می‌كنند، امكان حضور در جشنواره را بدهد، گامی در اتفاقات جشنواره شعر فجر بود.

 معاون فرهنگي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي افزود: در حوزه محافل جشنواره‌های شعر فجر، هم از لحاظ تكثر استان‌ها در سه سال گذشته و هم از لحاظ تكثر مضمونی كه به نحوی جشنواره شعر فجر را با آن مضامين پيوند بدهد؛ از جمله جشنواره‌های شعر طنز، شعر فاطمی، شعر تركی و موضوعات متعدد ديگر، شاهد رشد بوديم.

 وي همچنين گفت: بخش ديگری از افق جشنواره شعر فجر اين است كه بتواند در افق فارسی‌زبانان جای مناسب‌تری پيدا كند. اتفاقاتی كه در سه ساله اخير جشنواره چه در دوره‌های دبيری آقای دكتر امينی و چه امسال در دوره دبيری آقای كاظمی، رخ داده، همگی با اين نگاه است كه شعر، به عنوان پل ارتباطی ايران و جهان معرفی شود.

 صالحی در پايان سخنانش اظهار اميدواری كرد كه جشنواره شعر فجر، گام‌هايی را كه در حوزه‌های داوری و محافل شعر و ديپلماسی شعر آغاز كرده است، بتواند پرقدرت‌تر و خلاق‌تر و با گستره وسيع‌تر، پيش ببرد.

 مهدی ابوالقاسمی، احمد امیرخلیلی، کاظم بهمنی، رسول پیره، ساجده جبارپور، سیدسکندر حسینی، حامد خاکی، میثم داوودی، سجاد رشیدی‌پور، محمد رسولی، امید روزبه، سما روشنایی، حسین زحمتکش، سجاد سامانی، امیرعلی سلیمانی، پیمان طالبی، حسین طاهری، مرضیه فرمانی، مریم مایلی زرین، غلامرضا طریقی و ... از جمله شاعرانی بودند که در محفل جوانان (شعر فاطمی) تازه‌ترین سروده‌های خود را با موضوع شهادت حضرت صدیقه طاهره سلام‌الله علیها، انتظار و عاشورا قرائت کردند.

 این هفتمین محفل شعرخوانی یازدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر بود که پس از کاشان (افتتاحیه)، البرز، مشهد (مهاجران افغانستانی مقیم خراسان)، تهران (شهدای خدمت؛ به یاد قهرمانان آتش‌نشان)، ری (شاعران افغانستانی مقیم مرکز کشور) و جزیره هرمز (شعر خلیج فارس) برگزار می‌شد.

 یازدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر، اسفندماه امسال در مشهد، پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2017 به کار خود پایان می‌دهد.