به گزارش رویداد فرهنگی، نشست ایران‌شناسی در آمریکا، از سلسله نشست‌های ایران‌شناسی و ایران‌شناسان در ششم خردادماه در سرای اهل قلم خانه کتاب با حضور مهمان ویژه رودی مته برگزار شد.

رودی مته، متولد سال ۱۹۵۲ میلادی در هلند، بعنوان عضو هیأت علمی دانشگاه دلاویر در ایالات متحده آمریکا مشغول فعالیت‌های پژوهشی است و به موجب یک قرارداد فرهنگی که در سال ۷-۱۹۷۶ میان هلند و ایران منعقد شد، یک سال را در ایران سپری کرد و پس از سه سال تحقیق و مطالعه در مصر طی سال‌های ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۳، به ایالات متحده رفت.

وی در سال ۱۹۱۱ در رشته مطالعات اسلامی از دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس دکتری گرفت، از جمله تالیفات این پژوهشگر می‌توان به کتاب «بحران در ایران: زوال صفویه و سقوط اصفهان» (لندن، ۲۰۱۲) اشاره کرد که موفق به کسب جایزه دوستی بریتانیا - کویت و جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شد.

رودی مته، ایران‌شناس و تاریخ‌نگار عصر صفویه در این برنامه با اشاره به وضعیت ایران‌شناسی آمریکا اظهار داشت: برگزاری، شکل‌گیری و تحولات در رشته ایران‌شناسی، چشم‌اندازی به تاثیر انقلاب ایران اسلامی روی روابط بین ایران و آمریکا و ارزیابی اوضاع این حوزه در حال حاضر، سه بخش مورد بحث در بررسی وضعیت ایران‌شناسی آمریکا است.

وی با بیان اینکه تا جنگ جهانی دوم امریکا روابطی را با ایران نداشته است، ادامه داد: درواقع تا جنگ جهانی دوم ایرانشناسی به عنوان رشته تحقیقاتی و پژوهشی در آمریکا وجود نداشت و حتی در دانشگاه‌های بزرگی مثل هاروارد ذخیره دانش در مورد ایران بسیار محدود بود.

تاسیس رشته ایران‌شناسی در امریکا توسط یک زن امریکایی

رودی مته در ادامه درباره فقدان موسسه ایران‌شناسی در امریکا بیان کرد: تا سال‌های ۷۰ میلادی خبری از ایران‌‌شناسی در آمریکا نبود و هرچند ریچارد فرای ارتباط بین ایران و آمریکا را کلید زد اما پرینستون و مارتین رکسون نیز در این رابطه اثرگذار بودند.

این پژوهشگر، تاسیس انجمنی به نام «گروه صلح» را در ایران‌شناسی آمریکا اثرگذار دانست و بیان کرد: لوئیز برگ مردم‌شناس و اولین زن آمریکایی بود که به ایران علاقه‌مند شد و چندین کتاب معروف در مورد ایران را نوشت، همچنین نیکی کری اولین زنی در آمریکا بود که به مقام بالا دست یافت و با تاسیس رشته ایران‌شناسی همه جانبه در امریکا، نقش مهمی در تحقیقات ایران‌شناسی ایفا کرد.

پیروزی انقلاب اسلامی باعث رشد تحقیقات ایران‌شناسی در رابطه با شیعه‌شناسی شد

رودی مته درباره روابط ایران و امریکا بعد از انقلاب اسلامی بیان کرد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تمام روابط ایران و امریکا منقلب شد و روابط میان نهادهای آمریکایی و دانشگاهی تعطیل شد.

به گفته وی، این تعطیلی و وقفه آسیب‌‌های شدیدی به تحقیقات ایران‌شناسی وارد کرد و مشکلاتی  که در این میان رخ داد، باعث ایجاد مشکل در تبادل علم میان دو کشور شد و دیگر ایران‌شناسان نتوانستند به راحتی به ایران بیایند.

مولف کتاب «زوال صفویه و سقوط اصفهان» بیان کرد: اما این خصومت‌ها، باعث از دست رفتن میراث ایران اسلامی تبلور، درخشانی، جذابیت و اهمیت خود نشد و هرچند این روابط به طور رسمی قطع شد اما به صورت انسانی ادامه پیدا کرده است.

تاسیس «انجمن مطالعات فارسی زبان» نشان دهنده طرز فکری جدید درباره ایران

مته با اشاره به اینکه پیروزی انقلاب اسلامی باعث رشد تحقیقات ایرانشناسی در رابطه با شیعه‌شناسی شد، بیان کرد:  رشته تشیع‌شناسی رونق پیدا کرد، این درحالی است که در گذشته تشیع یکی از بخش‌های اسلام محسوب می‌شد و آثار اندکی در این زمینه منتشر شده بود.

این ایران‌شناس با بیان اینکه پس از پیروزی انقلاب اسلامی تحقیقات ایران‌شناسی  در آمریکا دگرگون شد و نه تنها خود را حفظ کرد بلکه به لحاظ کمیت و کیفیت گسترش پیدا کرد، افزود: از همه مهم‌تر  اینکه روش تحقیقاتی متغیر شد و در این روزها به ایران به عنوان یک کشور منحصر به فرد که تاریخ آن از باستان تا به امروز ادامه داشته، نگاه می‌شود.

به گفته وی، مهمترین نشانه این طرز فکر جدید، تاسیس «انجمن مطالعات فارسی زبان» با هدف وسیع‌تر نگاه کردن به ایران در ۱۹۹۶ توسط سعید ارجمند است.

رودی مته در انتهای برنامه اظهار داشت: ما با دو شرط استعفا یا استیضاح رییس جمهور آمریکا(درجهت از بین رفتن محدودیت ورود ایرانیان به آمریکا) و بازتر شدن فضای عمومی ایران آینده درخشانی خواهیم داشت.