علیرضا بهرامی در دومین برنامه صدای کتاب از شبکه رادیو فرهنگ مساله قاچاق کتاب را بررسی کرد.
به گزارش رویداد فرهنگی، در دومین برنامه صدای کتاب به گفتگو با علیرضا بهرامی، مدیر انتشارات آرادمان، کارشناس حوزه کتاب و سردبیر فرهنگی خبرگزاری ایسنا درباره پدیده قاچاق کتاب صحبت شد.
سیدرضا صالحی امیری، وزیر فرهنگ و ارشاد در بازدید خود از سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب گذرا به مساله قاچاق کتاب اشاره کردند. از چگونگی به وجود آمدن این آسیب صحبت کنیم. کلمه قاچاق زمانی رایج می‌شود و درباره یک کالا کاربرد پیدا می‌کند که راه‌های دسترسی قانونی به آن وجود نداشته باشد. در حوزه کتاب چه روندی موجب شکل‌گیری قاچاق کتاب شده است؟
پدیدۀ مساله‌های حوزه نمایشگاه کتاب امسال در نمایشگاه کتاب موضوع عرضه کتابهای جعلی موسوم به کتابهای قاچاق است. به نظرم این مساله آنقدر مهم است که باید اقدام ضرب العجلی برای آن انجام شود. مساله کاملا اورژانسی است چون آبرو، ماهیت، کارکرد و تمام هویت نمایشگاه کتاب را تحت تاثیر خود قرار داده است. نمایشگاه کتاب اجرا می‌شود تا ما در حوزه فرهنگی به توسعه برسیم وقتی در ویترین توسعه فرهنگی این مساله کاملا غیراخلاقی، غیرحرفه‌ای، غیرقانونی و غیرشرعی اتفاق بیافتد، آنقدر مهلک است که اگر بخواهیم فردا به فکر درمانش باشیم شاید دیر باشد.
این از ویژگی ساختارهای اقتصادی غیر استاندارد است. وقتی وزیر محترم فرهنگ روی مسائل حوزه نشر تاکید دارند و این مسائل همچنان بعد از سال‌ها با تغییر وزرا تغییر زیادی نکرده است؛ معاون فرهنگی ایشان عنوان می‌کنند، حوزه نشر ساختاری در حال فروپاشی است در این بین تزریق‌هایی هم مانند یارانه‌ها صورت می‌گیرد. فضا برای افرادی که سود جویی می‌کنند وجود دارد و فکر می‌کنم حاشیه امنیتی در خلا قانونی یا در خلا اراده‌ای به وجود می‌آید که موجب می‌شود در فضایی که گردش مالی چندانی ندارد و فعالیت در آن چندان سود آور نیست، پدیده‌هایی به وجود آیند که به دنبال سودجویی هستند به هر حال به نظرم آنقدر که به نظر می‌رسد، پیچیده نیست. باید به صورت قاطع با این مساله برخورد کرد در غیر این صورت باید با درباره تداوم نمایشگاه کتاب تجدید نظر صورت گیرد.
به عنوان یک ناشر موفق، که به موقع این مشکل را دیده اید و سعی می‌کنید پیام خود را به گوش مسئولان برسانید برای قطع ریشه قاچاق کتاب چه پیشنهادی می‌دهید؟
بنده، هم ذی نفع نیستم و هستم. نیستم به دلیل اینکه کتابی از من قاچاق نشده است و هستم چون من ناشر هستم و قرار است در این حوزه فعالیت کنم. در جایگاه مولف و روزنامه نگار بودنم، فکر می‌کنم در چند ماه گذشته هشدار دادم. نمی‌دانم صدایم شنیده شد یا نه ولی در آن روزی که هشدار دادم که ما بخشی از منابع کشور را به عنوان یارانه در طرح عیدانه کتاب اختصاص دادیم و بخش قابل توجهی صرف خرید کتاب شد. بحث دودوتا چهار تا بود، در بحث عیدانه کتاب، حرف از فروش کتابی بود که به اندازه سه چاپ از این کتاب به فروش رفته بود. ناشر در لابه لای حرف‌هایش گفت که فقط یک چاپ از کتاب از من گرفته شده است. اینجا به اندازه دو چاپ یک کتاب چگونه یارانه منابع بیت‌المال اختصاص پیدا کرد به مجرمان؟ یا کتابفروش‌هایی بودن که ثبت کتابهای جعلی داشتند یا کتابهای قاچاقی که شاید پخش کنندگان می‌دانند قاچاق هستند ولی برای سود بیشتر از آن استفاده می‌کنند. فروشندگان در فروشگاه‌ها می‌دانند که کتاب قاچاق است و با همان دلیل ادامه میدهند. مسئولان ما هم خود از این اتفاق با خبر هستند ولی کاری انجام نمی‌دهند. اگر به همین شکل کاری نکنیم به شرایط سرطانی می‌رسیم که کل کالبد عرصه نشر را در بر می‌گیرد.
راه حل این موضوع هم دشوار نیست، ساز و کار برپایی نمایشگاه اعضای زیادی دارد که برای امور نظارتی اند ولی برای قاچاقچیان موردی اتفاق نیافتاده است. من انتظار داشتم وقتی من و سایرین از حضور غرفه‌ای با کتابهای قاچاق مطلع می‌شویم در روز دوم یا سوم با غرفه‌های خالی مواجه خواهیم شد اما عملا چنین نشد که موجب شکل‌گیری حاشیه امنی برای آنها می‌شود. افرادی که این کار را انجام میدهند همانطور که تا به امروز نشان دادند با گستاخی هرچه تمام به کار خود ادامه میدهند.
