به گزارش رویدادفرهنگی، آيين يادبود زنده ياد محسن سليماني، نويسنده و مترجم عصر امروز (۱۱ بهمن ماه) با حضور محسن جوادي، معاون فرهنگي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي، مجيد غلامي جليسه، مديرعامل موسسه خانه كتاب، خانواده آن مرحوم و جمعي از مسئولان فرهنگي، نويسندگان و مترجمان در سراي كتاب برگزار شد.

 علي اصغر محمدخاني، نويسنده در ابتداي اين مراسم اظهار كرد: آشنايي و دوستي من با محسن سليماني به حدود ۴۰ سال قبل بازمي گردد. وي فعاليت هاي بي شماري در دوران هاي مختلف و در مكان هاي متعدد داشت. از دور و نزديك با يكديگر همكار بوديم. سليماني فعاليت خود را در حوزه هنري و در بخش ادبيات داستاني همراه با قيصر امين پور آغاز كرد. سپس فعاليت هاي خود را در بخش ترجمه و آموزش داستان نوسي ادامه داد.

وي افزود: نقش وي در حوزه هنري ادامه داشت تا اين كه در نشريات، روزنامه ها و مجلات مختلفي مانند «كيهان فرهنگي»، «كيان»، «همشهري»، «صبح امروز» و «بهار» نيز شروع به فعاليت كرد.

معاون فرهنگي شهر كتاب اظهار كرد: طبع سليماني گونه اي بود كه در مكان هايي كه فعاليت مي كرد، خيلي به نشان دادن خود علاقه مند نبود اما در درون كارهاي عميقي انجام مي داد. وي در ارتقاي داستان نويسان، تربيت و پرورش آن ها نقش مهمي داشت و همواره در ادبيات داستاني راهگشا بود. ايشان آثار بسياري در حوزه ترجمه ادبيات داستاني مانند «فن داستان نويسي» ارائه كرده اند.

محمدخاني توضيح داد: اخيراً محسن سليماني در حوزه مباحث نظري طنزنويسي نيز آثار متعددي ارائه كرد كه از آن ميان مي توان به «اسرار و ابزار طنزنويسي» اشاره كرد.همچنين وي در عرصه بين الملل نيز تلاش هاي بي شماري داشتند كه زبانزد است؛ از زماني كه وارد معاونت بين المللي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي شد كه بعدها به سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي تغيير نام داد، در لندن و آمريكا فعاليت هاي متعددي انجام داد. به طور مثال چند سالي كه در آمريكا بود در معرفي ادبيات داستاني ايران و ادبيات كلاسيك به جهانيان بسيار موفق بود.

وي عنوان كرد: اين موضوع كه در نبود زنده ياد محسن سليماني ارتباط بين المللي ما در حوزه ادبيات داستاني كم شود، بسيار نگران كننده است. سليماني در مدتي كه در صربستان حضور داشت يكي از بهترين معرف هاي ادبيات داستاني ايران بود و همواره آرزو داشت اين افسانه كه ايران ادبيات معاصر ندارد، يك روزي پايان يابد.

وي بيان كرد: سال آينده كشور صربستان مهمان ويژه نمايشگاه بين المللي كتاب تهران است كه بايد تلاش هايي را كه زنده ياد سليماني در زمينه برقراري ارتباطات ادبي و فرهنگي بين اين دو كشور انجام داده است، بيشتر كنيم  تا اين ارتباطات مستحكم تر شوند.

سلیمانی انسانی به دور از هیاهو بود

در ادامه اين مراسم، ابوالحسن خلج منفرد، مديركل اروپا و آمريكاي سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي اظهار كرد: سليماني اهل قلم بود و شخصيت بسيار لطيفي داشت. انساني بود كه بدون هياهو ساعت ها در سازمان فرهنگ و ارتباطات مطالعه و ترجمه مي كرد و مي نوشت.

وي با بيان اين كه مهمان كردن ايران در نمايشگاه كتاب بلگراد كار بزرگي بود كه مرحوم سليماني انجام داد، ادامه داد: در ارزيابي عملكرد آقاي سليماني در صربستان، ايشان با وجود امكانات محدود جزء بهترين ها بودند. سليماني چنان اخلاق شايسته اي به جا گذاشته است كه همه كساني كه با وي ارتباط داشتند، همواره دوستش داشتند و از او حمايت مي كردند. زنده ياد سليماني اهل تبليغ و گزارش دادن نبود اما افرادي كه در سازمان ايشان را مي ديدند همواره به ارزش كار وي آگاه بودند.

خلج اظهار كرد: سليماني در مدتي كه در صربستان حضور داشت، توانست زمينه ترجمه چند عنوان كتاب در حوزه ادبيات داستاني را فراهم كند. مجموعه «فانوس» سليماني الگويي براي همه نمايندگان شد. اين اثر روش هاي آموزش زبان فارسي به خارجي زبان ها را ارائه كرده است. همچنين در صربستان يك مجله با عنوان «نور» داريم كه به همت محسن سليماني داستان هاي كوتاه ايراني را معرفي مي كرد. مرحوم سليماني با رسانه ها و دانشگاه هاي صربستاني ارتباط خوبي داشت. با همت زنده ياد سليماني در دانشگاه هاي صربستان اتاق ايران راه اندازي شد. ارزشمندترين كار مرحوم سليماني، اين بود كه زمينه را براي افتتاح گروه زبان و ادبيان فارسي در كشور صربستان فراهم كرد.

فريدون عموزاده خليلي، نويسنده و پژوهشگر در بخش ديگر اين مراسم اظهار كرد: محسن سليماني را از سال ۱۳۵۹ مي شناسم. وي شخصيت محكمي دارد. بنده با مرحوم سليماني در جبهه همسنگر بودم. يكي از ويژگي هاي وي سخت كوشي بود. وي بسيار فروتن بود. شايد اغراق نباشد اگر بگويم سليماني كاربردي ترين كتاب هاي تئوري داستان نويسي را ترجمه كرده است. سليماني سواد بالايي داشت و بسيار انشان فرهيخته اي بود كه يكي از علت هاي آن مطالعه فراوان بود.

قاسمعلي فراست، نويسنده در ادامه اين مراسم بيان كرد: معتقدم سليماني با راهي كه براي شاگرد پروري باز مي كرد، يك وجه هنرمند و يك وجه هنرمند ساز داشت.

وي اظهار كرد: متأسفانه فاصله ميان پژوهشگران و نويسندگان و محققان بسيار زياد شده است و اغلب ديدار ما به حضور در مراسم ترحيم صورت مي گيرد. پيشنهاد مي كنم پيش از اين كه يكديگر را از دست دهيم آيين بزرگداشت برگزار كنيم تا با هم در زمينه فعاليت ها صحبت كنيم و بيشتر با آثار يكديگر آشنا شويم.

سخنراني رضا هاشمي نژاد، مديرمسئول انتشارات افق بخش ديگر اين مراسم را به خود اختصاص داد. وي اظهار كرد: بيشتر كتاب هاي مرحوم سليماني از سوي نشر افق منتشر شده اند. در تمام اين سال ها در نشر افق انتقادهاي زيادي درباره آثار مختلف صورت مي گرفت اما با جرأت مي توانم بگويم كه آثار زنده ياد سليماني كمترين بازخورد منفي را داشتند و تقريباً عدد اين بازخوردهاي منفي صفر بود. آثار ايشان فوق العاده با استقبال مواجه مي شدند.

در بخش ديگر اسدالله امرايي، نويسنده و مترجم اظهار كرد: در اين مراسم حرف هاي زيادي درباره مرحوم سليماني زده شد اما از يك درد پنهان سخن گفته نشد و آن عذابي بود كه سليماني همواره از اين بوروكراسي و سنگ اندازي ها مي كشيد. وي مهم ترين كاري كه كرد، تربيت نسل نويسنده بود كه امروز اين نسل در كشور جاري است.

وي اظهار كرد: حضور سليماني در مكان هاي مختلف جريان ساز بود. سليماني هيچ گاه نااميد نشد و نگاهش به كار رهروي بود كه آهسته و پيوسته مي رفت. از او ياد گرفتم كه هميشه بايد پشتكار داشت. همكاري را از دست داديم كه بدون شك براي پيدا شدن جايگزيني براي او زمان زيادي بايد صرف شود.

سانسور در زمان رسانه‌های جدید بی‌معناست

شهرام شفيعي، نويسنده نيز در اين مراسم با بيان اين كه محسن سليماني، سعديِ نثر كارگاهي آموزشي است، گفت: از ميان ويژگي هاي زبان سليماني مي توان به معادل سازي هاي ناظر به مفهوم جمله، صميميت نشر، انتقال مفهوم نويسنده به صورت كامل و روشن و شائقه مثال هاي فراتر از متن اشاره كرد.

وي ادامه داد: زنده ياد سليماني پر از فهم زبان بود. مطالعات غني ادبي داشت و هوش سرشار و ذوق زبان بي نظيري داشت. ستيزه جويي سليماني با كار و همسايگي وي با ادبيات نوجوان، در نوشتن سليماني بي تأثير نبود. براي كتاب هاي مرحوم سليماني بايد كارگاه هاي مفصلي به منظور بررسي هاي جامع برگزار شوند تا فوايد اين تأثير بعد از درگذشت ظاهري وي نيز به جامعه برسد.

نقي سليماني، برادر زنده ياد محسن سليماني در اين مراسم ضمن تقدير و تشكر از حضار و تمام كساني كه در مراسم ختم ايشان شركت كرده اند و همچنين از تمام شخصيت هايي نظير جناب آقاي ظريف كه براي ايشان پيام تسليت دادند، عنوان كرد: محسن نظرات فراواني در حوزه فرهنگ داشت كه مهم ترين منبع درباره نظرات وي، در كتاب هايش منعكس است. وي حدود ۸۰ عنوان كتاب تأليف يا ترجمه كرده است كه بسيار شايسته است موسسه خانه كتاب فهرست آن ها را منتشر كند و اگر اين كار انجام شده است، ميان همگان توزيع شود.

وي با بيان اين كه محسن با توجه به نيازهاي اجتماع، دست به كار مي زد، ادامه داد: محسن از مخالفان سانسور كتاب بود و همواره اعتقاد داشت كه سانسور در زماني كه رسانه هاي جديد به وجود آمده اند، كاملاً بي معنا است.

برادر زنده ياد محسن سليماني در پايان گفت: محسن همواره معتقد بود فرهنگ بالاتر از كار سياست است. بنابراين ضروري است محسنين ها و اهالي قلم در اين زمينه نيز فعاليت كنند وگرنه تيراژ كتاب وضع اسف باري مي گيرد.

در پايان اين مراسم، ضمن مديحه سرايي، لوح يادبود به خانواده زنده ياد محسن سليماني اهدا شد.