داستانهای این کتاب بیشتر بر اساس موقعیت دینی نوشته شده اند.
به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، نشست نقد و بررسی کتاب «رد نامنظمی روی برفها»، سهشنبه بیست و یکم آذرماه با حضور محمدرضا سنگری، محمدجواد جزینی، زهرا زواریان، حمیدرضا شاهآبادی، سید علیاکبر میرجعفری و پرویز شیشهگران در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد. موضوع این نشست بررسی محصول و دستاوردهای جشنواره خاتم بود که در مجموعهای با عنوان «رد نامنظمی روی برفها» گردآوری شده است.
زهرا زواریان، نویسنده منتقد و پژوهشگر با بیان اینکه وقتی درباره پیامبر (ص) میخواهیم صحبت کنیم، کار آسانی نیست، گفت: به دلیل تکرار برخی کلمات برخی مفاهیم عمیق، آسان و سهلالوصول به نظر میآید. پرداختن به انسان بالغی مانند پیامبر (ص) آسان نیست. وقتی کتاب را خواندم از خود پرسیدم، با خواندن آن چه چهرهای از پیامبر(ص) برای من ترسیم میشود؟ آیا مخاطب این کتاب من به عنوان یک مسلمان هستم؟ یا غیرمسلمانان هستند. اگر مخاطب مسلمانان باشند، آشنایی اولیه با پیامبر دارند و او را دوست دارند و اگر غیرمسلمانها باشند مساله فرق میکند و رویکرد کتاب متفاوت خواهد بود. به نظر میآید بیشتر مخاطبان این کتاب مسلمانان هستند.
وی افزود: اصولا داستان دینی حس دینی را بر میانگیزد و بر اساس حس یا موقعیت دینی نوشته میشود. به نظرم داستانهای این کتاب بیشتر بر اساس موقعیت دینی نوشته شده اند و شخصیت داستان در موقعیت قرار گرفته است و به نحو کوششی نوشته شده و کمتر جوششی است. نویسنده پیش فرض این را گذاشته که درباره پیامبر(ص)داستانی را بنویسد.
زواریان با بیان اینکه نویسنده بر اساس تجربه دینی خاص خود داستان را روایت میکند، گفت: اینطور به نظر میآید که این اتفاق در این داستانها کمتر دیده میشود. آن چهرهای که در جشنواره خاتم از پیامبر(ص) ترسم میشود چهره ناقصی است و به نظر میآید در اول راه هستیم. تا بتوانیم داستانهایی تاثیرگذار خلق کنیم تا مخاطب را تکان دهند و تاثیرگذار باشند.
هر جشنواره یک نوع سفارش به نویسندگان است
سیداکبر میرجعفری، شاعر و نویسنده سخنران بعدی این نشست بود. او گفت: اگر این جشنواره نبود این مجموعه داستانها جمعآوری نمیشد. ممکن است برخی از داستانها قبلا نوشته شده باشد ولی هر جشنوارهای که برگزار میشود این انگیزه را به نویسندگان میدهد که بنشینند و قلم بزنند. گاهی آثار آنقدر سفارشی میشود که از حال هنری خارج میشود ولی به نظر من هر جشنوارهای یک نوع سفارش به نویسندگان است.
او با اشاره به اهمیت استمرار جشنواره خاتم گفت: وقتی یک جشنواره یک یا دو نوبت برگزار میشود و محصولی به عنوان کتاب جشنواره بیرون میآید، نویسندگانی که میخواهند در جشنوارههای بعدی شرکت کنند، نگاه و گوشه چشمی به جشنوارههای قبلی دارند. بنابر این اگر فرض کنیم که جشنواره اول نویسندگان ذهنیتی درباره برگزار کنندگان و داوران نداشتند، کتابهای بعدی این ذهنیت را به نویسندگان میدهد.
استعدادیابی از اهداف مهم جشنوارهها است
محمدجواد جزینی، نوسنده و منتقد ادبیات داستانی با اشاره به اینکه در زمانهای زندگی میکنیم که رسانهها از تصاویر و تعاریف دینی پر است، بیان کرد وقتی حاصل کار این جشنواره را میبینیم، مقدمه به صورتی است که انگار روایتگر این است که ادیبان کشور دور هم نشسته اند و بضاعتشان این مجموعه است ولی به این صورت نیست، ما آثاری را از نویسندگان دیده ایم که تجربه بهتری دارند.
او با طرح این سوال که آیا همه نویسندگانی که این دغدغه را دارند در این جشنواره شرکت کرده اند؟ ادامه داد: بر اساس گلایهای که در اختتامیه جشنوراه به من شد، من حداقل سه اثر از آثار رد شده جشنواره خواندم، حقیقتا آنها به مراتب از برخی از داستانهای مجموعه بهتر است. پرسشم از داوران این است که آنها چرا در این مجموعه نیستند.
جزینی در مقایسه جشنوارههایی که در ایران برگزار میشود با جشنوارههای دیگر کشورها گفت: هدف جشنواره در دیگر کشورها این است که نویسندگان را پیدا و به آنها کمک کنند ولی در کشور ما به نویسندگان منتخب در جشنواره جایزه داده میشود و به خانه باز میگردند. ولی انگار این جشنواره چند نفر را جمع کردند و میخواهند برای آنها برنامههایی برگزار کنند.
رابطه ما با گذشته خود قطع شده است
حمیدرضا شاهآبادی، نویسنده کودک و نوجوان با بیان دلیل شکلگیری جشنواره خاتم گفت: آنچه در کشور ما باعث شده جشنواره خاتم شکل بگیرد شاید این بود که دیده شد جامعه امروز باطنها را فراموش و احساس خلا کرده است. اگر حرف ما این باشد باید نگاه دقیقتری به این جشنواره داشته باشیم. این مجموعه علی رغم همه ضعفها گامهای اول یک حرکت است که باید شکل بگیرد. متاسفانه رابطه ما با گذشته خود قطع شده است.
وی افزود: جشنواره خاتم با این هدف برگزار میشود که بتواند توجه جلب کند، به ضعفها توجه کنیم. فکر میکنم این حرکت در آینده به نتیجه برسد.