قبح معضل قاچاق کتاب ریخته شده است و باید چاره‌ای برای وضعیت نشر پیدا کرد.
به گزارش رویداد فرهنگی، علیرضا بهرامی، کارشناس و مجری در این قسمت از برنامه سکوت کتاب که دوشنبه هشتم آبان‌ماه از رادیو فرهنگ پخش شد، با محمد ولی‌زاده از فعالان حوزه دانش و اطلاع‌رسانی کتاب که در مقام ناشر در مدیریت نشرهای مختلف فعالیت داشته و سال‌ها هم در حوزه اطلاع‌رسانی کتاب فعال بوده و هنوز هم فعال است، صحبت کرد.
ولی‌زاده درباره چگونگی انتقال کتابی که به صورت غیرقانونی منتشر شده است، از کنار پیاده‌رو به پشت ویترین مغازه‌ها توضیح داد: در دهه‌های گذشته معمولا سرقت ادبی یا دستبرد فکری صورت می‌گرفت ولی الان بسامد این کار آنقدر زیاد شده که شکل‌های گوناگون و مدرنی پیدا کرده است. کتاب‌هایی قبل از انقلاب اسلامی بدون نام مولف یا بدون اسمی از فرد دیگری چاپ می‌شد، از طرف ناشر و نویسنده این اثر به بازار راه پیدا می‌کرد اما در دو یا سه دهه گذشته بسیاری از کتابهای آن سوی آب به شکل‌های گوناگون باز نشر آنها را شاهدیم.
وی افزود: می‌توان فراتر رفت، ناشری که در ایران است، کتابی که نویسنده آن ایرانی و توسط یک ناشر در کشور به چاپ رسیده است را با نام ناشری فرسنگ‌ها دورتر در ایران چاپ می‌کند.
تعدادی از پخش‌های حرفه‌ای خود را آلوده قاچاق کتاب کرده اند
ولی‌زاده درباره شبیه‌سازی کتاب‌هایی که در ارتباط با مخاطب به توفیق‌هایی دست یافتند و به صورت رسمی منتشر شدند، گفت: در کتابهای ترجمه این روش بیشتر است کتابی که در واقع مترجم کارکشته برای آن ماهها و سال‌ها وقت گذاشته و ناشری با هر دلیل بسته به استعداد و توانایی کتاب را کشف یا به وسیله مترجم به چاپ رسانده است، بعد از اینکه ناشر اصلی، کتاب را وارد بازار کرد و به چاپ‌های مجدد رسید سودجویان با کپی کردن کتاب اصلی، آن را به چاپ می‌رسانند. حتی با نام مترجمی خیالی کتاب را به بازار می‌فرستند و دست ناشر اصلی هم کوتاه است.
این فعال فرهنگی درباره تاثیر خلاهای قانونی در روند چاپ و پخش کتاب اظهار داشت: نسبت به گذشته پیشرفت نداشتیم، همین مساله دامن‌گیر حوزه نشر، نویسندگان و سردرگمی مخاطبان هم شده است. به احتمال زیاد تعداد زیادی از مترجمان اگر می‌دانستند که یک اثر توسط مترجمان دیگر هم ترجمه می‌شود، به سمت آن نمی‌رفتند. بسیار شده که یک اثر توسط افراد متعدد روانه بازار شده است که آنها از این تعدد بی‌خبر اند.
والی‌زاده درباره این گفتار که برخی از مراکز پخش آگاهانه آلوده شده اند و به توزیع کتابهای قاچاق شده در سطح کتابفروشی‌ها اقدام می‌کنند، بیان کرد: جالب اینجاست که این اتفاق برای من هم افتاده و می‌توانم مثال از کتاب‌هایی که منتشر کردم، بیان کنم. خیلی از پخش‌های حرفه‌ای ما ممکن است خود را آلوده این کار نکنند ولی تعدادی هم دست به این کار زده اند.
وی آینده‌ای که در صورت ادامه این روند منتظر صنعت چاپ خواهد بود را سخت‌تر از امروز تصور کرد و گفت: با توجه به تیراژ کتاب، وضعیت ترجمه‌ها، وضعیت نشر، توزیع و اتفاق‌های دیگر بهتر است راجع به صنعت نشر فکر اساسی شود و در کنار آن مساله دستبردهای فکر و بی‌اخلاقی علمی، در مرحله بعدی قرار می‌گیرد. فکرمی‌کنم اطلاع‌رسانی کمکی به حل این مساله نمی‌کند، قبح این مساله ریخته شده است و باید چاره‌ای برای وضعیت نشر پیدا کرد.
