به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، نشست نقد و بررسی کتاب «نخستین رویارویی اسلام و سکولاریسم» چهارشنبه بیست و ششم مهرماه در سرای اهل قلم برگزارشد.

محمدحسن زورق، نویسنده کتاب در ابتدای نشست توضیحاتی درباره کتاب بیان کرد، او گفت: یک بحث روایت تاریخ و بحث دیگر واقعیت تاریخ وجود دارد، روایت تاریخ به وسیله اسناد و مدارک بدست می‌آید و واقعیت تاریخ به وسیله اسناد و مدارک و قوانین جامعه‌شناسی و علم سیاست و مطالعه روند اجتماعی کشف می‌شود. یک مقطع بسیار حساس در تاریخ اسلام از زمان شهادت حضرت فاطمه (س) تا زمان شهادت امام علی(ع) است. بحث‌های مختلفی که در کتب مختلف دیدم به این صورت است که بیشتر به روایت تاریخ استناد شده و واقعیت قضایا کمتر مورد تجزیه و تحلیل علمی قرار گرفته است، تلاش من این بود که واقعیت مکشوف شوند.

بیشتر کتاب‌های تاریخی صدر اسلام به روایت آن دوره می‌پردازند

مهدی فیروزان، مدیرعامل موسسه شهر کتاب درباره کتاب «نخستین رویارویی اسلام و سکولاریسم» توضیح داد: این کتاب در شمار کتاب‌های علوم انسانی زیر مجموعه تاریخ و در تاریخ بیشتر از نظر جوهری به تبیین تاریخی مرتبط است و وارد تحلیل تاریخی شده است. درباره تاریخ اسلام، آثار زیادی کار شده ولی مشخص نیست که تمام آنها آثار سترگ قابل استفاده باشد. بسیاری از کتب موجود که نقد تاریخی است به خصوص کتاب‌هایی که از صدر اسلام نوشته شده اند بیشتر از شواهد و حوادث و رویدادهای تاریخی و کمتر به تحلیل می‌پردازند.

فیروزان در ادامه سخنان خود افزود: تحلیل تاریخی به نظر من سلسه‌ای از حوادث تاریخی است که در کنار هم تصویر روشن معنایی به فرد ارائه دهد. قطعات این تحلیل باید همجنس و همگون باشد. اگر اگر تحلیل درستی دوران بنی‌عباس را از ابتدا تا پایان پوشش دهد، می‌تواند برای استفاده امروز روشنگر باشد معمولا کتاب‌های تاریخی تحلیل روشن سراسری ارائه نمی‌دهد و در آنها اغراق فراوان است.

مدیرعامل موسسه شهر کتاب با بیان اینکه تاریخ اسلام تاریخ شگفت سرنوشت سازی در تمدن بشری است، گفت: با دیدن این کتاب احساس کردم زورق، دیدگاه دیگری به تاریخ اسلام دارد که تا به امروز با این رویکرد آشنا نبودیم. این کشف تاریخی که زورق انجام داده یک رویکرد جدید در تفسیر تاریخ اسلام است.

بهتر بود عنوان این کتاب رویارویی اسلام و نفاق و کفر بود

سیدرضا عاملی، مدرس و پژوهشگر حوزه‌های ارتباطات نوشته شدن این کتاب به دست یک انسان امروزی را یکی از برجستگی‌های آن خواند و بیان کرد: در جایجای کتاب این نکته که فردی در سال 1996 یا در هزاره سوم میلادی این کتاب را نوشته کاملا مشهود است. در جایی وارد رویکرد استراتژیک شده است و برای اینکه معاویه و استراتژی او را بررسی کند به زبان امروزی وارد بحث شده است.عنوان کتاب به صورت رویارویی اسلام و سکولاریسم انتخاب شده است به نظر من بهتر بود عنوان این کتاب رویارویی اسلام و نفاق و کفر بود. به خصوص اینکه سکولاریسم واژه ای است که از دورن مسیحیت بیرون آمده است.

وی افزود: بهتر بود عنوان کتاب «نخستین رویارویی اسلام با نفاق و کفر» می‌شد، همانطور که متن کتاب هم بر همین اساس از کلمه سکولاریسم استفاده نشده و بعدا نویسنده از ذوقی که داشت و میخواست ریشه‌های تاریخ را بررسی کند عنوان سکولاریسم را انتخاب کرده است.

گردآوری این حجم از جزییات نیاز به تلاش زیادی دارد

سیدمجتبی حسینی سخنان خود را  با بیان ارکان تحلیل یک کتاب تاریخی شروع کرد و گفت: یک کتاب تحلیلی و تاریخی وقتی که نوشته می‌شود، سه نکته مهم پیش چشم ناظر است، رویکرد کتاب، چیدمان مطالب و جزییات مطالب لذا بهتر است وقتی می‌خواهید درباره چیزی قضاوت کنیم از این سه زاویه به مساله نگاه کنیم. ممکن است یک یا چند ضلع آن را قبول نداشته باشم.

او با بیان اینکه گردآوری این حجم از جزییات نیاز به تلاش زیادی دارد، افزود: مخصوصا در روزگای که می‌خواهیم تمام مسائل با دو موضوع بیان شود. اگر هیچ چیز کتاب را قبول نداشته باشم، آن را به دلیل منابعی اطلاعاتی در کتابخانه نگهداری خواهم کرد.

باید جامعه‌ای که پیامبر (ص) در آن مبعوث شد را بشناسیم

محمدحسن زورق، نویسنده کتاب، در پایان نشست در توضیح اسن اثر اظهار داشت: ما به تاریخ اسلام باید جدای از اینکه مسلمان و شیعه هستیم یا نه نگاه کنیم چون در این صورت بسیاری از حقایق آشکار می‌شود. جامعه‌ای که پیامبر (ص) مبعوث شد را بشناسیم چون ما اطلاعات کلی از این جامعه داریم. سعی کردم در این کتاب تا جایی که می‌توانم این جامعه را تحلیل کنم. این جامعه میان اعراب تقدس دارد اما وقتی به جلو می‌آییم می‌بینیم ادبیاتی که بر پرده کعبه آوریخته می‌شود، ادبیات سکولار است.

وی در بیان تحلیلی که از آن جامع ارائه کرده است، توضیح داد: در آن جامعه دو اقلیت و یک اکثریت وجود دارد. یک اقلیت وفادار به میراث حضرت ابراهیم و اقلیتی کاملا دنیاگرا است تا جایی که بت‌پرستی آنها هم برای پول است. اکثریت هم بینابین این دو هستند یعنی وقتی خطر بود به سمت اقلیت ابراهیم می‌رفتند.