به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، گروه علوم شورای کتاب کودک نتایج بررسی آثار منتشر شده در حوزه کودکان و نوجوانان را سه‌شنبه هفتم شهریورماه در کتابخانه تحقیقاتی این شورا ارائه کرد.

تهی‌دست در ابتدای برنامه با اشاره به گزارش بررسی آثار گروه علوم بیان کرد: در سال 96-95 حدود 50 جلد کتاب را بررسی کردیم که چهار جلد آنها (8درصد) تالیفی و 46 جلد (92 درصد) ترجمه بودند. همزمان با مطالعه کتاب‌های مورد بررسی، مطالعاتی جنبی را برای به‌روز شدن خود دنبال می‌کردیم تا بتوانیم پاسخگوی نیازهای گروه برای بررسی‌ها باشیم.

وی درباره فعالیت‌های جنبی گروه در کنار بررسی آثار ادامه داد: بازدید از کتابخانه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منطقه 2، شرکت در نشست کانون برای کتاب‌های مذهبی، شرکت در همایش دوسالانه و غیره از جمله فعالیت‌های جنبی گروه بود.

از 50 کتاب تنها 24 عنوان دارای ویراستار بودند

تهی‌دست اظهار داشت: صحت علمی، ساختار منطقی، شیوه ارائه و زبان کتاب‌ها، تصویر و کیفیت ارائه جزو معیارهای بررسی آثار است که شیوه رتبه‌بندی کتاب‌ها هم براساس این معیارها قرار گرفت.

به گفته وی، از میان 50 اثر مورد بررسی به ترتیب 14 عنوان کتاب چهار ستاره، 24 عنوان کتابسه ستاره، 6عنوان دو ستاره و 6 عنوان یک‌ستاره مشخص شدند.

وی با بیان اینکه در سال قبل 113 کتاب را بررسی کردند، عنوان کرد: هرچند امسال تعداد کتاب‌های ما نسبت به سال قبل کمتر بود اما نسبت جایگاه کتاب‌ها به کل آنها در هر دو سال با یکدیگر برابر است. درصد تعداد کتاب‌های تالیفی ما نسبت به درصد تعداد همین کتاب‌ها در سال گذشته تغییری نداشته است.

تهی‌دست ادامه داد: پرکارترین مترجمان در آثار ترجمه شده به ترتیب عبارتند از محمود مزینانی با هفت جلد کتاب (سه کتاب سه ستاره وچهارکتاب چهارستاره و یک کتاب دو ستاره)، حسن سالاری با 4 کتاب، مهدی رزاقی کاشانی با 4 کتاب. خیلی از مترجمان این دوره که دارای یک کتاب بودند کتاب‌شان رتبه 4ستاره را اخذ کرد و این امر بسیار قابل توجه بود.

وی بیشترین فراوانی کتاب‌ها را در گروه سنی«ج» و کمترین را در گروه «الف» و «ه» دانست و بیان کرد: حدود 24 کتاب ویراستار داشتند و آنها معمولا چهار ستاره وسه ستاره بودند که این امر نشان می‌دهد، برخلاف سال‌های قبل، داشتن ویراستار در تعیین جایگاه یک کتاب اثرگذار است.

معرفی پرکارترین ناشران در بررسی آثار

تهی‌دست با بیان اینکه انتشارات محراب قلم (9 کتاب)، پیدایش، علمی فرهنگی، به‌نشر و تیمورزاده به ترتیب از پرکارترین ناشران در بررسی آثار بودند، عنوان کرد: روش ارائه خلاقانه، گنجاندن فعالیت‌های علمی، خانواده محوری، پرهیز از مطالب و تصاویر کلیشه‌ای، نظرخواهی نویسنده از مخاطب در رابطه با کتاب، طرح پرسش‌های بحث‌انگیز در کتاب‌ها، ارائه مطالب به شکل بازی و سرگرمی و انتخاب موضوع مناسب از جمله نکات مثبت علمی کتاب‌های این دوره گروه علوم است.

وی اشکال علمی، پراکنده‌گویی، تناقض‌گویی، ابهام، به‌روز نبودن اطلاعات، صحافی نامناسب، هماهنگ نبودن متن و تصویر، نداشتن فهرست منابع، نبودن نام تصویرگر یا نویسنده روی کتاب‌ها و غیره را از جمله ویژگی‌های منفی آثار این دوره بیان کرد.

تفاوت‌های یکسری کتاب به ظاهر مشابه از نشر پیدایش و نشر پرنیان

در ادامه برنامه داداشیان با اشاره به سه کتاب «فضا»، «بدن انسان» و «دایناسورها» از نشر پیدایش و تفاوت‌های آنها با کتاب‌های سال گذشته نشر پرنیان توضیح داد: این مجموعه کتاب از مجموعه«خانه هندی پر از دانش و سرگرمی» است که سال 1393 توسط نشر پرنیان به ترجمه فرزانه فربد و سال 94 توسط نشر پیدایش با ترجمه مزینانی چاپ شد.

وی ادامه داد: تمام کتاب‌ها مربوط به گروه سنی «ج» است اما فربد برای کتاب «بدن انسان» گروه سنی «ب وج» را درنظر گرفته است. ساختار کتاب فربد ساختاری مناسبی داشت اما در بعضی موارد به رابطه علت و معلولی اشاره نشد و تعریف‌ها قدری ناقص و مطالب فشرده و با توضیحات ناکافی است درعین حال کتاب «فضا» از مزینانی ساختاری کاملا منطقی با رعایت رابطه علت و معلولی بود.

به گفته وی، شیوه ارائه مطلب توسط فربد ظاهرا غیرمستقیم بود اما در عمل به شکل مستقیم بیان شده درعین حال مزینانی اطلاعات مستقیم، خلاقانه و عنوان‌بندی شده داشته است.

داداشیان اظهار داشت: زبان و بیان در کتاب فربد گاهی اوقات خیلی روان نیست و همین امر باعث به وجود آمدن یکسری اشکالات علمی شده است همچنین از طنز در زبان و بیان کتاب خود استفاده کردند اما مزینانی زبان و بیان ساده‌ای همراه با طنز را در کتابشان دارند.

«لوبی‌ها در عدد هیچ» با طنز خود کودک را جذب می‌کند

مهرناز مقدسی با اشاره به کتاب ریاضیات «لوبی‌ها در عدد هیچ» ترجمه حسام سبحانی تهرانی توسط نشر مبتکران گفت: این کتاب آموزش اعداد صفر تا 10 را برای گروه سنی «الف» دارد و تاکیدش روی عدد صفر یا هیچ است. این کتاب با نقاشی‌های جالب، رنگ‌آمیزی خوب و طنزآمیز کودکان را به خود جلب می‌کند.

وی با بیان اینکه این کتاب از لحاظ گروه علمی 4ستاره شده است، ادامه داد: در انتهای کتاب درباره عدد صفر، اعداد شمارشی برای بزرگسالان توضیحاتی می‌دهد.

وی بعد از توضیحات مریم صفاهانی درباره حضور 6 کتاب فیزیک در این دوره، به توضیح یکی از این کتاب‌ها پرداخت و بیان کرد: کتاب «گفتگو با نوه‌هایم درباره عالم» ترجمه مهدی ضرغامیان برای گروه سنی «د» و «ه» گفتگوی یک پدربزرگ با نوه‌اش درباره چگونگی پیدایش جهان است چون نوجوانان درباره پدیده‌های عالم سوالات زیادی در ذهن دارند این کتاب می‌تواند برای مخاطب علاقه‌مند جذاب باشد.

انتخاب موضوع از نکات مثبت کتاب « بندپایان چندش‌آور»

مقدسی درباره کتاب « بندپایان چندش‌آور» ترجمه محمود مزینانی گفت: این کتاب سال 95 در نشر پیدایش برای گروه سنی «ج» منتشر شده و از مجموعه کتاب‌های هنری است که درباره انواع بندپایان و تغذیه و تولید مثل آنها توضیح می‌دهد. زبان کتاب طنزآمیز با نقاشی و رنگ‌آمیزی‌های خوب است.

به گفته وی، انتخاب موضوع از نکات مثبت کتاب است که از نظر گروه علمی 4ستاره شناخته شد.

مقدسی همچنین کتاب «اختلال کاهش توجه» مترجم محمدرضا کیان‌نژاد در حوزه علوم پزشکی و کتاب «نگاهی به داخل سطل زباله» مترجم افسانه وثوق در حوزه محیط زیست را معرفی کرد.

آموزش خودانگیخته کودک بدون آموزش مستقیم در مدارس طبیعت

در ادامه امینی با اشاره به تاریخچه مدرسه طبیعت دماوند اظهار داشت: بیش از 40 دهه است که مدارس طبیعت در دینا شکل گرفتند و در سیستم‌های آموزشی کشورهای مختلف یا در جوار آنها قرار دارد اما وهاب‌زاده بنیان‌گذار مدرسه طبیعت بیش از 25 کتاب در درباره ارتباط کودک با طبیعت ترجمه کردند.

وی افزود: اولین بار در دی ماه 1393 در شورای کتاب کودک وهاب‌زاده درباره تجربیات خود صحبت کردند و هنگام مشاهده ضرورت این موضوع، طرح مکان‌مند بودن مدارس طرح شد و اولین مدرسه طبیعت در کاوی‌کنج مشهد راه‌اندازی شد.

به گفته امینی، مدرسه طبیعت دماوند اولین مدرسه طبیعت تهران است که با مشاوره و حمایت‌های انصاری و محقق در خردادماه سال 1395 راه‌اندازی شد.

وی یادآور شد: مدرسه طبیعت بر پایه یک جمله کلیدی آموزش خودانگیخته کودک بدون آموزش مستقیم است، فضاهایی که در این نوع مدارس وجود دارد 12 سایت است که عناصر طبیعت مثل آب، خاک، آتش، پستی بلندی‌ها، تاب‌های مختلف، بخش کشاورزی و غیره برای کودکان مهیا شده تا بتوانند از این فضاها به صورت آزاد و خودانگیخته بهره ببرند.