به گزارش رویداد فرهنگی، در دومین همایش ملی کتاب و نشر سه پنل تخصصی با حضور جمعی از اعضای هیات علمی و مدیران این حوزه ارایه شد. 

در پنل اول تحت عنوان مدرسه و مطالعه مهردخت وزیرپور کشمیری استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، زهره میرحسینی مدیر انتشارات فرهنگ معاصر و محسن حاجی زین العابدینی بعنوان اعضای اصلی حضور پیدا کردند.

معرفی طرح‌های ترویج کتاب‌خوانی با محوریت نقش مدارس و سازمان‌های آموزشی در ایران و جهان توسط نیره دادخواه، فهمیه صبوری و هانیه وهابی بعنوان اولین مقاله در این پنل ارایه شد.

 نیره دادخواه کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی و کتابدار کتابخانه عمومی شهید باهنر مشهد گفت: هدف از انجام این پژوهش بررسی طرح‌های ترویج کتاب‌خوانی مرتبط با مدارس و سازمان‌های آموزشی است.

وی افزود: نتایج مقایسه طرح‌های داخلی و خارجی انجام گرفته در داخل و خارج کشور نشان می‌دهد فعالیت‌های علاقمندان بصورت داوطلبانه تلاش برای ایجاد عادت خواندن مادام‌العمر در کودکان و نوجوانان و همکاری با سازمان‌های مشابه از جمله مشابهت‌های نمونه‌های داخلی و خارجی است.

دادخواه بیان کرد: در بسیاری از طرح‌های خارجی متولی اجرای طرح کتابخانه های آموزشگاهی و کتابداران هستند اما در طرح‌های اجراشده ایران، این کتابخانه‌ها نقش چندانی ندارند و کتابداران محور اجرای طرح قرار نگرفته‌اند.

وی یادآور شد: نکته مثبت حاصل شده از بررسی یافته‌های پژوهش، همکاری در اجرای طرح‌ها است زیرا ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی عزمی ملی می‌طلبد.

در ادامه منیژه احمدی به ارایه دومین موضوع پنل تحت عنوان کتابخانه‌های عمومی و مدارس (مورد پژوهی طرح جابربن حیان در سوق‌دهی دانش‌آموزان نسیت به خواندن) پرداخت.

احمدی کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، کارمند نهاد کتابخانه‌های عمومی گفت: نتایج پژوهش که به صورت کیفی و با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختار انجام پذیرفت (مشارکت کنندگان ۲۲ نفر از معلمان و والدین دانش‌آموزان پایه پنجم مدارس دولتی فولادشهر بودند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده‌است) نشان داد علیرغم تلاش معلمان برای جهت‌دهی دانش‌آموزان به سمت انجام تحقیق و مطالعه بیشتر اما از دیدگاه آنان چندان موفق نبوده است.

وی افزود: عدم دسترس پذیری کتابخانه‌ها، منابع ضعیف و کارآمد، عدم همکاری کتابخانه‌های عمومی با مدارس، دور شدن از اهداف اصلی طرح و غیره دلایل موفق نبودن طرح است.

احمدی اعلام کرد: کمبود منابع ویژه کودک و مراجعه به اینترنت، عدم مشارکت دانش آموز در انجام طرح و محول کردن آن بر والدین از جمله موانعی است که از جانب والدین مسبب پژوهش محور نشدن دانش آموز در جریان اجرای طرح است.

وی یادآور شد: دلایل عمده عدم موفقیت طرح جابر در سوق‌دادن دانش‌آموز به خواندن و عدم ایجاد تعامل بین کتابخانه‌های عمومی و مدارس  را می‌توان تحت سه گروه اصلی موانع موجود در رابطه با کتابخانه و منابع خواندنی، موامع مربوط به نگرش معلمان و اولیا دانش‌آموزان و موانع مربوط به طرح و ارزیابی آن برشمرد.

مقاله سوم مورد بحث در این پنل مقایسه دیدگاه دبیران و دانش‌آموزان دبیرستان درباره ضرورت وجود کتابخانه‌های آموزشگاهی و کتابدار متخصص (مطالعه شهر ایلام) بود.

علی رستمی دانشجوی دکتری مهندسی کامپیوتر هوش مصنوعی و رباتیک، علی قاسمی‌نیا کارشناس امور کتابخانه‌های اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان ایلام و فرحناز اردانه کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی از دانشگاه الزهرا (س) اعضای این مقاله بودند که فرحناز اردانه به ارایه آن پرداخت.

اردانه با بیان اینکه ابزار گرداوری داده‌ها پرسشنامه استاندار است، گفت: جامعه آماری این پژوهش تمامی دبیران و دانش‌آموزان دبیرستان‌های دولتی شهر ایلام هستند.

وی افزود: در این پژوهش بین مقیاس‌های ضرورت وجود کتابخانه‌های آموزشگاهی، ضرورت وجود کتابدار متخصص در کتابخانه‌های آموزشگاهی، میزان ارتباط برنامه های درسی دانش‌آموزان با ایجاد انگیزه جهت استفاده از منابع و خدمات کتابخانه مدرسه در پاسخ‌گویی به نیازهای اطلاعاتی دبیران و دانش‌آموزان تفاوت معناداری بین این مقیاس‌ها وجود نداشت.

وی عنوان کرد: با توجه به نظر دبیران و دانش‌آموزان کتابخانه‌های آموزشگاهی دبیرستان‌های دولتی شهرایلام از نامناسب بودن زمان استفاده از کتابخانه، نداشتن نشریات ادواری و کمبود تجهیزات رنج می‌برند.

اردانه اظهار کرد: نتایج نشان داد بین دیدگاه‌ها در مقیاس‌های ضرورت وجود کتابخانه‌های آموزشگاهی، میزان ارتباط برنامه‌های درسی دانش‌آموزان با ایجاد انگیزه جهت استفاده از منابع و خدمات کتابخانه مدارس، تفاوت معناداری نیست.

در پایان پنل اول سوالی در این خصوص پرسیده شد که چطور باید دسترسی کودکان و نوجوانان را به اینترنت کمتر و مراجعه آن‌ها به کتابخانه‌ها را افزایش داد که با توجه به مقاله ارایه شده منیژه احمدی بود.

احمدی در پاسخ به این سوال گفت: همانطور که راهکار در ارایه هم مطرح شد، افرایش جذابیت کتاب‌ها، غنی شدن منابع کتابخانه‌ها بخصوص در بخش کودک و نوجوان و دسترس پذیرتر شدن کتابخانه‌ها راهی برای این موضوع است.

همچنین زهره میرحسینی در این خصوص گفت: ضمن آموزش سواد اطلاعاتی به معلمان در جهت افزایش زیرساخت‌های فناوری اطلاعات در مدارس هوشمند باید کارگاه‌های آموزشی برای آنها ایجاد شود تا اگر کودکان و نوجوانان به سراغ اینترنت رفتند نحوه استفاده صحیح را بدانند.

میرحسینی افزود: متاسفانه دوره‌های بازآموزی و گزینش اساتید از لحاظ علمی آنطور که باید جدی گرفته نمی‌شود.

به گفته وی،عرصه جزوه نویسی و ارایه آن تمام شده و باید تمامی استادان و برای درس خود کتاب‌ها و منابع متعددی را به دانشجویان پیشنهاد کنند.