سیصد و نوزدهمین شب از شبهای بخارا به مناسبت انتشار کتاب «داریوش شاه بزرگ» که حاصل بیش از دو دهه مطالعات باستانشناسی ژان پرو است، در مرکز دایرهالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار رویداد فرهنگی، سید کاظم موسویبجنوردی، مدیر مرکز دایرهالمعارف بزرگ اسلامی با بیان اینکه بخارا و دهباشی خود یک دایره المعارف است سخنان خود را آغاز کرد و گفت: چند روز پیش کتاب ژان پرو به دستم رسید که نشر فرزان روز چاپ کرده و خیلی خوب کار شده است. امیدوارم همکاری دایرهالمعارف بزرگ اسلامی با دهباشی ادامه پیدا کند.
منابع اطلاعاتی محدودی از زمان هخامنشی داریم
تورج اتحادیه، مدیر نشر فرزان روز سخنران بعدی این شب بود. او با بیان اینکه یکی از بارزترین جلوههای فرهنگ و ایران زمین دوران شکوهمند ایران باستان است، سخنان خود را آغاز کرد و گفت: برای شناخت و نشر این دوران نشر فرزان روز اقدام به انتشار مجموعهای تحت عنوان مطالعات ایران باستان نموده است. هدف انتشار این مجموعه انتشار تازهترین آثار محققان برجسته در رشته ایران باستان از دوران مادها تا زوال و فروپاشی ساسانیان است.
او ادامه داد: فرهنگ، زبان، هنر و کشورداری در این مرز و بوم که در زمان ساسانیان به اوج خود رسیده بود یکباره محو نشد بلکه تا چند سده بعد به طور محسوس تاثیرگذار بود.
اتحادیه گردآوری این مجموعه را مدیون مترجمان و مولفان با تجربه اعلام کرد و گفت: نشست امروز محدود به زمان تاریخ هخامنشی است که از آن منابع محدودی داریم. دومین منبع آن دوران لوح نوشته و سنگ نوشتههایی است که از آن دوران به جای مانده است. وظیفه ما به عنوان ناشر نشر فرضیات پژوهشگران بدون هیچ تعصبی برای دانشپژوهان تاریخ ایرانباستان است.
در ادامه شب بخشی از مستند «راز یک مجسمه» از عبدالحمید ارجمند پخش شد.
ژان پرو عاشق کار گروهی با باستانشناسان ایرانی بود
فرانسوا سنمو، سفیر فرانسه در تهران که سخنانش را درخشان ترجمه میکرد با بیان اینکه علاقه کشور فرانسه و فرانسویان به مطالعه درباره ایران از خیلی قبل شکل گرفت، گفت: دو بازرگانی که در قرن هفده در دوران شاه عباس دوم و لویی چهاردهم به ایران سفر کردند باب شناخت ایران را گشودند. در دوران قاجار با فرمان ناصرالدین شاه اولین تحقیقات باستانشناسی در شوش انجام شد. اگر ژان پرو عاشق ایران بود ولی میتوان گفت عاشق کار گروهی مخصوصا با باستانشناسان ایرانی بود. این روحیه همکاری در کارها با اهمیت و در کارهای ژان پرو مشهود است.
او ادامه داد: ترجمه این کتاب که به گذشته پرافتخار شوش بازمیگردد، به لطف اساتید اتفاق افتاد، امیدوارم برای جوانانی که در حوزه باستانشناسی فعالیت میکنند، جذاب باشد.
سنمو در ادامه سخنانش با اعلام اینکه همکاری در زمینه باستانشناسی میان کنشگران دو کشور در حال انجام است، خبر داد: برنامههای زیادی در آینده پیشبینی شده اند پنجم مارس سال 2017 موزه لور به ایران خواهد آمد و طی نمایشگاه گنجینههای لور در ایران، 60 شاهکار این موزه در تهران به نمایش گذاشته میشود و بعد از آن شاهد هنر قاجار در موزه لور در تاریخ 27 مارس خواهیم بود.
دانشمندان فرانسوی سهم بزرگی در پژوهشهای ایران باستان داشتند
ژاله آموزگار سخنران بعدی این مراسم بود، او گفت: ما اگر عاشق این خاکیم عجب نیست ولی اگر دیگران ذره به ذره آن را عزیز بدارند، و مجسمه داریوش ما را حتی بدون سر هم که باشد از زیر خاک بیرون کشند ستودنی است. امشب را به ژان پرو و آثارش اختصاص داده اند؛ انسان سختکوشی که از سال 1968 تا 1979 سرپرسیتی هیات باستانشناسی را در شوش به عهده گرفت، دلبسته ایران بود.
وی افزود: دانشمندان فرانسوی سهم بزرگی در پژوهشهای ایران باستان داشتند. زبانشناسانی که در باغ دلگشای ادبیات ما قدم گذاشتند. ژان پرو و همکارانش در مدت فعالیت در ایران به دستاوردهای مهمی رسیدند و مهمترین دستاوردها مجسمه داریوش است که در مجموعه قصر آپادانا پیدا شد.
آموزگار در پایان سخنانش به مدیر نشر فرزان روز تبریک گفت چرا که در این دوران که علم از فضای مجازی تجاوز نمیکند، دست به چنین کاری زده است. او گفت: هنوز میتوان دل را دریا کرد و دروازه فرهنگ را باز نگاه داشت. در ضمن آرزو کنیم که در غرب امثال ژان پرو افزایش پیدا کند که به دستاوردهای فرهنگی کشور ما بدون تعصب، دشمنی و حاشیه بنگرند.
باستانشناسی از زمان ژان پرو تکلف فرانسوی ندارد
سیدمحمد بهشتی، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی درباره علم باستانشناسی گفت: چیزی که امروز به عنوان علم باستانشناسی شناخته میشود، عمر کوتاهی دارد حدودا از دهه 60 آغاز شد. آغاز باستانشناسی درایران با فرانسویان و تمرکز آنها در شوش است. با قاطعیت میتوان گفت ژان پرو بود که باستانشناسی را به شکل کاملا علمی در شوش آغاز کرد. باستانشناسی از زمان ژان پرو تکلف فرانسوی ندارد بلکه به صورت برابر شاهد این هستیم که با همت ژان پرو آخرین کنگره باستانشناسسی درایران برگزار شد و همه یافتههای باستانشناسی کنار هم قرار گرفت که اتفاق بزرگی بود که نشان دهنده احساس مسئولیت او در محوطهای بود که کار را انجام میداد.
در ادامه علی دهباشی پیام دکتر کورتیس موزهدار ارشد موزه بریتانیا در قسمت خاوردور در زمانی که پرو کار میکرد را خواند که توسط تورج اتحادیه ترجمه شده بود.
- ژان پرو /
- باستان شناس /
- علی دهباشی /
- مجله بخارا /
- ژاله آموزگار /